The audio for this story is currently not available.
Odongo ak Apiyo te rete lavil ak papa yo. Yo tap tann vakans yo ak anpil enpasyans. Se pa sèlman paske lekòl la te fèmen men tou paske yo te anvi wè grann yo. Grann yo te rete nan yon ti vilaj pechè akote yon gwo basen.
Odongo na Apiyo waliishi mjini na baba yao. Walisubiri likizo kwa hamu. Siyo tu kwa shule kufungwa, bali ni kwa sababu walienda kumtembelea bibi yao. Aliishi katika kijiji cha uvuvi karibu na ziwa kubwa.
Odongo ak Apiyo te kontan yo ta pral wè grann yo ankò. Jou lannwit sa sa yo fè malèt yo enpi yo pare pou vwayaj byen long sa a. Yo pate kapab dòmi, yo chita pale tout lannwit lan sou vakans yo.
Odongo na Apiyo walichangamka kwani ulikuwa wakati wa kumtembelea bibi kwa mara nyingine. Usiku huo, walipanga mizigo yao na kujiandaa kwa safari ndefu ya kwenda kijijini. Hawakuweza kulala ila waliongea usiku kucha juu ya likizo yao.
Byen bonè nan maten, yale nan machin papa yo jis nan vilaj kote grann yo rete. Sou wout la yo travèse mòn ak plantasyon enpi yo kwaze bèt sovaj. Yo konte kantite machin yo wè. Yo chante.
Mapema asubuhi iliyofuata, waliondoka katika gari la baba yao kuelekea kijijini. Walipita milima, wanyama pori na mashamba ya majani ya chai. Walihesabu magari na kuimba nyimbo.
Apre yon titan, timoun yo bouke, yo tonbe dòmi.
Baada ya muda, watoto walichoka na kusinzia.
Lè yo rive papa a reveye Odongo ak Apiyo. Yo jwenn grann yo, Nyar-Kanyada, kouche atè lap dòmi sou yon nat anba yon pyebwa. Nyar-Kanyada vle di “pitit fi pèp Kanyada la » nan lang Luo. Nyar-Kanyada se te yon bèl fanm ak yon bèl karaktè.
Baba aliwaamsha Odongo na Apiyo walipofika kijijini. Walimkuta bibi yao, Nyar-Kanyada, akipumzika kwenye mkeka chini ya mti. Kwa Dholuo, Nyar-Kanyada maana yake ni ‘binti wa watu wa Kanyada’. Alikuwa ni mwanamke mrembo na imara.
Nyar-Kanyada akeyi yo lakay li enpi li danse ak chante ak yo tèlman kè’l te kontan. Pitit pitit li yo te kontan bay li kado yo te pote pou li. Odongo di “Louvri pa’m anvan ». Apiyo di « Non, se pa’m pou’w louvri anvan!».
Nyar-Kanyada aliwakaribisha ndani kwa kucheza na kuimba kwa furaha. Wajukuu wake walikuwa na shauku ya kumpa zawadi walizomletea kutoka mjini. “Fungua yangu kwanza,” Odongo alisema. “Hapana, yangu kwanza!” Apiyo akasema.
Lè li fin louvri kado yo, Nyar-Kanyada beni pitit pitit li yo selon lakoutim.
Baada ya kufungua zawadi, Nyar-Kanyada aliwabariki wajukuu wake kitamaduni.
Apre sa a, Odongo ak Apiyo al jwe deyò. Yo kouri dèyè papiyon ak zwazo.
Kisha Odongo na Apiyo wakaenda nje. Waliwakimbiza vipepeo na ndege.
Yo grenpe pyebwa, yo benyen nan dlo basen an.
Walipanda kwenye miti na kurushiana maji ziwani.
Lè kòmanse fè nwa, yo tounen lakay grann yo pou yo manje men yo tonbe dòmi anvan yo fin manje!
Giza Iilipoingia, walirudi nyumbani kwa ajili ya chakula cha jioni. Kabla hata ya kumaliza kula, walikuwa wanasinzia!
Demen, papa a tounen lavil li kite timoun you ak grann yo.
Siku iliyofuata, baba yao alirudi mjini na kuwaacha na Nyar-Kanyada.
Odongo ak Apiyo ede grann yo ak kèk ti travay nan kay la. Yo chache dlo ak bwa pou fè dife. Yo pran ze poul yo ak ti pwa vèt nan jaden a.
Odongo na Apiyo walimsaidia bibi yao na kazi za nyumbani. Walichota maji na kuokota kuni. Walikusanya mayai ya kuku na kuchuma mboga za majani kutoka kwenye bustani.
Nyar-Kanyada aprann timoun yo prepare ugali pou manje ak bouyon. Li montre yo tou kijan pou yo fè diri kokoye pou manje ak pwason boukannen.
Nyar-Kanyada aliwafundisha wajukuu wake jinsi ya kupika ugali mwepesi wa kula na mchuzi. Aliwaonesha namna ya kupika wali wa nazi wa kuliwa na samaki wa kukaanga.
Yon maten, Odongo mennen bèf grann li nan savann pou yo manje. Yo kwaze ak vwazen an ki se yon abitan. Vwazen an te fache anpil ak Odongo. Li menase’l lap kenbe bèf yo paske yo tap manje jaden li yo. Depi jou sa a, ti gason an pa janm mennen bèf yo la ankò pou li pa gen pwoblèm.
Asubuhi moja, Odongo aliwapeleka ng’ombe wa bibi yake malishoni. Wakakimbilia ndani ya shamba la jirani. Mwenye shamba alikasirishwa sana na Odongo. Akatishia kuwazuia ng’ombe kula mimea yake. Tangu siku hiyo, Odongo alihakikisha kwamba ng’ombe hawaingii matatani tena.
Yon lòt jou, timoun yo ale nan mache ak Nyar-Kanyada. Li te gen yon bak pou’l vann legim, sik ak savon. Apiyo te renmen bay kliyan yo pri machandiz yo. Odongo te renmen mete yo nan sache.
Siku nyingine watoto walikwenda sokoni pamoja na Nyar-Kanyada. Nyar-Kanyada alikuwa na kibanda cha kuuza mboga, sukari na sabuni. Apiyo alipenda kuwatajia wateja bei za bidhaa. Odongo aliwafungia wateja bidhaa walizonunua.
Nan fen jounen an yo bwè te chai ansanm. Yo ede grann nan konte lajan li fè pou lajounen an.
Mwisho wa siku walikunywa chai pamoja. Walimsaidia bibi yao kuhesabu pesa alizozipata.
Men, fen vakans ap vini. Fòke timoun yo tounen lavil la. Nyar-Kanyada bay Odongo yon kap ak Apiyo yon chanday. Li mete manje nan valiz yo pou vwayaj la.
Likizo ilikaribia kuisha na watoto walitakiwa kurudi mjini. Nyar-Kanyada alimpa Odongo kofia na Apiyo sweta. Aliwafungia chakula cha kula safarini.
Lè papa yo vin chache yo, yo pa te vle ale. Timoun yo mande pou Nyar-Kanyada vini abite lavil ak yo. Men, Nyar-Kanyada souri, li di yo “Mwen twò granmoun kounyè a pou’m ale lavil. Map tann nou isit nan vilaj mwen.”
Baba yao alipokuja kuwachukua, hawakutaka kuondoka. Walimuomba Nyar-Kanyada aende nao mjini. Alitabasamu na kusema, “Nimezeeka, siyawezi ya mjini. Nitasubiri mje kijijini kwangu tena.”
Odongo ak Apiyo bo grann yo byen fò pou di orevwa.
Odongo na Apiyo walimkumbatia kwa pamoja na kumuaga.
Lè Odongo ak Apiyo tounen lekòl la yo rakonte zanmi yo kijan lavi a nan vilaj la ye. Gen kèk nan yo ki kwè ke lavil la bon tou. Gen lòt ki santi ke vilaj la pi bon toujou. Men, pi fò nan yo te dakò ke Odongo ak Apiyo gen yon pakèt granmanman!
Odongo na Apiyo waliporudi shuleni, waliwasimulia marafiki zao kuhusu maisha ya kijijini. Baadhi ya watoto waliamini kuwa maisha ya mjini ni mazuri. Wengine waliamini kijijini ni bora zaidi. Lakini zaidi ya yote, kila mmoja alikubali kwamba Odongo na Apiyo walikuwa na bibi wa kipekee.
Written by: Violet Otieno
Illustrated by: Catherine Groenewald
Translated by: ACE Haiti-University of Notre Dame USA
