Descargar PDF
Regresar a lista de cuentos

Iha loron ha’u husik ha’u nia uma ba sidade El día que dejé mi casa para irme a la ciudad

Texto Lesley Koyi, Ursula Nafula

Ilustraciones Brian Wambi

Translated by Aurelio da Costa

Lectura en voz alta Aurelio da Costa, Vitalina dos Santos, Criscencia R. Da Costa Viana

Lengua tetun

Nivel Nivel 3

Contar el cuento completo

Velocidad del audio

Reproducir automáticamente


Bis nia para fatin ki’ik iha ha’u nia suku okupadu ho ema no bis sira ne’ebé nakonu. Iha rai, iha sasán barak liu-tan atu hatama. Konjak sira hakilar naran destinu bis sira atu ba.

La pequeña parada de autobuses de mi aldea estaba llena de gente y de autobuses sobrecargados. En el suelo había aun más cosas por cargar. Los pregoneros anunciaban los lugares a los que iban sus autobuses.


“Sidade! Sidade! Ba Oeste!” Ha’u rona konjak ida hakilar. Ne’e mak bis ida ne’ebé ha’u presija atu foti.

“¡A la ciudad! ¡A la ciudad! ¡Autobús hacia el oeste!” escuché que gritaba un pregonero. Ése era el autobús que yo necesitaba tomar.


Bis sidade nian besik atu nakonu, maibé ema barak mós sei dudu malu atu sa’e bis ne’e. Balun arruma sira nia mala iha bis nian parte okos. Balun seluk tau mala sira iha raga sira iha bis laran.

Aunque el autobús con destino a la ciudad estaba casi lleno, había más gente empujando para subirse. Algunos ponían su equipaje en la parte de abajo. Otros lo ponían en las repisas de adentro.


Pasajeiru foun sira kaer didi’ak sira nia tikete metin no buka dadaun fatin ba sira atu tuur iha bis ne’ebé nakonu. Feto sira halo sira nia oan ki’ik sira konfortavel ba viajen ne’ebé naruk.

Los pasajeros recién llegados se subían al autobús con sus boletos en mano buscando un asiento. Las mujeres con hijos pequeños los confortaban para el largo viaje.


Ha’u tur besik ba janela. Ema ne’ebé tuur iha ha’u nia sorin kaer metin hela plastiku kor matak ida. Nia hatais sandalla tuan ida, jaketa tuan ida, no nia sente nervozu.

Me apretujé al lado de una ventana. La persona a mi lado sujetaba con fuerza una bolsa de plástico verde. Llevaba sandalias viejas, un abrigo harapiento, y se veía nervioso.


Ha’u haree ba liur no realiza katak ha’u husik ha’u nia suku, fatin ne’ebé ha’u moris ba. Ha’u atu ba sidade boot.

Miré por la ventana del autobús y me di cuenta de que estaba dejando atrás mi aldea, el lugar donde había crecido. Ahora me iba a la gran ciudad.


Ema sa’e kompleta ona no pasajeiru sira tuur hotu ona. Vendedor ambulantes sira sei dudu sira nia aan tama ba bis laran atu fa’an sasán ba pasajeiru sira. Ema sira hotu hakilar naran sasán saida de’it mak disponivel atu fa’an. Sira nia liafuan sira komik ba ha’u.

Terminaron de cargar el autobús y todos los pasajeros se sentaron. Los vendedores ambulantes se apretujaron para entrar a venderle sus productos a los pasajeros. Gritaban los nombres de lo que tenían para vender. Las palabras me parecían graciosas.


Pasajeiru balun sosa bebida, seluk sosa snek ki’ik no komesa nata. Ba sira seluk ne’ebé laiha osan, hanesan ha’u, so haree de’it.

Algunos pasajeros compraron bebidas, otros compraron pequeños refrigerios y empezaron a comer. Los que no tenían dinero, como yo, solamente nos quedamos mirando.


Atividade sira ne’e interrompe husi bis ninia lian, sinál ida katak ami prontu atu viajen. Konjak hakilar ba vendedor sira atu sai husi kareta.

Todo este ajetreo fue interrumpido por el claxon del autobús, señal de que estábamos listos para partir. El pregonero gritó a los vendedores ambulantes para que se bajaran.


Vendedor sira dudu malu atu sai husi bis. Balun fó fila osan restu ba vianjante sira. Seluk koko atu fa’an sasán balun tan iha momentu ikus.

Los vendedores ambulantes se empujaban para salir del autobús. Algunos le entregaron su cambio a los pasajeros. Otros intentaron vender productos por última vez.


Iha momentu bis ne’e husik fatin para nian, ha’u hateke ba liur husi janela. Ha’u hanoin karik ha’u sei fila fali ba ha’u nia suku aban-bainrua.

Mientras el autobús partía desde la estación, miré por la ventana. Me preguntaba si alguna vez volvería a mi aldea.


Bainhira viajen lao dadaun, bis laran sente manas loos. Ha’u taka ha’u nia matan espera atu toba.

A medida que pasaba el tiempo, el autobús se puso muy caluroso. Cerré los ojos con la esperanza de quedarme dormido.


Maibé ha’u nia hanoin fila fali ba ha’u nia uma. Karik ha’u nia mama sei seguru? Karik ha’u nia koellu foti osan ruma? Karik ha’u nia maun hanoin hetan atu rega ha’u nia ai-oan sira?

Pero volví a pensar en mi casa. ¿Estará a salvo mi madre? ¿Traerán dinero mis conejos? ¿Se acordará mi hermano de regar los árboles que planté?


Iha dalan, ha’u hanoin hetan naran fatin ne’ebé uluk ha’u nia tiu hela ba iha sidade boot ne’e. Ha’u sei nafatin temi naran ne’e kuandu ha’u atu toba dadaun.

Mientras viajaba, recitaba el nombre del lugar donde vivía mi tío en la gran ciudad. Seguí murmurando ese nombre mientras dormía.


Oras sia depois, ha’u hadeer tanba iha lian maka’as no bolu pasajeiru sira atu fila ba ha’u nia suku. Ha’u kaer ha’u nia pasta ki’ik no haksoit sai husi bis.

Nueve horas más tarde, desperté escuchando fuertes golpeteos y gritos llamando a los pasajeros que viajaban de vuelta a mi aldea. Tomé mi pequeño morral y me bajé del autobús.


Bis ne’ebé atu fila nakonu lalais loos. Lakleur nia sei fila ba fali leste. Buat ne’ebé importante tebes ba ha’u agora, mak atu buka ha’u nia tiu nia uma.

El autobús de vuelta a mi aldea se llenó rápidamente. Pronto empezaría su viaje de vuelta al este. Por ahora, lo más importante para mí era empezar a buscar la casa de mi tío.


Texto: Lesley Koyi, Ursula Nafula
Ilustraciones: Brian Wambi
Translated by: Aurelio da Costa
Lectura en voz alta: Aurelio da Costa, Vitalina dos Santos, Criscencia R. Da Costa Viana
Lengua: tetun
Nivel: Nivel 3
Fuente: The day I left home for the city del African Storybook
Licencia Creative Commons
Esta obra está bajo una Creative Commons Atribución 4.0 Internacional.
Opciones
Regresar a lista de cuentos Descargar PDF