Tio-fɔrɔ na wo Nairobi ne to ye ko ŋwae de sɔŋɔ kolo ba na ni bia balo na ba jege tiina ba ni ba to wora. Ba zaane tipora maama de ka na poori tei to mo. Tetente dedoa mo bia bam zaŋe ba piri ba sare ba na pene pwoone yiga ne de waaro to. Bá maa dwe mini se bá weere bá li bá waaro. Magozwe ye bakeiri sem wo dedoa mo. Wonto mo ye bá nyaane.
En la ajetreada ciudad de Nairobi, lejos de la apacible vida hogareña, vivía un grupo de jóvenes mendigos. Vivían el día a día como si no hubiera futuro. Una mañana, los chicos estaban empacando sus mantas después de dormir en la fría calle. Prendieron una fogata con basura para espantar el frío. Uno de los jóvenes del grupo era Magozwe. Era el más joven.
Magozwe tiina na tiga to, o deem ta ye bena yanu mo. O ma vu o zoore de o nabera. Nɔɔno wom wó ni bu wom lanyerane. O ba pae Magozwe wudiu dedɛ. O pae bakeira kam toŋe totoŋ-dɛɛra mo.
Cuando los padres de Magozwe murieron, él sólo tenía cinco años de edad. Se fue a vivir con su tío. Pero Magozwe no le importaba a ese hombre. No le daba suficiente comida. Y lo hacía trabajar muy duro.
Magozwe na poone naa o na bwei o na bera wom kolo, o yeine o maŋe o mo. Magozwe ná bwei ne o wo wane o vu sikuli na. O nabera wom wo mage-o mo o daare o ta we, “Nmo ye jworo mo se n wane n lɔre woŋo.” O na zu dedaane o bena yatɔ to, Magozwe duri mo o nabera wom tei ne, o bobo o tege pwooni ne.
Si Magozwe se quejaba o hacía preguntas, su tío le daba una golpiza. Cuando Magozwe le preguntó si podía ir a la escuela, su tío lo golpeó y le dijo, “eres demasiado estúpido para aprender”. Después de tres años de vivir así, Magozwe se escapó de la casa de su tío. Empezó a vivir en la calle.
Pwooni ŋwea chamma mo, ko maa pa se bakeiri sem kwaane dɛ wone se bá na bá ni wodiu. Maŋa kadwoŋe ne, bá yeine ba ja bá mo. Maŋa kadwoŋe ne bá maa mage bá. Bá ná weela bá ba nae wola. Bia bam kwaane de sabu fenfee kolo bá na lwoori to mo, de kolo bá na yeige maaro de ba na yeine ba jwoori ba fɔge wonnu telo to mo. Ŋwea chamma dedɛ bɛŋwaane jara de bia badwonna balo na lage se ba taa tei jega kam tio kom ne to mo.
La vida en la calle era difícil y muchos de los niños tenían dificultades para conseguir comida día a día. Algunas veces los arrestaban, otras veces les daban golpizas. Cuando se enfermaban, no tenían quién los ayudara. El grupo de jóvenes dependía de lo poco que recibían mendigando, de la venta de plásticos y del reciclaje. La vida era aun más difícil por las peleas con grupos rivales que querían tener el control de ciertas partes de la ciudad.
Dɛ dedoa mo Magozwe wo puuri baŋane o nia, pa se o na tɔn-dwoŋ-kikɔrɔ o kwei o guguni ko lanyerane o ke ywolo wone. Dɛ maama o wó kwei tɔnɔ kom mo o ni nyenyro telo na wo ko wone to, bɛ-waane o ware o ga tɔnɔ kom.
Un día, Magozwe estaba escarbando los basureros y encontró un libro de cuentos viejo y destrozado. Le quitó el polvo y lo guardó en su bolsa. Todos los días, sacaba el libro y miraba las ilustraciones. Pero no sabía cómo leer las palabras.
Nyenyero tem bere sensɔla na tɛ bakeirebu na lage se o chwo luu-zuŋa to mo. Magozwe maa teene se o de chwo luu-zuŋa. Maŋa kadwoŋe ne o yeine o bɔŋe we wonto mo ye bu wolo na wo sensɔla kam wone to.
Las ilustraciones contaban la historia de un chico que creció y se convirtió en piloto. Magozwe fantaseaba con ser piloto. A veces, se imaginaba que él era el chico de la historia.
Waaro mo wora ye Magozwe zege chwoŋa ni ne o lwoora. Baaro maa vu o yi o tei, “Dɛ n lei amo ye Thomas mo. A toŋe bwolabwola ywo mo, mɛ n na wo na wodiu n di to.” O maa bere sɔŋɔ na turi de sun-muni ye ko pu de wɛyuu nyenyego to. “Ajege teena we n na vei da n wó na wodiu?” o na bwei. Magozwe maa ni baaro wom de sɔŋɔ kom ye o leire. “Dɛ doŋe,” o daare o maa kɛa.
Hacía frío y Magozwe estaba mendigando en la calle. Un hombre se le acercó. “Hola, soy Thomas. Trabajo cerca de aquí, en un lugar donde podemos darte comida,” dijo el hombre. Apuntaba hacia una casa amarilla con techo azul. “Ojalá vayas pronto a buscar comida” le dijo. Magozwe miró al hombre, y después miró la casa. “Quizá”, dijo, y se fue.
Chane selo na kɛ to bakeire bia balo na tege pwoone ne to laam me de Thomas jega kam ne mo. O swoe se o taa ŋɔɔne de nɔɔna mo. Ko fɔge ko dae balo na tege pwoone ne to. Thomas yeine o cheige nɔɔna bam konto ŋwea na vei tei to mo. O jege maŋa o pa ba, o ba ke bane de ba o dae wolo na bá pae ba zula to. Bakeirebia bam badwonna bobo ba vei sɔŋɔ kolo na turi de sun-muni de wɛyuu nyenyego to mo ba di wia ne.
Con el paso de los meses, los jóvenes mendigos se acostumbraron a la presencia de Thomas. Él disfrutaba hablar con la gente, especialmente con los mendigos. Thomas escuchaba las historias de sus vidas. Era serio y paciente, y nunca maleducado ni irrespetuoso. Algunos de los chicos empezaron a ir a la casa amarilla y azul a buscar comida al mediodía.
Magozwe jei chwoŋa ni ne mo o ni o nyenyero tɔnɔ kom ye Thomas ba jeine o twɛ-o. “Sensɔla kam tɛ bɛ taane mo?” Thomas bwei. “Ka tɛ bakeirebu wolo na jege luuzuŋa chworo taane mo,” Magozwe leire. “Bo keirebu wom yere mo bɛ?” Thomas daa bwei. “Amo yeire. A ware a ga,” Magozwe leire tigatiga.
Magozwe estaba sentado en la calle mirando su libro cuando Thomas vino y se sentó a su lado. “¿De qué trata la historia?” preguntó Thomas. “Trata sobre un chico que se convierte en piloto,” respondió Magozwe. “¿Cómo se llama el niño?” preguntó Thomas. “No sé porque no sé leer,” dijo Magozwe en voz baja.
Bá daa na ba jeere daane to Magozwe bobo o tɛ o ŋwea na ye tei mo o pae Thomas. Ko ye o nabera wom taane de kolo na pɛ se o duri o sɔŋɔ ne to mo. Thomas wó tage taane dedɛ, o nam wó tage Magozwe o na wo ke kolo to. Amaa o yeine o daane o cheige mo. Maŋa kadwoŋe ne bá ŋɔɔne ye ba di mo sŋɔŋ kolo na jege wɛyuu nyenyego ne to mo.
Cuando volvieron a reunirse, Magozwe le relató la historia de su vida a Thomas. Le habló de su tío y de por qué huyó de esa casa. Thomas no hablaba mucho, y no le decía a Magozwe qué hacer, pero siempre le escuchaba con atención. Algunas veces conversaban mientras comían en la casa del techo azul.
Ko na ba yi Magozwe bena fuga loradɛ to, Thomas pɛ o sensɔla tɔn-doŋo mo. Senɔɔla kam deem tɛ bakeire bu wodwoŋe na nuŋi tio-balaŋa ne to, o ba o je bɔl-mageno pa nɔɔna dedɛ yei-o to mo. Thomas gage sensɔla kam o pa Magozwe kuni dedɛ pa se dɛ dedoa o maa ta owe, “A bɔŋe we maŋa yia se n vu sikuuli n zamse garem. Nmo boŋe tɛ mo?” Thomas maa we, o yei jeiga kalo bia na wó vu bá taa wora ye bá zamesa to.
Cuando Magozwe cumplió alrededor de diez años, Thomas le regaló un nuevo libro de cuentos. Era la historia de un niño de una aldea que creció y se convirtió en un famoso jugador de fútbol. Thomas le leyó esa historia a Magozwe en muchas ocasiones, hasta que un día le dijo, “Creo que ya es tiempo que vayas a la escuela y aprendas a leer. ¿Qué te parece?” Thomas le explicó que conocía un lugar donde los niños podían vivir e ir a la escuela.
Magozwe ma boŋe jei-doŋa kam de sikuuli veiŋa kam boboŋa. Se a nabera taane dem na ye chega ye a na vei sikuuli ye a wo lɔre kolokolo? Se ba na mage ne jei-doŋa kam ne? Foomi ma ja-o. “Ko wó taa lamma se a ta wo pwoone ne mo,” o na boŋe tei mo kɔnto.
Magozwe pensó en este nuevo lugar y en ir a la escuela. Pero, ¿y si su tío tenía razón y era demasiado estúpido para aprender? ¿Y si volvían a darle golpizas en este nuevo lugar? Magozwe sintió miedo. “Quizá sea mejor seguir viviendo en la calle,” pensó.
O maa ta o o foone dem o bere Thomas. Dɛ delo bu wom ŋwea wó leire o na vei jei-doŋa kam ne.
Magozwe le habló de sus miedos a Thomas. Con el paso del tiempo, Thomas pudo asegurarle al chico que su vida iba a ser mejor en ese nuevo lugar.
Magozwe maa vu o zo diga na wo sɔŋɔ na pugi de saonyua to. O de bakeirebia balei mo zoori diga kam wone. Sɔŋɔ kom wone bia fuga mo zoori da. Banto de bia kwo nakɔ o yere na ye Cissy to de o baro, kukuri setɔ, digabu de buŋ-kweo mo zoora.
Y así fue como Magozwe se fue a vivir a una habitación en una casa con techo verde. Compartía su habitación con otros dos chicos. Había un total de diez chicos viviendo en esa casa. Vivían junto a la tía Cissy y su esposo, tres perros, un gato y una vieja cabra.
Magozwe bobo sikuuli ye ko maa chamma. O jege se o ga dedɛ mo se o wane o yi o dwonna bam. Maŋa kadwoŋe ne o yeine o lage se o yage. Amaa o na boŋe luu-zuŋa chworo de bɔl-mageno wom na wo sensɔla tɔnɔ kom wone to pa se o ba yaga. Adwonna na wane ba ke to a de baá yage.
Magozwe empezó a ir a la escuela y fue difícil. Tenía mucho con qué ponerse al día. Muchas veces quiso rendirse. Pero pensaba en el piloto y en el jugador de fútbol de los libros. Al igual que ellos, Magozwe no se rindió.
Magozwe jei sɔŋɔ kolo na pugi sao-nyua to kunkɔlɔ ne mo o gare sensɔla tɔnɔ o na jaane o nuŋi sikuuli ne to. Thomas maa ba o jeine. “Sensɔla kam tɛ bɛ taane mo?” Thomas bwei-o. “Ka tɛ bakeirebu wolo na ye bereno to taane mo,” Magozwe leire-o. “Bakeira kam yere mo bɛ?” Thomas daa bwei. “Ka yere mo Magozwe,” Magozwe ma pa mɔŋɔ.
Magozwe estaba sentado en el patio de la casa del techo verde, leyendo un libro de cuentos de su escuela. Thomas se le acercó y se sentó junto a él. “¿De qué trata la historia?” preguntó Thomas. “Trata sobre un chico que se convierte en profesor,” respondió Magozwe. “¿Cómo se llama el chico?” preguntó Thomas. “Su nombre es Magozwe,” dijo Magozwe sonriendo.