Odongo na Apiyo waliishi mjini na baba yao. Walisubiri likizo kwa hamu. Siyo tu kwa shule kufungwa, bali ni kwa sababu walienda kumtembelea bibi yao. Aliishi katika kijiji cha uvuvi karibu na ziwa kubwa.
Odongo na Apiyo walichangamka kwani ulikuwa wakati wa kumtembelea bibi kwa mara nyingine. Usiku huo, walipanga mizigo yao na kujiandaa kwa safari ndefu ya kwenda kijijini. Hawakuweza kulala ila waliongea usiku kucha juu ya likizo yao.
Mapema asubuhi iliyofuata, waliondoka katika gari la baba yao kuelekea kijijini. Walipita milima, wanyama pori na mashamba ya majani ya chai. Walihesabu magari na kuimba nyimbo.
Ilyo baafikile kumushi, bawishi bashibwishe Odongo na Apiyo. Baasangile banakulu ba Nyar-Kanyada naabasendama pampaasa mwisamba lya cimuti. Ishina lya Nyar-Kanyada mu ci Luo lipilibula, umwana wabena Kanyanda. Nyar-Kanyada aali umusuma saana kabili uwakosa.
Baba aliwaamsha Odongo na Apiyo walipofika kijijini. Walimkuta bibi yao, Nyar-Kanyada, akipumzika kwenye mkeka chini ya mti. Kwa Dholuo, Nyar-Kanyada maana yake ni ‘binti wa watu wa Kanyada’. Alikuwa ni mwanamke mrembo na imara.
Nyar-Kanyada aliwakaribisha ndani kwa kucheza na kuimba kwa furaha. Wajukuu wake walikuwa na shauku ya kumpa zawadi walizomletea kutoka mjini. “Fungua yangu kwanza,” Odongo alisema. “Hapana, yangu kwanza!” Apiyo akasema.
Odongo na Apiyo walimsaidia bibi yao na kazi za nyumbani. Walichota maji na kuokota kuni. Walikusanya mayai ya kuku na kuchuma mboga za majani kutoka kwenye bustani.
Nyar-Kanyada aliwafundisha wajukuu wake jinsi ya kupika ugali mwepesi wa kula na mchuzi. Aliwaonesha namna ya kupika wali wa nazi wa kuliwa na samaki wa kukaanga.
Asubuhi moja, Odongo aliwapeleka ng’ombe wa bibi yake malishoni. Wakakimbilia ndani ya shamba la jirani. Mwenye shamba alikasirishwa sana na Odongo. Akatishia kuwazuia ng’ombe kula mimea yake. Tangu siku hiyo, Odongo alihakikisha kwamba ng’ombe hawaingii matatani tena.
Ubushiku bumbi, abaana baile na Nyar-Kanyada ku maliketi. Akwete icintamba apo aleshitiisha umusaalu, shuga elyo na sopo. Apiyo atemenwe ukweba abantu umutengo wafintu baleshitisha. Odongo atemenwe ukulonga ifintu ifyo abantu baaleeshita.
Siku nyingine watoto walikwenda sokoni pamoja na Nyar-Kanyada. Nyar-Kanyada alikuwa na kibanda cha kuuza mboga, sukari na sabuni. Apiyo alipenda kuwatajia wateja bei za bidhaa. Odongo aliwafungia wateja bidhaa walizonunua.
Baba yao alipokuja kuwachukua, hawakutaka kuondoka. Walimuomba Nyar-Kanyada aende nao mjini. Alitabasamu na kusema, “Nimezeeka, siyawezi ya mjini. Nitasubiri mje kijijini kwangu tena.”
Odongo na Apiyo bakumbatiile banakulu nokutila shalenipo.
Odongo na Apiyo walimkumbatia kwa pamoja na kumuaga.
Ilyo Odongo na Apiyo baabweleelemo kusukulu bashimikileko abanaabo pamikalile iyakumushi. Abana bamo bamweene ukuti ubwikalo bwamukalaale bwawamapo ukucila kumushi. Bambi nabo bamwene kwati ubwikalo bwakumushi bwawamapo. Nomba panuma, abaana bonse basumiinishe ukuti Odongo na Apiyo baalikwata nakulu uwa mutima uusuma.
Odongo na Apiyo waliporudi shuleni, waliwasimulia marafiki zao kuhusu maisha ya kijijini. Baadhi ya watoto waliamini kuwa maisha ya mjini ni mazuri. Wengine waliamini kijijini ni bora zaidi. Lakini zaidi ya yote, kila mmoja alikubali kwamba Odongo na Apiyo walikuwa na bibi wa kipekee.
Written by: Violet Otieno
Illustrated by: Catherine Groenewald
Translated by: Margaret Nambao, Agnes Chileshe Chibamba
