تغيير اللغة
العربية
الأردية
الألمانية
الأمهرية
الأوكرانية
الإسبانية
الإنجليزية
الإيطالية
البرتغالية
البنجابية
البنغالية
البولندية
التاغالوغية
التبتية
التركية
التيتومية
الدرية
السواحلية
الصومالية
الصينية (الماندرينية)
الفارسية
الفرنسية
الكانتونية
الكورية
النرويجية (بوكمول)
النرويجية (نينوشك)
العودة لقائمة القصص
གནའ་སྔ་མོར། ཤར་ཨ་ཧྥི་རི་ཁའི་རི་བོ་ཁེ་ནི་ཡ་ཞེས་པའི་འདབ་ཀྱི་གྲོང་ཚོ་ཞིག་ན། བུ་མོ་ཆུང་ཆུང་ཞིག་གིས་མོ་རང་གི་ཨ་མའི་མཉམ་དུ་ཞིང་ཁ་ན་ལས་ཀ་ལས་གི་ཡོད་པ་རེད། བུ་མོ་དེའི་མིང་ལ་ཝང་གྷ་རི་ཟེར་གི་རེད།
في قرية على منحدر جبل كينيا بشرق إفريقيا، كان هناك فتاة صغيرة تدعى ونقاري تعمل مع أمها في الحقول.
ཝང་གྷ་རི་ནམ་རྒྱུན་ཕྱི་ལོག་ལ་འགྲོ་རྒྱུར་དགའ་བོ་ཡོད་པ་དང་། ཁོང་ཚང་གི་ལྡུམ་རྭའི་ནང་གི་ལུད་དེ་དག་གྲི་ཆུང་ཆུང་ཞིག་གིས་གཏུབས་ནས་ཞིབ་ཞིབ་བཟོས་པ་དང་། མེ་ཏོག་གི་ས་བོན་ཆུང་ཆུང་དེ་ཚོ་ལུད་དྲོན་པོ་དེ་ཚོའི་ནང་དུ་གཏོར་བ་རེད།
كانت ونقاري تحب الحياة خارج البيت فكنت أراها تعمل في حديقة منزل العائلة، تشق التربة بعصاها وتغرس الحبات الصغيرة في أديم الأرض الدافئ.
མོ་རང་དགའ་སའི་དུས་ཚོད་ནི་དགོང་དྲོ་ཉི་མ་ནུབ་མ་ཐག་པའི་སྐབས་དེ་རེད། ས་རུབ་སྟེ་མེ་ཏོག་དང་རྩི་ཤིང་སོགས་མཐོང་ཁག་པའི་སྐབས་སུ། བུ་མོ་ཝང་གྷ་རི་ཡིས་མོ་རང་ཕྱིར་ནང་ལ་ལོག་རན་པ་ཤེས་གི་ཡོད་ལ། མོས་ཞིང་ཚིགས་ཀྱི་ལམ་ཁ་ཆུང་ཆུང་དེ་ཚོ་བརྒྱུད་པ་དང་། ཆུ་རྐ་ཆུང་ཆུང་དེ་དག་ལ་བརྒལ་དགོས་ས་ཡོད་ན་བརྒལ་ནས་ཡུལ་ལ་ལོག་ཡོང་གི་རེད་པ་རེད།
وكانت أفضل فترات اليوم لديها هي فترة ما بعد الغروب، حين يسدل الليل ستاره ويحل الظلام. عندها تعرف ونقاري أن الوقت قد حان للعودة إلى المنزل فتحث خطاها إلى البيت متبعة المسالك الضيقة عبر الحقول، عابرة الأنهار التي تعترض طريقها.
བུ་མོ་ཝང་གྷ་རི་རིག་པ་ཧ་ཅང་གི་ཡག་པོ་ཡོད་ལ། མོ་རང་སློབ་གྲྭར་འགྲོ་རྒྱུར་རེ་བ་བརྒྱབ་ནས་བསྡད་ཡོད་པ་རེད། ཡིན་ནའང་མོའི་ཕ་མ་གཉིས་ཀྱིས་མོ་རང་ནང་ནས་བསྡད་དེ། ཁོང་གཉིས་ལ་རོགས་པ་བྱེད་དགོས་པ་རེད་ཅེས་གསུང་གིན་ཡོད་པ་རེད། མོ་རང་ལོ་བདུན་ལ་སོན་སྐབས། མོའི་ཕུ་བོས་ཕ་མ་གཉིས་ལ་ཝང་གྷ་རི་སློབ་གྲྭར་འགྲོ་རུ་འཇུག་རོགས་ཞེས་ཞུ་བ་འཐེན་པ་རེད།
كانت ونقاري فتاة ذكية وكانت شغوفة بالذهاب إلى المدرسة لكن أمها وأباها أراداها أن تبقى في المنزل لإعانتهما. لكن عندما بلغت سن السابعة من عمرها استطاع أخوها الأكبر إقناع والديها بأن يسمحا لها بالالتحاق بالمدرسة.
མོ་རང་ནམ་རྒྱུན་སློབ་སྦྱོང་ལ་དགའ་བོ་ཡོད་ལ། དེབ་ག་རེ་བཀླགས་པ་ཡིན་ནའང་དེའི་ནང་ནས་དོན་དག་མང་པོ་ཤེས་ཀྱིན་ཡོད་པ་རེད། མོ་རང་སློབ་གྲྭ་ནས་སློབ་མ་རྩེ་ཕུལ་དུ་གྱུར་ནས། ཨ་མེ་རི་ཁའི་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོ་ཞིག་ལ་སློབ་སྦྱོང་ལ་ཡོང་བར་སྐད་བཏང་བ་རེད། ཝང་གྷ་རི་བྲེལ་བ་ལངས་པ་དང་། མོས་འཛམ་བུའི་གླིང་གི་སྐོར་སྔར་ལས་ཀྱང་མང་བ་ཤེས་འདོད་བྱུང་བ་རེད།
شغفت ونقاري بالدراسة وكانت كلما قرأت كتاباً زاد شغفها بالتعلم. وحققت ونقاري نتائج باهرة في المدرسة مما مكنها من مواصلة دراستها بالولايات المتحدة الأمريكية. فرحت الفتاة كثيرا وزادت رغبتها في التعرف على العالم.
ཨ་མེ་རི་ཁའི་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོ་ནས་མོ་རང་གིས་ཤེས་བྱ་གསར་པ་མང་པོ་སྦྱངས་པ་རེད། ཁོ་མོས་རྩི་ཤིང་གི་རིགས་དང་། དེ་དག་གང་འདྲ་བྱས་ནས་འདེབ་དགོས་མིན་སྦྱངས་པ་རེད། མོས་རང་ཉིད་ཇི་ལྟར་བྱས་ནས་ཆེན་པོ་ཆགས་པའང་སེམས་ལ་དྲན་ཡོད་ལ། ཕུ་བོ་དང་མཉམ་དུ་ཁེ་ནི་ཡའི་ནགས་ཚལ་ཡིད་དུ་འོངས་པ་དེ་དག་ནས་རྩེད་མོ་རྩེས་པ་སོགས་དྲན་གི་ཡོད་པ་རེད།
تعلمت ونقاري العديد من الأشياء الجديدة في الجامعة الأمريكية وتلقت دروسا حول النباتات وكيفية نموها. استرجعت ونقاري ذكريات طفولتها عندما كانت تلعب مع إخوتها تحت ظل الأشجار في غابات كينيا الجميلة.
མོ་རང་གིས་སློབ་སྦྱོང་ཅི་ཙམ་མང་པོ་བྱས་ན། དེ་ཙམ་གྱིས་རང་གི་ཕ་ཡུལ་ཁེ་ནི་ཡའི་མི་རྣམས་ལ་བརྩེ་བ་ཇེ་ཟབ་ལ་འགྲོ་བཞིན་པ་ཤེས་ཀྱིན་ཡོད་ལ། ག་ཚོད་མང་པོ་སྦྱངས་ན་དེ་ཚོད་ཀྱིས་ཤར་ཨ་ཧྥི་རི་ཁའི་ས་ཆ་ལྷག་པར་དུ་ཡིད་ལ་འཁོར་གྱི་ཡོད་པ་རེད།
وبقدر ما كانت تزداد علماً ودراسة بقدر ما كان حبها لشعب كينيا يزداد ويتعمق. كانت تريدهم أن يكونوا سعداء وأحراراً، فكانت كلما زاد علمها، زاد تعلقها بموطنها.
མོས་སློབ་གྲྭ་ནས་སློབ་སྦྱོང་བྱས་ཚར་པ་དང་ཕ་ཡུལ་ཁེ་ནི་ཡ་ལ་ལོག་ཡོང་བ་རེད། ཡིན་ནའང་ཕྱིར་འབྱོར་དུས་མོའི་ཕ་ཡུལ་ཁེ་ནི་ཡ་འགྱུར་བསྡད་ཡོད་པ་རེད། སྔར་གྱི་ས་ཆ་ཚང་མ་རྨོ་འདེབས་ཀྱི་ས་ཆར་བསྒྱུར་ནས་ཞིང་ཁ་ཆེན་པོ་དག་གིས་ཁེངས་བསྡད་ཡོད་ལ། བུད་མེད་རྣམས་ལ་མེ་ཤིང་འཐུ་རུ་འགྲོ་སའི་ནགས་ཚལ་ཡང་ཡོད་པ་མ་རེད། མི་ཚང་མ་སྤྲང་པོ་ཆགས་པ་དང་བྱིས་པ་མང་པོས་ལྟོགས་སྐོམ་མྱོང་གི་ཡོད་པ་རེད།
وعندما أنهت ونقاري دراستها رجعت إلى كينيا، لكنها اكتشفت أن كينيا قد تغيرت: كانت المزارع الشاسعة تمتد في جميع أنحاء الأرض بينما لم يكن للنساء حطباً لطهي الطعام وكان الناس فقراء والصغار جياعاً.
ད་ནི་ཝང་གྷ་རི་ཡིས་མོ་རང་གི་ལས་འགན་ཅི་ཡིན་པ་དང་།་མོས་ཅི་ཞིག་བྱེད་དགོས་པ་ཤེས་པ་རེད། མོས་བུད་མེད་རྣམས་ལ་ས་བོན་བཏབ་ནས་ནགས་འདེབས་སྟངས་བསླབས་ཤིང་། བུད་མེད་ཚང་མས་མེ་ཤིང་བཙོང་ནས་སོ་སོའི་ནང་མི་གསོ་ཐུབ་པ་བྱུང་བ་དང་། ཚང་མ་དགའ་སྤྲོ་སྐྱེས་པ་རེད། འདི་ལྟར། བང་ག་རི་ཡིས་བུད་མེད་རྣམས་ལ་བློ་སྟོབས་དང་ནུས་པ་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་ཤེས་བཅུག་པ་རེད།
عرفت ونقاري ما يجب عليها فعله. فعلمت النساء كيف يزرعن البذور، ونمت الأشجار وأصبحت النساء يبعن هذه الأشجار وبثمنها يعتنين بعائلاتهن. شعرت النساء بالسعادة، فقد ساعدتهن ونقاري على أن يكنَّ قويات فاعلات.
དུས་ཚོད་རིམ་པས་ཕྱིན་པ་དང་། ཤིང་སྡོང་གསར་པ་དེ་དག་སྐྱེས་ནས་ནགས་ཚལ་ཆགས་པ་དང་། གཙང་བོ་རྣམས་ཀྱང་སླར་ཡང་བཞུར་མགོ་བཙུགས་པ་རེད། ཝང་གྷ་རི་ཡི་སློབ་གསོ་དེ་ཨ་ཧྥི་རི་ཁའི་ས་ཆ་གང་སར་ཁྱབ་ཅིང་། དེང་སང་ཨ་ཧྥི་རི་ཀའི་ལུང་པར། ཝང་གྷ་རི་ཡི་ས་བོན་ལས་ཤིང་ནགས་ས་ཡ་མང་པོ་སྐྱེས་ཡོད་པ་རེད།
وبمرور الزمن، تحولت الأشجار إلى غابات وجرت الأنهار بالماء من جديد وانتشرت رسالة ونقاري في كامل أرجاء إفريقيا، ونمت ملايين الأشجار بفضل بذور ونقاري.
ཝང་གྷ་རི་ཡིས་འབད་བརྩོན་ཆེན་པོ་བྱས་པ་དང་། འཛམ་བུའི་གླིང་གི་མི་ཚང་མས་དོ་སྣང་བྱུང་བས་མི་ཚད། མོ་ལ་མིང་གྲགས་ཆེ་བའི་གཟེངས་རྟགས་ཤིག་ཕུལ་གནང་བ་རེད། མོ་ནི་ཨ་ཧྥི་རི་ཀའི་ལུང་པའི་བུད་མེད་ཀྱི་ནང་ནས་དགའ་རྟགས་དེ་ཐོབ་མཁན་ཨང་དང་པོ་ཆགས་པ་རེད།
لاحظ الناس في جميع أنحاء العالم تفاني ونقاري في العمل وقدموا لها جائزة شهيرة: إنها جائزة نوبل للسلام والتي كانت ونقاري أول امرأة افريقية تحصل عليها.
༢༠༡༡ ལོར་ཝང་གྷ་རི་གྲོངས་པ་རེད། ཡིན་ནའང་། ང་ཚོས་ནམ་རྒྱུན་ཤིང་སྡོང་སྙིང་རྗེ་མོ་རེ་མཐོང་དུས་མོ་རང་ཡིད་ལ་དྲན་ཐུབ་གི་ཡོད་རེད།
توفيت ونقاري سنة 2011، لكننا نتذكرها في كل شجرة جميلة نراها حولنا.
كُتِب بواسطة: Nicola Rijsdijk
رسمة بواسطة: Maya Marshak
بترجمة: འདབ་དྲུག Dabtruk, པཱཊ་རིག་ཌཱོཌ། Patrick Dowd, ཆུ་ཚང་བསོད་ནམས་རིན་ཆེན། Chusang Sonam Rinchen
قرأه: པད་མ་ཆོས་སྒྲོན། Pema Choedon