Lontan bann dimoun pa ti konn nanye. Zot pa ti kone kouma plant legim ouswa kouma koud ouswa kouma ranz bann zouti an feray. Bondie Nyame lao dan lesiel ti ena tou lasazes dan lemond. Li ti pe gard li an sekirite dan enn po later.
Hapo zamani za kale, watu hawakujua chochote. Hawakujua kupanda mimea, hawakujua kushona nguo, wala hawakujua kuunda zana za chuma. Nyame, mungu aliyekuwa mbinguni, ndiye aliyekuwa mwenye hekima zote za dunia. Alihifadhi hekima hiyo kwenye chungu cha udongo.
Enn zour, Nyame finn deside ki li pou donn Anansi so po lasazes. Sak fwa Anansi ti pe get dan sa po later la, li ti pe aprann enn nouvo kiksoz. Sa ti bien interesan !
Siku moja, Nyame aliamua kumpa Anansi chungu hicho cha hekima. Kila Anansi alipotazama ndani ya chungu cha udongo, alijifunza jambo jipya. Alifurahi sana!
Anansi, ki gourman, finn mazine, « mo pou gard sa po-la an sekirite lao enn pie. Koumsa mo kapav gagn li pou mwa tousel. » Li finn fil enn long difil, li finn anroul li otour po later la ek li finn atass li avek so lestoma. Li finn koumans mont lor pie-la. Me, li ti difisil pou grimnp lor pie-la avek sa po ki ti pe touletan tap avek so zenou.
Anansi mlafi alinong’ona moyoni, “Nitakificha chungu hiki juu ya mti mrefu ili nikifaidi mwenyewe.” Akasokota uzi mrefu na kuuzungusha kwenye chungu. Kisha, akajifunga tumboni. Akaanza kupanda kwenye mti. Lakini ilikuwa vigumu kupanda kwenye mti huku chungu kikimgonga magotini kila mara.
Tou sa ler la, Anansi so ti garson ti pe debout anba pie-la et li ti pe get li. Li finn dir, « li pa ti pou pli fasil si to ti pou atas po la avek to ledo plito ? » Anansi finn sey atas po later ki rampli ar lasazes la avek so ledo e zisteman, li ti bien pli fasil.
Wakati huo wote, mwanawe alikuwa amesimama chini ya ule mti akimtazama baba yake. Akamwambia, “Baba, si ingekuwa rahisi kupanda endapo ungekifungia chungu mgongoni?” Basi Anansi akajaribu kukifungia chungu kilichojaa hekima mgongoni mwake, na kweli ikawa rahisi zaidi.
Dan enn ti mama li finn ariv lao pie-la. Me li finn arete ek li finn panse, « mwa mo ti sipoze ena tou lasazes ek ala mo garson pli malin ki mwa ! » Anansi ti telman ankoler akoz sa ki li finn zet sa po later la depi lor pie.
Punde tu alipofika juu ya mti, aliwaza, “Natakiwa kuwa ndiye mwenye hekima zote, lakini hapa mwanangu ndiye mwenye akili kuliko mimi.” Anansi alikasirishwa sana kiasi kwamba alikitupa kile chungu chini ya mti.
Po-la finn kase bout-bout lor later. Lasazes finn vinn disponib pou tou dimoun kapav partaze. Ek koumsamem ki bann dimoun finn aprann kouma plante, koud, ranz bann zouti an feray avek tou lezot zafer bann dimoun ti konn fer.
Chungu kilivunjika vipandevipande pale chini. Hekima zikawa za bure kwa mtu yeyote kujichukulia. Na hivyo ndivyo watu walivyojifunza kulima, kushona nguo, kuunda zana za chuma, na mambo yote mengine ambayo watu wanajua kuyafanya.
Ghanaian folktale
Wiehan de Jager
Shameem Oozeerally & MIE French Students
Mauritian Creole
Level 3
The audio for this story is currently not available.
