Labarik feto ki’ik ida mak fofoun haree forma misteriozu ida husi dook.
Ilikuwa ni msichana mdogo aliyekuwa wa kwanza kuona umbo la ajabu kwa mbali.
Bainhira forma ne’e mai besik, nia haree mak feto ida ne’ebé kabuk todan hela.
Kadiri umbo lilipokaribia, aliona kwamba lilikuwa ni mwanamke mwenye ujauzito mkubwa.
Moe maibé barani, labarik feto ki’ik ne’e muda besik ba feto ne’e. “Ami tenke rai nia ho ami,” labarik feto ki’ik ne’e ninia ema sira deside. “Ami sei rai nia no ninia oan sei seguru.”
Kwa upole na ujasiri, msichana alimsogelea mwanamke yule. “Lazima tumhifadhi,” watu wa msichana yule walisema. “Tutawaweka yeye na mtoto wake salama.”
Labarik ne’e lakleur sai duni. “Dudu!” “Foti lensol!” “Bee!” “Dudu!”
Mtoto alikuwa njiani kuzaliwa si muda mrefu. “Sukuma!” “Leteni mablanketi!” “Maji!” “Suuukuuumaaaa!!!”
Maibé bainhira sira haree bebe ne’e, ema hotu haksoit ho hakfodak. “Kuda oan ida?”
Lakini walipomwona mtoto, wote waliruka kwa mshtuko. “Punda?!”
Ema hotu komesa iha argumentu. “Ita dehan ita sei rai nia inan no oan seguru, no ida ne’e mak ita sei halo,” balun dehan. “maibé sira sei lori sorte aat ba ita!” seluk dehan.
Wakaanza kubishana. “Tulisema tutawaweka mama na mtoto salama, na hivyo ndivyo tutakavyofanya,” baadhi wakasema. “Lakini watatuletea mkosi!” wengine wakadai.
Entaun feto ne’e mesak fila fali tan dala ida. Nia hanoin saida mak nia sei halo ho oan estranu ida ne’e. Nia hanoin saida mak nia sei halo ho nia aan.
Kwa hiyo mwanamke yule alijikuta yuko peke yake kwa mara nyingine tena. Akajiuliza atafanya nini na mtoto huyo wa ajabu. Akajiuliza atafanya nini na yeye mwenyewe.
Maibéé to’o ikus nia aseita katak ne’e ninia oan no nia mak inan.
Lakini hatimaye alikubali kwamba huyo ni mwanaye na yeye ni mama yake.
Agora, se karik oan ne’e iha medida ki’ik nafatin, buat hotu sei diferente. Maibé kuda oan ne’e boot no boot liu-tan too ninia inan labele hulan nia iha kotuk. No maske nia koko maka’as, nia labele hahalok hanesan ema umanu ida. Nia inan sempre kolen no frustradu. Dalaruma nia haruka ninia oan halo servisu animál nian.
Endapo mtoto huyo angebaki kuwa vilevile, na umbo dogo, labda kila kitu kingekuwa tofauti. Lakini mtoto Punda aliendelea kukua na kukua mpaka hakuweza kutoshea tena mgongoni mwa mama yake. Pamoja na kujaribu kwa bidii, hakuweza kuwa na tabia za kibinadamu. Mara nyingi mama yake alichoka na kuvunjika moyo. Wakati mwingine alimlazimisha kufanya kazi walizostahili wanyama.
Konfuzaun no hirus sa’e maka’as iha kuda oan ne’e nia laran. Nia labele halo buat ne’e no buat ne’ebá. Nia labele hanesan ne’e no labele hanesan ne’ebá. Nia sai hirus tebes, loron ida, nia tebe ninia inan ba rai.
Kuchanganyikiwa na hasira vilianza kujengeka ndani mwa Punda. Alishindwa kufanya hivi wala vile. Alishindwa kuwa hivi wala vile. Alipatwa na hasira sana kiasi kwamba, siku moja, alimpiga teke mama yake mpaka akaanguka chini.
Kuda oan nakonu ho moe. Nia komesa halai dook maka’as tuir nia bele.
Punda alijawa na aibu. Akaanza kukimbilia mbali kwa haraka kadiri awezavyo.
To’o momentu nia para halai, kalan to’o ona no Kuda oan ne’e lakon. “Hee haw?” Nia bisu bisu ba nakukun. “Hee haw?” lian ne’e fila fali de’it. Nia mesak de’it. Falun ninia aan hanesan bola ida, nia toba dukur loos ho mehi ne’ebé aat.
Wakati aliposimama, ilikuwa ni usiku, na alikuwa amepotea. “Hii hoo?” alinong’ona gizani. “Hii hoo?” giza likatoa mwangwi. Alikuwa mwenyewe. Alijikunyata katika umbo dogo, akalala fofofo usingizi wa mang’amung’amu.
Kuda oan hadeer hodi hetan mane katuas estranu ida hateke hela ba nia. Nia hateke ba mane katuas ne’e ninia matan no komesa sente esperansa oituan.
Punda aliamka na kumkuta mzee mmoja wa ajabu akimtazama. Akamwangalia mzee yule machoni na akaanza kuhisi ishara ya matumaini.
Kuda oan ba hela ho mane katuas ne’e ne’ebé hanorin nia dalan oioin atu moris. Kuda oan no mane katuas ne’e rona no aprende. Sira ajuda malu, sira hamnasa hamutuk.
Punda alienda kuishi na mzee yule, na mzee alimfundisha mbinu nyingi za kuishi. Punda alisikiliza na kujifunza, na mzee vivyo hivyo pia. Walisaidiana na kucheka pamoja.
Dadeer ida, mane katuas ne’e husu ba kuda oan atu lori nia ba foho nia tutun.
Asubuhi moja, mzee alimwomba Punda ambebe hadi kwenye kilele cha mlima.
Iha foho tutun entre kalohan sira, sira nain rua toba. Kuda oan mehi katak ninia inan moras no bolu ba nia. No bainhira nia hadeer mai…
Walipofika juu kwenye mawingu, walipatwa na usingizi. Punda akaota kuwa mama yake alikuwa mgonjwa na alimhitaji. Na alipoamka…
Kalohan sira ne’e lakon tiha ona hamutuk ho ninia belun, mane katuas ne’e.
…mawingu yalikuwa yametoweka pamoja na rafiki yake, yule mzee.
Kuda oan ikus mai hatene saida mak nia sei halo.
Hatimaye, Punda alijua alichotakiwa kufanya.
Kuda oan hetan ninia inan, mesak, triste ba nia oan ne’ebé lakon. Sira haree ba malu ba tempu naruk. No depois sira hakuak malu maka’as.
Punda alimkuta mama yake akiwa peke yake huku akimwomboleza mwanaye aliyepotea. Wakaangaliana kwa muda mrefu. Na kisha wakakumbatiana kwa hisia.
Kuda oan no ninia inan moris hamutuk ona no buka dalan atu hela besik malu. Neneik, família sira seluk mós komesa hela haleu sira.
Mtoto Punda na mama yake wamekuwa kitu kimoja na kuishi kwa ushirikiano. Taratibu, familia nyingine zimeanza kuhamia na kuishi miongoni mwao.
Written by: Lindiwe Matshikiza
Illustrated by: Meghan Judge
Translated by: Aurelio da Costa
Read by: Aurelio da Costa, Vitalina dos Santos, Criscencia R. Da Costa Viana
