Download PDF
Back to stories list

བྱ་ཧ་ནེ་གྷའེ་ཌི་ཡི་འཁོན་ལན། Kisasi cha Kiongozi

Written by Zulu folktale

Illustrated by Wiehan de Jager

Translated by འདབ་དྲུག Dabtruk, པཱཊ་རིག་ཌཱོཌ། Patrick Dowd, ཆུ་ཚང་བསོད་ནམས་རིན་ཆེན། Chusang Sonam Rinchen

Read by པད་མ་ཆོས་སྒྲོན། Pema Choedon

Language Tibetan

Level Level 4

Narrate full story

Reading speed

Autoplay story


སྒྲུང་འདི་ནི་མིང་ལ་ངེ་ཌི་ཟེར་བའི་བྱ་ཧ་ནེ་གྷེ་ཌི་དང་། མིང་ལ་རྗིན་གྷིལ་ཟེར་བའི་གཞོན་ནུ་ཧམ་པ་ཅན་ཞིག་གི་སྐོར་ཡིན། ཉིན་ཞིག་རྗིན་གྷིལ་ཕྱི་རོལ་ལ་རྔོན་རྒྱག་གི་ཕྱིན་སྐབས་ཁོས་བྱ་ངེ་ཌི་ཡི་སྐད་གོ་བ་རེད། དེ་མ་ཐག་རྗིན་གྷིལ་གྱིས་སྦྲང་རྩི་སེམས་ལ་དྲན་ཏེ་ཁ་ནང་ལ་ཆུ་འཁོར་ཞིང་། ཁོ་རང་འགྲོ་མཚམས་བཞག་ནས་ཡག་པོར་ཉན་པ་རེད། ཁོས་རང་གི་མགོ་ཐོག་གི་སྡོང་པོའི་ཡལ་གའི་ཁྲོད་ནས་བྱ་དེ་མ་མཐོང་བར་དུ་བཙལ་བ་རེད། ཅིར་་་་་ཅིར་་་་ཅིར་་་་བྱ་དེ་ཡལ་ག་གཅིག་ནས་ཤིང་སྡོང་གཞན་པ་ཞིག་གི་ཡལ་གའི་སྟེང་བབས་ནས་གྲག་པ་རེད། ཅིར་་་་ཅིར་་་་ཅིར་་་བྱ་དེས་བོས་པ་རེད། བྱ་དེས་རྗིན་གྷིལ་གྱིས་ཁོའི་རྗེས་དེད་ནས་ཡོང་གི་ཡོད་མེད་ལ་ལྟ་བཞིན་དུ་ཤིང་སྡོང་རེ་རེའི་སྟེང་འབབ་བཞིན་དུ་ཕྱིན་པ་རེད།

Hii ni hadithi ya Ngede, ambaye ni ndege mpenda asali, na mvulana mmoja mlafi anayeitwa Gingile. Siku moja Gingile alipokuwa akiwinda alisikia mwito wa Ngede. Kinywa chake kilianza kutokwa mate kwa kufikiria asali. Alisimama, akasikiliza na kuangalia vizuri hadi alipomwona yule ndege akiwa ametua kwenye matawi yaliyokuwa juu ya kichwa chake. “Chitik-chitik-chitik,” yule ndege mdogo alitatarika aliporuka na kutua kwenye mti mmoja hadi mwingine, na mwingine tena. “Chitik-chitik-chitik,” aliita, huku akinyamaza na kuhakikisha kwamba Gingile alikuwa amemfuata.


དུས་ཚོད་ཕྱེད་ཀ་ཞིག་གི་རྗེས་ལ། ཁོང་གཉིས་ཤིང་སེ་ཡབ་ཀྱི་སྡོང་པོ་ཆེན་པོ་ཞིག་གི་འགྲམ་ལ་འབྱོར་བ་དང་། ངེ་ཌི་ཤིང་སྡོང་དེའི་ཡལ་ག་མང་པོའི་ཁྲོད་ནས་ཡར་འཕུར་མར་འབབ་མང་པོ་བྱས་པ་རེད། དེ་ནས་ཁོ་རང་ཡལ་ག་ཅིག་གི་སྟེང་བསྡད་དེ་མགོ་བོ་དཀྱོག་དཀྱོག་བྱས་པ་དང་། “འདི་ན་ཡོད་པ་རེད། ཡར་ཤོག ཁྱེད་རང་འདི་འདྲའི་འགོར་དོན་ག་རེ་རེད།” ཅེས་དྲིས་པ་རེད། རྗིན་གྷིལ་གྱིས་སྡོང་རྩ་ནས་ཡར་བལྟས་སྐབས་ཡལ་གའི་སྟེང་ན་སྦྲང་རྩི་ཡོད་པ་མཐོང་གི་མེད། ཡིན་ནའང་། ཁོས་བྱ་ངེ་ཌི་ལ་ཡིད་ཆེས་བྱས་པ་རེད།

Baada ya nusu saa, walifika kwenye mti wa matini. Ngede aliruka kama mwenda wazimu kutoka tawi moja hadi jingine. Kisha alitulia kwenye tawi moja na kupindua kichwa chake akimwangalia Gingile kana kwamba anasema, “Ipo hapa! Njoo sasa! Kwa nini unachukua muda mrefu?” Gingile hakuweza kuona nyuki wowote kutoka chini ya mti, lakini alimwamini Ngede.


དེ་ནས་རྗིན་གྷིལ་གྱིས་ཁོ་རང་གི་རྔོན་པའི་མདུང་དེ་སྡོང་རྩ་ལ་བཞག མེ་ཤིང་འགའ་བཏུས་ནས་མེ་ཁ་ཆུང་ཆུང་ཞིག་གསོས་པ་རེད། མེ་དེ་ཡག་པོ་འབར་གྱིན་ཡོད་དུས་དེར། ཁོས་མེ་ཕུང་དེའི་དཀྱིལ་ལ་ཤིང་སྐམ་རིང་པོ་ཞིག་བཞག་པ་དང་། རྒྱུག་པ་འདི་ནི་མེ་ལ་འབུད་དུས་དུ་བ་མང་པོ་ཡོད། ཁོ་རང་ག་ལེར་ཤིང་སྡོང་གི་མགོར་འགོས་ཤིང་། རྒྱུག་པ་དུ་བ་ཡོད་པ་དེའི་སྣེ་གཅིག་དེ་ཁོ་རང་གི་སོ་བར་ལ་ཉར་ནས་ཡར་འགོས་པ་རེད།

Kwa hivyo Gingile aliweka mkuki wake alioutumia kuwinda chini ya mti, akakusanya vijiti vilivyokauka na kuwasha moto mdogo. Moto ulipokuwa ukiwaka vizuri, alichomeka kijiti kirefu kwenye moto. Mti huu ulijulikana kwa kutoa moshi mwingi ulipokuwa unaungua. Alianza kukwea mti huku akishika kijiti kwa meno upande usiofuka moshi.


ཅུང་མ་འགོར་བར་ཁོས་སྦྲང་མ་མང་པོས་བྲེལ་བའི་ངང་སྦྲང་རྩི་གསོག་བཞིན་པའི་སྒྲ་ཐོས་པ་རེད། ཁོང་ཚོ་ཤིང་སྡོང་དེའི་སྟེང་གི་ཨི་ཁུང་ཞིག་གི་ཁ་ནས་ནང་ལ་འཕུར་འགྲོ་བ་དང་ཕྱི་ལ་འཕུར་ཡོང་བ་སོགས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། དེ་ཁོང་ཚོའི་ཚང་རེད། རྗིན་གྷིལ་ཨི་ཁུང་ཡོད་སར་འབྱོར་མ་ཐག་ཁོས་རྒྱུག་པ་དེའི་སྣེ་མོ་དུ་བ་ཡོད་ས་དེ་སྦྲང་ཚང་དེའི་ནང་བཏང་བ་རེད། སྦྲང་མ་རྣམས་ཚང་ནང་ནས་ཕྱིར་མགྱོགས་པོར་ཐོན་ཡོང་བ་དང་། ཁོང་ཚོ་ཁོང་ཁྲོ་ལངས་ཤིང་། ཕྱིར་རྒྱག་རེས་བྱེད་འདོད་ཡོད་པ་རེད། ཡིན་ནའང་། ཁོང་ཚོ་དུ་བ་ལ་དགའ་བོ་མེད་སྟབས་ཐག་རིང་ཙམ་ལ་འཕུར་དགོས་བྱུང་བ་དང་། ཐག་རིང་ལ་མ་འཕུར་སྔོན་ལ་རྗིན་གྷིལ་ལ་སོ་ངར་མ་འགའ་འདེབ་དགོས་པ་རེད།

Muda mfupi baadaye, aliweza kusikia sauti ya nyuki wenye harakati nyingi ikivuma. Walikuwa wakiingia na kutoka kwenye upenyo wa mti, yaani mzinga wao. Gingile alipoufikia mzinga, alisukuma ile kuni ya moto ndani ya ule upenyo. Nyuki waliharakisha kutoka ndani wakiwa na hasira na uchungu. Waliruka na kwenda mbali kwa sababu hawakupenda moshi – lakini walifanya hivyo baada ya kumuuma Gingile kwa uchungu!


སྦྲང་མ་རྣམས་ཕྱི་ལ་འཕུར་རྗེས། རྗིན་གྷིལ་གྱིས་སྦྲང་ཚང་ནང་དུ་ལག་པ་བཏང་བ་དང་། སྦྲང་མའི་ཉལ་ཁང་སྤར་བ་གང་ཕྱིར་བཏོན་ཡོང་བ་རེད། དེའི་ནང་དུ་སྦྲང་རྩིའི་ཐིགས་པ་འཛར་ཞིང་སྣུམ་ཞག་དོད་པོ་ཡོད་པ་མ་ཟད། སྦྲང་ཕྲུག་དཀར་པོ་མང་པོ་ཡོད་པ་རེད། ཁོས་སྦྲང་ཚང་དེ་ཁོ་རང་གི་ཕྲག་པར་ཁུར་བའི་ཁུག་མ་དེའི་ནང་དུ་ག་ལེར་བླུག་པ་དང་དེ་ནས་ག་ལེར་མར་བབ་ནས་ཡོང་བ་རེད།

Nyuki walipokuwa nje, Gingile aliingiza mikono yake ndani ya kiota. Alitoa kipande kikubwa cha sega kilichokuwa kinadondoka urojo mzito wa asali, na kilichojaa wadudu weupe wanene. Aliiweka taratibu ndani ya mkoba aliokuwa nao na kuanza kushuka kutoka mtini.


ངེ་ཌི་ཡིས་རྗིན་གྷིལ་གྱིས་ཅི་ཞིག་བྱེད་ཀྱིན་པ་དེར་དོ་སྣང་ཆེན་པོས་བལྟས་བསྡད་པ་རེད། ཁོའི་སེམས་ལ་རྗིན་གྷིལ་གྱིས་ལས་ཀ་ཚར་བའི་རྗེས་ལ། ཁོ་རང་ལ་སྦྲང་ཚང་བསྟན་པའི་རྔན་པ་ལ་སྦྲང་རྩིའི་ཐིགས་པ་རེ་ཟུང་སྤྲོད་གི་རེད་བསམ་ནས་རེ་སྒུག་བྱས། ངེ་ཌི་ཤིང་སྡོང་གི་ཡལ་ག་གཅིག་ནས་གཅིག་ལ་བབས། ག་ལེར་བྱས་ནས་ས་ཐོག་ལ་ཐག་ཇེ་ཉེ་ཇེ་ཉེར་ཕྱིན་པ་རེད། མཐའ་མར་རྗིན་གྷིལ་ཤིང་སྡོང་གི་རྩད་པར་འབྱོར། ངེ་ཌི་བུ་ཆུང་དེའི་ཐག་ཉེ་སའི་ཕ་བོང་ཞིག་གི་སྟེང་བབས་ཏེ་ཁོ་རང་གི་རྔན་པ་ལ་སྒུག་བསྡད་པ་རེད།

Ngede alishuhudia kila kitu Gingile alichofanya. Alikuwa anamsubiri abakishe kiasi kidogo cha asali kama shukurani kwa Kiongozi. Ngede aliruka kutoka tawi hadi tawi huku akikaribia chini. Mwishowe Gingile alifika chini ya mti. Ngede alitua kwenye mwamba karibu na mvulana huyo na kusubiri zawadi yake.


ཡིན་ནའང་། རྗིན་གྷིལ་གྱིས་མེ་བསད། ཁོ་རང་གི་མདུང་ལག་ལ་བཟུང་། དེ་ནས་བྱེའུ་དེར་ཁ་ཡ་མ་བྱས་པར་སོ་སོའི་ནང་དུ་ལོག་ཕྱིན་པ་རེད། ངེ་ཌི་ཡིས་ཁོང་ཁྲོ་ཆེན་པོ་སྒོ་ནས། “ཝེ་ཁི་ཊོར། ཝི་ཁི་ཊོར།” ཞེས་བོས་པ་དང་། རྗིན་གྷིལ་འགྲོ་མཚམས་བཞག་ཅིང་བྱེའུ་དེར་མིག་གིས་ཅེར་ནས་གད་མོ་བགད་པ་རེད། “ཁྱོད་ལ་སྦྲང་རྩི་ཏོག་ཙམ་དགོས་གི་ཡོད་པ་རེད། རེད་དམ། ངའི་གྲོགས་པོ། ཧཱ། ཡིན་ནའང་ལས་ཀ་ཚང་མ་ང་རང་གིས་ལས་པ་ཡིན། སྦྲང་མའི་མཆུ་རྩེག་ཚང་མ་ང་རང་གིས་ཉོས་པ་རེད། ག་རེ་བྱས་ནས་ངས་སྦྲང་རྩི་སྙིང་རྗེ་བོ་འདི་ཁྱོད་ཀྱི་མཉམ་དུ་བགོ་བཤའ་རྒྱག་དགོས་པ་རེད།” ཅེས་བཤད་པ་དང་ཕར་གོམ་པ་བརྒྱབ་ནས་ཕྱིན་སོང་བ་རེད། ངེ་ཌི་ཁོང་ཁྲོ་ལངས་ནས་འབར་གྲབ་བྱས། ཁོ་ལ་བྱེད་སྟངས་འདི་འདྲ་མ་རེད། ཡིན་ནའང་ཁོས་རང་གི་ཤ་འཁོན་ལེན་གི་རེད།

Lakini Gingile alizima moto, akachukua mkuki wake na kuanza safari kwenda nyumbani bila kumjali ndege yule. Ngede aliita kwa hasira, “USH-ndi! USH-ndi!” Gingile alisimama, akamkodolea macho yule ndege kisha akacheka kwa sauti. “Unataka asali kidogo, rafiki yangu? Ha! Lakini ni mimi niliyefanya kazi yote pamoja na kuumwa na nyuki. Kwa nini nikugawie hii asali tamu?” Baada ya kusema hivyo, aliondoka na kwenda zake. Ngede alikasirika sana! Hivi sivyo alivyostahili kutendewa! Ila atalipiza kisasi.


བདུན་ཕྲག་འགའི་རྗེས་ཀྱི་ཉི་མ་ཞིག་ལ་རྗིན་གྷིལ་གྱིས་ངེ་ཌི་ཡིས་སྦྲང་རྩི་ཡོད་པའི་བརྡ་རྒྱག་བཞིན་པ་ཐོས་པ་རེད། ཁོས་སྦྲང་རྩི་ཞིམ་ཤོས་དེ་སེམས་ལ་འཁོར། དེ་ནས་ཡང་བསྐྱར་རེ་བ་ཆེན་པོའི་སྒོ་ནས་བྱེའུ་དེའི་རྗེས་དེད་པ་རེད། ངེ་ཌེ་ཡིས་རྗིན་གྷིལ་ནགས་ཀྱི་ཟུར་ཞིག་སྐོར་ནས་ཁྲིད་པ་དང་། ཚེར་མ་ཧ་ཅང་མང་སའི་ཤིང་སྡོང་ཞིག་གི་སྟེང་བབས་པ་རེད། ཨ་ཧ་་་། སྦྲང་ཚང་དེ་ཤིང་སྡོང་འདིའི་རྩེ་ན་ཡོད་ཐག་ཆོད་རེད། རྗིན་གྱིས་དེ་ལྟར་བསམ་པ་དང་། ལམ་སེང་སྡོང་རྩ་ནས་མེ་ཁ་གསོས་ཏེ། ཤིང་སྡོང་གི་རྩེ་ལ་འཛེག་པ་རེད། དུ་བ་ལངས་བཞིན་པའི་སྡོང་བོའི་ཡལ་ག་དེ་ཁོ་རང་གི་ཁ་ནང་ན་ཡོད། ངེ་ཌེ་སྡོང་རྩེར་བབས་ཤིང་བལྟས་ནས་བསྡད།

Siku moja baada ya majuma machache, Gingile tena alisikia mwito wa asali kutoka kwa Ngede. Aliikumbuka asali tamu, na kwa hamu alimfuata ndege yule kwa mara nyingine. Baada ya kumwongoza Gingile pembeni mwa msitu, Ngede alisimama na kupumzika chini ya mti wa mwavuli. “Ahh,” Gingile aliwaza. “Lazima mzinga umo ndani ya mti huu.” Kwa haraka aliwasha moto wake na kuanza kukwea mti huku akibeba kuni iliyotoa moshi katika meno yake. Ngede alikaa na kuangalia tu.


རྗིན་གྷིལ་སྡོང་མགོར་འགོས་ནའང་། ནམ་རྒྱུན་གྱི་སྦྲང་ཚང་གི་དིར་སྒྲ་དེ་མེད་དོན་ཅི་ཡིན་ནམ་སྙམ་པ་རེད། “གཅིག་བྱས་ན་སྦྲང་ཚང་དེ་ཤིང་སྡོང་འདིའི་ལོ་འདབ་ཀྱི་གསེང་ན་ཡོད་ཀྱི་རེད།” ཁོས་དེ་ལྟར་བསམས། ཁོ་རང་ཡལ་ག་གཞན་པ་ཞིག་གི་སྟེང་ལ་འགོས་པ་རེད། ཡིན་ནའང་སྦྲང་ཚང་ཞིག་རྙེད་རྒྱུའི་ཚབ་ཏུ། ཁོས་རང་ཉིད་གཟིག་ཅིག་གི་ཁ་གཏད་དུ་ལངས་སྡོད་པ་ཤེས་པ་རེད། གཟིག་དེ་ནི་ཁོ་རང་གི་གཉིད་ལ་དོན་མེད་བར་ཆད་བྱས་པ་དེར་ཁོང་ཁྲོ་ལངས་པ་དང་། གདོང་གི་གཉེར་མ་བསྡུས་ནས་ལྟ་བཞིན། ཁ་གདང་སྟེ་མཆེ་བ་ཆེན་པོ་དང་རྣོན་པོ་དེ་བསྟན་པ་རེད།

Gingile alipopanda, alishangaa kwa nini hakusikia sauti ya nyuki. “Pengine mzinga umo ndani zaidi katika mti,” alifikiria. Alipanda tena juu ya tawi jingine. Lakini badala ya mzinga, alijikuta uso kwa uso na chui! Chui alikuwa na hasira sana kwa sababu usingizi wake ulikuwa umekatizwa. Aliyafanya macho yake kuwa madogo, akaufungua mdomo wake na kuonyesha meno yake makubwa na makali.


གཟིག་གིས་སོ་ཆེན་པོ་ཞིག་བཏབ་ནས་མ་ཟོས་པའི་སྔོན་ལ། ཁོ་རང་མགྱོགས་པོ་བྱས་ནས་མར་སྡོང་རྩར་འབབ་རྩིས་བྱས་པ་རེད། ཁོ་རང་བྲེལ་འཚུབ་ངང་ཡོང་སྟབས་ཡལ་ག་ཞིག་ལག་ནས་ཤོར་ཏེ་ལྗིད་ལྟིག་གེར་ས་ལ་ལྷུང་བ་རེད། ཁོ་རང་གི་རྐང་པའི་སྲེ་ལུང་རྫོག་པ་དང་། ཁོ་རང་འཁྱོག་འཁྱོག་བྱས་ནས་གང་ཐུབ་ཅི་ཐུབ་ཀྱིས་མགྱོགས་པར་བྲོས་པ་རེད། དེའི་ཁར་ཁོ་རང་རླུང་རྟ་རྒྱུག་སྟེ། གཟིག་དེ་ད་དུང་གཉིད་སངས་ཡག་མིན་སྟབས་ཁོ་རྗེས་འདེད་ཀྱིས་བདའ་ཡོད་པ་མ་རེད། སྦྲང་རྩི་སྟོན་མཁན་གྱི་བྱེའུ་ངེ་ཌི་ཡིས་འཁོན་ལན་སློག་པ་རེད་ལ། རྗིན་གྷིལ་ལའང་རང་གི་ཐེངས་འདིའི་སློབ་ཚན་ཡག་པོ་ཞིག་རག་པ་རེད།

Kabla ya Chui kumvamia Gingile, alishuka chini haraka. Katika haraka hiyo, aliteleza na kuanguka kwa kishindo huku akiumia mguu wake. Alirukaruka akienda kwa haraka alivyoweza. Kwa bahati nzuri, Chui alikuwa bado amelala kwa hivyo hakumfukuza. Ngede, Kiongozi alikuwa amelipiza kisasi chake na Gingile alikuwa amejifunza funzo lake.


དེའི་རྗེས་ནས་བཟུང་། རྗིན་གྷིལ་གྱི་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བྱེའུ་དེའི་སྐོར་གྱི་སྒྲུང་གོ་དུས་བྱེའུ་ཆུང་ཆུང་དེར་བརྩི་བཀུར་བྱེད་དགོས་ཀྱི་ཡོད་ལ། ཁོང་ཚོས་ག་དུས་སྦྲང་རྩི་ལེན་སྐབས་དེའི་ནང་གི་སྦྲང་ཚང་གི་ཕྱེད་ཀ་ཆེ་ཤོས་དེ་སྦྲང་རྩི་སྟོན་མཁན་གྱི་བྱེའུ་དེར་འཇོག་གི་ཡོད་པ་རེད།

Kwa hivyo wakati watoto wa Gingile wanaposikia hadithi ya Ngede, wanamheshimu yule ndege. Kila wanapotoa asali, huhakikisha kwamba wanamwachia Kiongozi fungu kubwa!


Written by: Zulu folktale
Illustrated by: Wiehan de Jager
Translated by: འདབ་དྲུག Dabtruk, པཱཊ་རིག་ཌཱོཌ། Patrick Dowd, ཆུ་ཚང་བསོད་ནམས་རིན་ཆེན། Chusang Sonam Rinchen
Read by: པད་མ་ཆོས་སྒྲོན། Pema Choedon
Language: Tibetan
Level: Level 4
Source: The Honeyguide's revenge from African Storybook
Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 3.0 International License.
Options
Back to stories list Download PDF