Descargar PDF
Regresar a lista de cuentos

Olwimbo lwa Sakima La canción de Sakima

Texto Ursula Nafula

Ilustraciones Peris Wachuka

Translated by Amos Mubunga Kambere

Lengua konzo

Nivel Nivel 3

Contar el cuento completo El audio no está disponible actualmente.


Sakima aby’ikere nababuthi biwe haima n’amwali wabu oyuwabya inyawithe myaka ini. Babya bikere okwirima ly’omugaga. Akanyumba kabo akobunyatsi kabya okwamuheryo werilima lyemithi.

Sakima vivía con sus padres y su hermana de cuatro años de edad. Vivían en el terreno de un hombre rico. Su choza de paja estaba al final de una fila de árboles.


Sakima abere akabya emyaka isathu, mwabya ndimithime. Sakima abyamulhwana w’obwenge bunene.

Cuando Sakima tenía tres años de edad, se enfermó y perdió la vista. Sakima era un chico talentoso.


Sakima inyakakolha bindu binene ebyabandi bana abemyaka mukagha batebangakolha. Ekyerileberyako, inyakikalha nabalhume bakulhu omwabulambo nayo inyahanulha okwamyatsi yabalhume bakulhu.

Sakima hacía muchas cosas que los otros chicos de seis años no podían hacer. Por ejemplo, podía sentarse con los miembros mayores de la aldea y discutir asuntos importantes.


Ababuthi ba Sakima babya bakakolera omulhume omugaga. Ibakalhwa eka y’omwangyakya kutsibu. Sakima inyakasighalha eka namwaliwabo.

Los padres de Sakima trabajaban en la casa del hombre rico. Salían a trabajar temprano en la mañana y volvían a casa tarde por la noche. Sakima se quedaba con su hermana pequeña.


Sakima inyanzire eryimba esyanyimbo. Kiro kighuma mama wiwe mwamubulya athi, “esyanyimbo esi ukasyighirahayi, Sakima?”

A Sakima le encantaba cantar. Un día su madre le preguntó, “¿Dónde aprendes estas canciones, Sakima?”


Sakima mwasubamu, “Sikakwama kyayasira mama. Ngasyowa omwamuthwe neryo inatsuka eryimba”.

Sakima le respondió, “Simplemente llegan, madre. Las escucho en mi cabeza y después las canto.”


Sakima inyanzire erimbira mwaliwabu, kulhabirirya obuthuku akabya inyakwire enzalha. Mwaliwabu inyakahulikirira esyanyimbo siwe kulhabirirya olhuwene. Neryo inyakahothola kulho.

A Sakima le gustaba cantarle a su hermana pequeña, especialmente cuando ella tenía hambre. Su hermana le escuchaba cantar la canción favorita de Sakima. Y se relajaba bailando con su canción.


“Wanganasubamu, kyiisi mwanithu Sakima,” mwaliwabu inyakamusaba. Sakima neryo inyakaligha erisubamu.

“¿Podrías cantarla una y otra vez, Sakima?”, le suplicaba su hermana. Sakima asentía y le cantaba una y otra vez.


Kiro kighume omwigholhogholho, ababuthi babere bakakulhuka mubayihunira, neryo Sakima mwaminya athi hali ekyabereho.

Una noche después del trabajo, sus padres volvieron muy callados. Sakima sabía que algo estaba mal.


“Ibwa kuthi mama, na Thatha, yabereki eyo?” Sakima mwabulyabo. Mubamusubirya bathi omulhwana womusyakulhu omugaga abulire. Omusyakulhu omugaga aly’omwabulighe bunene.

“¿Cuál es el problema, madre, padre?” Preguntó Sakima. Sakima se enteró que el hijo del hombre rico se había perdido. El hombre se sentía muy triste y solo.


“Nanganayamwimbira, neryo aniatsanga tsanga.” Sakima mwabwire ababuthi biwe. Aliriryo mubathamuhira mwa maha. “Omulhume nimugaga, iwe wuli mulhwana ndimethime, ukalengekanaya olhwimbo lhwaghu lwanganayira ekyalhwangakolha okwa mugaga?’

“Yo puedo cantar para él. Quizá eso lo hará feliz,” le dijo Sakima a sus padres. Pero sus padres lo desestimaron. “Él es muy rico. Tú sólo eres un chico ciego. ¿Crees que tu canción lo va a ayudar?”


Sakima mwathalekeraho, mwaliwabo nayo mwamuwathikya neribugha athi, “esyanyimbo sya Sakima sikanyiwathikaya omughulhu ngabya omwanzalha, neryo sindibya netseme?” Omulhume omugaga nayo sianganatsangatsanga.

Pero Sakima no se rindió. Su hermana pequeña lo apoyó. Le dijo: “Las canciones de Sakima me ayudan cuando tengo hambre. Van a tranquilizar al hombre rico también.”


Ekindi kiro, neryo Sakima mwabwira mwaliwabo athi amwembembethaye erimuhikya okwa w’omugaga.

Al día siguiente, Sakima le pidió a su hermana pequeña que lo llevara a la casa del hombre rico.


Sakima mwimana hakuhi neridirisa erinene, neryo amatsuka eryimba olhwimbo lhwiwe olhubuya, neryo omuthwe w’omulhume omugaga amatsuka erihulhukirirya omw’idirisa.

Se paró debajo de una gran ventana y empezó a cantar su canción favorita. Lentamente, el hombre rico comenzó a asomar su cabeza por la gran ventana.


Abakoli abosi neryo mubaleka erikolha bakathahulikirira olhwimbo lhwa Sakima. Neryo omulhume mughuma mwabugha, “Sihali mundu namughuma oyuwamathalembalemba omugaga, nibughaambu omulhwana endimetime eyi yeyikendimulembalemba?

Los trabajadores dejaron de hacer sus tareas. Escucharon la hermosa canción de Sakima. Pero un hombre dijo, “Nadie ha podido consolar al jefe. ¿Acaso este chico ciego cree que él puede consolarlo?”


Sakima mwawunza eryimba neryo amabinduka akanza erisuba ewabu. Neryo omulhume omugaga mwalhwa omwanyumba neritibitha athi, “kyisi kyisi thasyanzubirayamo olhwimbo”.

Sakima terminó de cantar y se dio vuelta para irse. Pero el hombre rico salió de prisa y dijo: “Por favor canta de nuevo.”


Omwakatambi ako neryo abalhume babiri mubakabukalha ibanahekire omwana y’okwamuthi. Omwana w’omugaga abya inyabiriswiribwa, nerimusigha okw’anzira.

En ese mismo momento, llegaron dos hombres que llevaban a alguien en una camilla. Habían encontrado al hijo del hombre rico apaleado y tirado a un lado del camino.


Omulhume omugaga mwasima kutsibu akalhangira omwanawiwe. Mwasima Sakima erimutsangyatsangya. Neryo eriha Sakima y’ewasingya mwathwalha omwana wiwe haima na Sakima b’omwasipatara. Sakima mwathambirwa ameso neryo mwatsuka erilhangira.

El hombre rico estaba muy feliz de ver a su hijo otra vez. Y le dio una recompensa a Sakima por consolarlo. Llevó a su hijo y a Sakima al hospital para que Sakima pudiera recuperar la vista.


Texto: Ursula Nafula
Ilustraciones: Peris Wachuka
Translated by: Amos Mubunga Kambere
Lengua: konzo
Nivel: Nivel 3
Fuente: Sakima's song del African Storybook
Licencia Creative Commons
Esta obra está bajo una Creative Commons Atribución 4.0 Internacional.
Opciones
Regresar a lista de cuentos Descargar PDF