Bis nia para fatin ki’ik iha ha’u nia suku okupadu ho ema no bis sira ne’ebé nakonu. Iha rai, iha sasán barak liu-tan atu hatama. Konjak sira hakilar naran destinu bis sira atu ba.
Kituo kidogo cha mabasi kijijini mwetu kilijaa shughuli za watu na mabasi. mabasi mengi yalikuwa yamejaa mizigo. Chini, palikuwa na mizigo zaidi ya kupakia. Makondakta walikuwa wanataja majina ya sehemu mabasi yalikokuwa yanaelekea.
“Sidade! Sidade! Ba Oeste!” Ha’u rona konjak ida hakilar. Ne’e mak bis ida ne’ebé ha’u presija atu foti.
“Mjini! Mjini! Magharibi!” Nilisikia kondakta akiita kwa sauti. Lile ndilo basi nililohitaji kupanda.
Bis sidade nian besik atu nakonu, maibé ema barak mós sei dudu malu atu sa’e bis ne’e. Balun arruma sira nia mala iha bis nian parte okos. Balun seluk tau mala sira iha raga sira iha bis laran.
Basi la kwenda mjini lilikaribia kujaa, lakini watu wengine walikuwa wanasukumana kupanda. Baadhi yao walipakia mizigo chini ya basi. Wengine waliiweka katika sehemu ya juu.
Pasajeiru foun sira kaer didi’ak sira nia tikete metin no buka dadaun fatin ba sira atu tuur iha bis ne’ebé nakonu. Feto sira halo sira nia oan ki’ik sira konfortavel ba viajen ne’ebé naruk.
Abiria wapya walishika tiketi zao huku wakitafuta mahali pa kukaa. Wanawake waliokuwa na watoto wodogo waliwatayarisha kwa safari hiyo ndefu.
Ha’u tur besik ba janela. Ema ne’ebé tuur iha ha’u nia sorin kaer metin hela plastiku kor matak ida. Nia hatais sandalla tuan ida, jaketa tuan ida, no nia sente nervozu.
Nilijipenyeza ndani na kukaa karibu na dirisha. Mtu aliyeketi karibu nami alishika mfuko wa plastiki wa kijani kibichi. Alivaa viatu vilivyochakaa, koti kuukuu na alionekana kuwa na wasiwasi.
Ha’u haree ba liur no realiza katak ha’u husik ha’u nia suku, fatin ne’ebé ha’u moris ba. Ha’u atu ba sidade boot.
Niliangalia nje na kutambua kwamba nilikuwa naondoka kijijini kwangu, mahali ambapo nililelewa. Nilikuwa naenda katika mji mkubwa.
Ema sa’e kompleta ona no pasajeiru sira tuur hotu ona. Vendedor ambulantes sira sei dudu sira nia aan tama ba bis laran atu fa’an sasán ba pasajeiru sira. Ema sira hotu hakilar naran sasán saida de’it mak disponivel atu fa’an. Sira nia liafuan sira komik ba ha’u.
Upakiaji mizigo ulikamilika na abiria wakawa wameketi. Wachuuzi walizidi kusukumana kutaka kuingia ndani ya basi ili wauze bidhaa zao. Kila mmoja alitaja kwa sauti majina ya bidhaa alizokuwa anauza. Maneno yao yalinifurahisha.
Pasajeiru balun sosa bebida, seluk sosa snek ki’ik no komesa nata. Ba sira seluk ne’ebé laiha osan, hanesan ha’u, so haree de’it.
Baadhi ya abiria walinunua vinywaji. Wengine wakanunua vitafunwa vidogo na kuanza kutafuna. Wasiokuwa na fedha, kama mimi, walitazama tu.
Atividade sira ne’e interrompe husi bis ninia lian, sinál ida katak ami prontu atu viajen. Konjak hakilar ba vendedor sira atu sai husi kareta.
Shughuli hizi zilikatizwa kwa mlio wa honi ya basi, ishara kwamba tulikuwa tayari kuondoka. Kondakta aliwataka wachuuzi kuondoka ndani ya basi.
Vendedor sira dudu malu atu sai husi bis. Balun fó fila osan restu ba vianjante sira. Seluk koko atu fa’an sasán balun tan iha momentu ikus.
Wachuuzi walisukumana huku wakitafuta njia ya kushuka. Wengine waliwarudishia wasafiri chenji zao. Wengine walifanya juhudi za mwisho kuuza bidhaa zao.
Iha momentu bis ne’e husik fatin para nian, ha’u hateke ba liur husi janela. Ha’u hanoin karik ha’u sei fila fali ba ha’u nia suku aban-bainrua.
Basi lilipoondoka kituoni, nilichungulia dirishani. Nilijiuliza endapo ningerudi na kwenda kijijini kwangu tena.
Bainhira viajen lao dadaun, bis laran sente manas loos. Ha’u taka ha’u nia matan espera atu toba.
Safari ilipoendelea, joto lilikuwa jingi ndani ya basi. Niliyafumba macho yangu nikinuia kulala.
Maibé ha’u nia hanoin fila fali ba ha’u nia uma. Karik ha’u nia mama sei seguru? Karik ha’u nia koellu foti osan ruma? Karik ha’u nia maun hanoin hetan atu rega ha’u nia ai-oan sira?
Lakini mawazo yangu yalirejea nyumbani. Je, mamangu atakuwa salama? Je, sungura wangu wataleta hela zozote? Je, ndugu yangu atakumbuka kunyunyizia maji miche ya miti yangu?
Iha dalan, ha’u hanoin hetan naran fatin ne’ebé uluk ha’u nia tiu hela ba iha sidade boot ne’e. Ha’u sei nafatin temi naran ne’e kuandu ha’u atu toba dadaun.
Njiani, nilikariri jina la mahali mjomba wangu alipoishi kwenye mji mkubwa. Nilikuwa bado nafikiria wakati nilipopatwa na usingizi.
Oras sia depois, ha’u hadeer tanba iha lian maka’as no bolu pasajeiru sira atu fila ba ha’u nia suku. Ha’u kaer ha’u nia pasta ki’ik no haksoit sai husi bis.
Baada ya saa tisa, niliamshwa kwa kelele za kuita abiria waliokwenda katika kijiji changu. Nilichukuwa mfuko wangu mdogo na kuruka nje ya basi.
Bis ne’ebé atu fila nakonu lalais loos. Lakleur nia sei fila ba fali leste. Buat ne’ebé importante tebes ba ha’u agora, mak atu buka ha’u nia tiu nia uma.
Basi la kurudi lilikuwa linajaa upesi. Muda mfupi baadaye, lingeanza safari ya kwenda mashariki. Jambo la maana kwangu wakati huo lilikuwa kuanza kutafuta nyumba ya mjomba wangu.
Written by: Lesley Koyi, Ursula Nafula
Illustrated by: Brian Wambi
Translated by: Aurelio da Costa
Read by: Aurelio da Costa, Vitalina dos Santos, Criscencia R. Da Costa Viana
