The audio for this story is currently not available.
په ختیځه افریقا کې د کینیا د کلي ترڅنګ د غره په لمن کې یوه نجلۍ چې ونګري نومېده له خپلې مور سره په پټي کې کار کوه.
Katika kijiji kimoja kwenye mteremko wa Mlima wa Kenya, katika Afrika Mashariki, msichana mdogo alifanya kazi za shambani pamoja na mama yake. Msichana huyu aliitwa Wangari.
Wangari alipenda kufanya kazi za nje. Alitumia jembe kulima katika bustani ya familia yake. Kisha alipanda mbegu ndogo katika ardhi yenye rutuba.
د هغې د لمر پرېواته ننداره ډيره خوښېده، کله چې د لمروړانګې پنا شوې، د پټي پر نرۍ پوله د کور خواته روانه شوه او ترڅنګ ېې د سیند له خوږ غږ نه خوند اخیسته.
Alipenda majira ya jioni, wakati jua linapozama. Giza lilipozidi mpaka aliposhindwa kuona mimea, Wangari alifahamu kuwa wakati wa kwenda nyumbani uliwadia. Alikuwa anafuata kinjia chembamba kilichopita uwanjani huku akivuka mito akielekea nyumbani.
Wangari alikuwa mtoto mwerevu na alikuwa na hamu ya kwenda shule. Lakini wazazi wake walitaka awasaidie nyumbani. Alipofika umri wa miaka saba, kaka yake aliwashawishi wazazi wake kumwacha aende shule.
د هغې ډيره مینه له کتاب سره وه، چې ډير څه ترې زده کړي او ډيره خوشاله وه چې د زده کړو لپاره د امریکا متحده ایالاتو ته بلل شوې ده. ونګري ډيره لیواله وه چې د نورې نړۍ په اړه هم معلومات ترلاسه کړي.
Alipenda kusoma! Wangari alijifunza zaidi na zaidi kwa kila kitabu alichokisoma. Alifanya vyema sana shuleni hadi akaalikwa kwenda Marekani kuendeleza masomo yake huko. Wangari alitiwa hamasa sana na nafasi hii! Alipenda kujua ulimwengu zaidi.
Alipokuwa chuoni huko Marekani, Wangari alijifunza mengi mapya. Alisomea mimea na jinsi inavyokua. Na alikumbuka maisha yake yalivyokuwa utotoni: kucheza michezo na msitu zake katika kivuli cha miti kwenye misitu maridadi ya Kenya.
هغې نورې زده کړې هم وکړې، او له خپلو خلکو سره ېې ډيره مینه درلوده، او د دوی د آزاد ژوند لپاره ېې کوښښ کاوه، چې د افریقا خلک ازاد ژوند ولري او پرمختګ وکړي. ونګري به تل خپل افریقايي کور یادوه، ځکه چې ډيرې خاطرې ېې ورپورې تړلې وې.
Jinsi alivyojifunza ndivyo alivyofahamu kuwa aliwapenda watu wa Kenya. Alitaka wafurahi na wawe wenye uhuru. Jinsi alivyojifunza ndivyo alivyokumbuka nyumbani kwao Afrika.
کله چې ونګري خپلې زده کړې پای ته ورسولې، بېرته کینیا ته راغله، خو د خلکو ژوند کې ډير بدلون راغلی و، د ځمکې پر سر غټ فارمونه خراب شوي و، میرمنو د خوړو لپاره څه نه لرل، د سون توکي ېې خلاص شوي وو او ماشومان هم وږي وو.
Alipokamilisha masomo yake, alirudi Kenya. Lakini nchi yake ilikuwa imebadilika. Kulikuwa na mashamba makubwa kila upande. Wanawake hawakupata kuni za kuwasha moto wa kupikia. Watu walikuwa maskini na watoto walikuwa na njaa.
ونګري پوهېده چې خلک څنګه له فقر او بې وزلۍ وژغوري، خلکو ته ېې له دانو د ثمر لرونکو ونو د کښت او کینولو لارې چارې هم وروښودلې، د کلي خلکو بې ثمره ونې ووهلې او په پیسو ېې کور ته د اړتیا وړ توکي واخېستل، له دې او میرمنو سره ېې دا مرسته وکړه چې څنګه پر ځان بسیا شي.
Wangari alijua la kufanya. Aliwafundisha wanawake jinsi ya kupanda miti kutokana na miche. Wanawake waliuza ile miti na pesa walizopata walizitumia kwa mahitaji ya familia zao. Wanawake walifurahi. Wangari alikuwa amewasaidia kuwa wenye nguvu na uwezo.
Muda ulipopita, miti mipya ilikuwa misitu, na mito ilianza tena kupitisha maji. Ujumbe wa Wangari ulienea Afrika nzima. Leo, mamilioni ya miti imemea kutokana na mbegu za Wangari.
ونګري اړ وه چې د حالت د ښه کیدو لپاره ډيرزيار وباسي، کار وکړي او د خپلو هڅو له امله ډيره مشهوره شوه. د زحمتونو په بدل کې يې خلکو ورته ډالۍ ورکړه، او دا ډالۍ د نوبل په نامه یادیږي. دا د افریقا په تاریخ کې لومړنۍ میرمن ده چې دا ډالۍ یې ترلاسه کړې ده.
Wangari alikuwa amefanya bidii. Watu ulimwengu mzima walifahamu hili na wakampa tuzo. Tuzo hii inaitwa, ‘Tuzo ya Amani ya Nobel.’ Na alikuwa mwanamke wa Kiafrika wa kwanza kupokea tuzo hii.
ونګري په ۲۰۱۱کال کې مړه شوه، خو کله چې موږ دا ښکلې ونې او ځنګلونه ګورو، د هغې فردي هڅې او کوښښ مو ذهن ته راشي.
Wangari alifariki mwaka 2011, lakini tunaweza kumkumbuka kila tunapoona mti maridadi.
