The audio for this story is currently not available.
Jaden grann mwen an se bèl bagay, li chaje ak roroli, pitimi, kasav. Men, pi bon nan tout se fig yo. Malgre grann mwen gen anpil pitit pitit, mwen konnen ke se mwen li pi pito. Li fè m vini lakay li toutan. Li rakonte’m ti sekrè li yo men gen yon grenn ladan yo ke li pa janm di’m « se kijan fig li yo mi konsa ».
Bibi alikuwa na bustani nzuri iliyojaa mtama, ulezi na mihogo. Lakini kati ya mazao yote, alipenda zaidi ndizi. Japo bibi alikuwa na wajukuu wengi, nilikuja kubaini kuwa alikuwa ananipenda mimi zaidi ya wote. Mara nyingi alikuwa akinialika nyumbani kwake. Pia alikuwa ananiambia siri ndogo ndogo. Lakini kulikuwa na siri moja ambayo hakunishirikisha: alipokuwa anavundika ndizi.
Yon jou, mwen wè yon gwo panyen pay chita nan solèy lakay grann mwen. Lè’m mande ki sa li ye, li reponn mwen sèlman “Se panyen majik mwen.” Bò kote panyen an, te gen plizyè fèy bannann ke grann mwen tap vire tanzantan. Mwen te anvi konnen sa ki tap pase “Poukisa fèy sa yo, grannn?” Li reponn sèlman “se fèy majik mwen yo.”
Siku moja niliona tenga kubwa limeanikwa juani nje ya nyumba ya bibi. Nilipouliza lilikuwa la nini, jibu pekee nililopata lilikuwa, “Hilo ni tenga langu la maajabu.” Pembeni mwa tenga lile kulikuwa na majani ya ndizi ambayo bibi alikuwa akiyageuza kila mara. Nilipatwa na shauku. “Bibi, hayo majani ni ya nini?” niliuliza. Jibu pekee nililopata lilikuwa, “Ni majani yangu ya maajabu.”
Mwen te renmen gade grann mwen, bannann yo, fèy bannann yo ak panyen an. Men, yon jou grann mwen voye’m al fè yon komisyon bò kote manman mwen “Grann, tanpri, kite’m gade sa wap fè…” Li reponn mwen “Pa fè tèt di pitit, fè jan yo di’w la”. Mwen pran kouri.
Nilikuwa na shauku kubwa kumwangalia bibi, ndizi, majani ya ndizi na tenga kubwa. Lakini bibi alinituma kwenda kwa mama. “Bibi, tafadhali naomba nitazame unavyoandaa…” “Usiwe msumbufu, fanya ulichoambiwa,” alisisitiza. Nikaondoka nikikimbia.
Lè’m tounen, grann te chita deyò men mwen pa te wè ni panyen an ni bannann yo. “Grann kote panyen an, kote tout bannann yo enpi kote …” Li reponn mwen « yo nan panyen majik mwen! Mwen te desi !
Niliporudi, bibi alikuwa amekaa nje, ila hakukuwa na tenga wala ndizi. “Bibi, tenga liko wapi, zile ndizi ziko wapi, na…” Jibu pekee nililopata lilikuwa, “Zipo kwenye eneo la maajabu.” Ilikuwa inasikitisha.
De jou pita, grann mwen voye’m al chache baton li ki te nan chanm lan. Lè’m louvri pòt la, mwen pran yo gwo lodè fig mi. Panyen majik la te byen kache nan yon kwen chanm nan. Mwen leve’l enpi mwen pran bèl lodè majik la.
Siku mbili baadaye, bibi alinituma kwenda chumbani kwake kumletea mkongojo. Mara tu baada ya kufungua mlango, nilikaribishwa na harufu kali ya ndizi mbivu. Pembeni mwa chumba kulikuwa na tenga kubwa la maajabu la bibi. Lilikuwa limefichwa na blanketi la zamani. Nikaliinua na kunusa ile harufi nzuri.
Vwa grann mwen fè’m sote “Ki sa wap fè? Fè vit, pote batonm nan.” Mwen kouri sòti ak baton an. Grann mande’m ‘ “pouki sa wap souri konsa?” se lè sa a ke’m reyalize ke mwen tap souri toujou depi lè mwen te dekouvri panyen majik la.
Sauti ya bibi ilinishtua alipoita, “Unafanya nini? Fanya haraka niletee mkongojo.” Nikaharakisha kwenda nje na mkongojo wake. “Unatabasamu nini?” bibi aliuliza. Swali lake likanifanya nigundue kuwa kumbe bado nilikuwa ninatabasamu baada ya kugundua eneo lake la maajabu.
Nan demen, lè grann mwen vin wè manman’m, mwen kouri ale lakay li pou’m tcheke fig yo ankò. Te gen yon bann nan yo ki te mi. Mwen chwazi yonn ladan yo enpi mwen kache li nan rad mwen an. Lè’m fin kouvri panyen an m’ale dèyè kay la pou’m manje’l byen vit. Mwen poko te janm manje yon fig sikre konsa anvan.
Siku iliyofuata bibi alipokuja kumtembelea mama yangu, nikakimbilia nyumbani kwake kuangalia ndizi tena. Kulikuwa na vichane vya ndizi zilizoiva. Nikachukua ndizi moja na kuificha kwenye nguo yangu. Baada ya kufunika tenga tena, nikaenda nyuma ya nyumba na harakaharaka nikaila. Ilikuwa ni ndizi tamu ambayo sijawahi kula kamwe.
Demen, pandan grann mwen te nan jaden a ap keyi legim, mwen tounen tou dousman anndan kay la pou’m gade fig yo amkò. Prèske tout te fin mi. Mwen pat ka kenbe ankò, mwen pran yon pakèt ki gen kat ladan’l. Pandan map sòti tou dousman nan pòt la, mwen tande grann mwen ap touse deyò. Mwen reyisi kache fig yo anba rad mwen enpi mwen pase devan’l.
Siku iliyofuata, bibi alipokuwa bustanini akichuma mboga, nikanyemelea ndani kuchungulia ndizi. Karibu zote zilikuwa zimeiva. Nikashindwa kujizuia nikachukua kichane cha ndizi nne. Nilipokuwa nanyata kuelekea mlangoni, nikamsikia bibi akikohoa nje. Nilifanikiwa kuzificha ndizi ndani ya nguo yangu na tukapishana bila ya kugundua.
Jou apre sa a, se te jou mache. Grann mwen leve bonè bonè. Li toujou pran fig mi ak kasav pou’l al vann nan mache. Mwen pa ale lakay li jou sa a. Men, mwen pat kapab evite ale lakay twò lontan.
Siku iliyofuata ilikuwa siku ya gulio. Bibi aliamka asubuhi sana. Huwa anapeleka ndizi mbivu na mihogo kuuza gulioni. Siku hiyo sikuwa na haraka kwenda kumsalimia. Ila sikuweza kumkwepa kwa muda mrefu.
Pita nan aswè a, manman’m ak papa’m ak grann mwen rele’m. Mwen te konnen poukisa. Jou sa a mwen te dòmi mal paske mwen te konnen ke’m pa tap janm vòlè ankò ni nan men grann mwen ni nan men granmoun mwen yo ni nan men nenpòt ki lòt moun.
Jioni ile niliitwa na mama, baba na bibi. Nilijua kwanini. Usiku ule nilipokwenda kulala, nilijua siwezi kuiba tena. Siwezi kumwibia bibi, wazazi wangu na mtu yeyote yule.
Written by: Ursula Nafula
Illustrated by: Catherine Groenewald
Translated by: ACE Haiti-University of Notre Dame USA
