Descargar PDF
Regresar a lista de cuentos

Ngwana wa setshwano sa tonki El Niño Burro

Texto Lindiwe Matshikiza

Ilustraciones Meghan Judge

Translated by McDonald Kgobetsi

Lengua setsuana

Nivel Nivel 3

Contar el cuento completo El audio no está disponible actualmente.


E ne e le mosetsana yo o boneng pele sebopego se se sa tlwaelesegang mo sekgaleng.

Una niña pequeña fue la primera en ver una figura misteriosa a lo lejos.


Fa sebopego se ntse se utamela, a bona e le mosadi yo o goletsweng.

Mientras la figura se acercaba, la niña se dio cuenta que era una mujer embarazada a punto de dar a luz.


Mosetsana a ya gaufi le mosadi a ntse a tlhabiwa ke ditlhong mme a le pelokgale. “Re tshwanetse go mo mmaya fa le rona” e le batho ba mosetsana ba dumalana. “Re tla sireletsa mme yo le ngwaga wa gagwe.”

Tímida pero valientemente, la pequeña niña se acercó a la mujer. “Tenemos que cuidar de ella,” decidieron los familiares de la niña pequeña. “Ella y su bebé estarán a salvo con nosotros”.


Losea lo ne lo le mo tseleng go ka belegwa. “Kgorometsa!” “Tlisang dikobo!” “Metsi” “Kgoromeeetsa!!!

Al poco tiempo, el bebé empezó a nacer. “¡Puja!” “¡Traigan mantas!” “¡Agua!” “¡¡¡Puuuuujjjjjaaa!!!”


Fa ba bona losea ke fa ba tlolela botlhe kwa morago ka kgakgamalo. “Tonki?!”

Pero cuando vieron al recién nacido, todos se llevaron una gran sorpresa. “¡¿Un burro?!”


Batho botlhe ba simolola go omana. “Re rile re tla sireletsa mme le losea la gagwe e bile ke se re tla se dirang,” ga bua bangwe. “Mme gone ba tla re tlisetsa bomadimabe!” ga bua ba bangwe.

Todos empezaron a discutir. “Prometimos que cuidaríamos de la madre y su hijo, y eso es lo que haremos,” decían algunos. “¡Pero ellos nos van a traer mala suerte!” decían otros.


Ke fa jaanong mosadi a ipona a le nosi gape. A ipotsa gore o tlile go dira eng ka ngwana wa gagwe yo o makatsang. O ne a ipotsa gore o tlile go dira eng ka botshelo jwa gagwe.

Y así fue como la madre volvió a quedar sola otra vez. Se preguntaba qué hacer con este extraño bebé. Se preguntaba qué hacer consigo misma.


Mme bofelelong a tshwanela ke go amogela gore losea ke la gagwe le gore ke ene mmalona.

Pero finalmente tuvo que aceptar que ese era su bebé y que ella era su madre.


Fa ngwana nkabe a ntse fela jalo, a le monnye, sengwe le sengwe se ka bo se siame. Mme ngwana wa setshwano sa tonki a gola a bo a gola go fitlhela mmagwe a seka a kgona go mmelega mo mokwatleng. Le fa a ne a leka thata jang, o ne a sa kgone go itshola jaaka motho. Mmagwe o ne a tlhola a lapile ebile a tenegile. Ka dinako dingwe, o ne a mo dirisa tiro e e tshwanetseng diphologolo.

Si el niño se hubiera quedado del mismo tamaño, todo habría sido diferente. Pero el niño burro creció y creció hasta que su madre no pudo cargarlo más en su espalda. Y no importaba cuánto lo intentase, el niño burro no lograba comportarse como un niño humano. Su madre se la pasaba cansada y frustrada. A veces ella le ordenaba hacer trabajo de animales.


Tonki a tlala tlhakatlhakano mme sekgopi sa gola mo go ene. O ne a sa kgone go dira se kapa se. O ne a sa kgone go nna jaana kgotsa jalo. O ne a kgotswa thata gore ka letsatsi lengwe, a ragela mmagwe fa fatshe.

Burro sentía cada vez más confusión y rabia. Que no podía hacer esto, que no podía hacer aquello. Que él no podía ser esto ni aquello. Un día se puso tan furioso que botó a su madre al suelo de una patada.


Tonki o ne a tlhabiwa ke ditlong. A simolola go tabogela kgakala thata ka lobelo lo a neng a lo kgona.

Burro se sintió lleno de vergüenza. Corrió tan rápido y lejos como pudo.


Ka nako fa a khutla go taboga, go ne go le bosigo mme Tonki a iphitlhela a timetse. “Uuu Uuu?” a sebela lefifi. “Uuu Uuu?” lefifi la mo sebela le lona. O ne a le esi. A ikgara mo sedikong se se tiileng mme a wela mo borokong jo bo tseneletseng jo bo sa iketlang.

Cuando dejó de correr, ya era de noche y Burro estaba perdido. “¿Hiaaa?” susurró en la oscuridad. “¿Hiaaa?” le respondió su eco. Estaba solo. Se acurrucó y cayó rendido en un sueño profundo e intranquilo.


Tonki a tsoga go fitlhela monna yo o sa tlwaelesegang a mo lebeletse. A lebelela mo matlhong a monna mme a simolola go utlwa tshepo e se kae.

Cuando Burro despertó, había un extraño anciano mirándolo. Burro le miró a los ojos y comenzó a sentir una chispa de esperanza.


Tonki o ile a ya go nna le monnamogolo yo o neng a mo ruta mekgwa e e farologaneng ya go tshela. Tonki o ne a reeditse le gona a ithutile fela jaaka le ene monnamogolo. Ba ne ba thusana e bile ba tshega mmogo.

Burro se fue a vivir con el anciano, quien le enseñó muchas formas diferentes de sobrevivir. Burro escuchaba y aprendía, y lo mismo hacía el anciano. Se ayudaban y reían juntos.


Mo mosong mongwe, monnamogolo a kopa Tonki go mo isa kwa godimo ga thaba.

Una mañana, el anciano le pidió a Burro que lo llevara hasta la cima de una montaña.


Kwa godimo ga thaba magareng ga maru ba thulamela. Tonki o lorile mmagwe a bobola e bile a mmitsa. Fa a kubuga …

Se quedaron dormidos más arriba de las nubes. Burro soñó que su madre estaba enferma y que lo llamaba. Y cuando despertó…


… maru a ne a nyeletse mmogo le tsala ya gagwe ya monnamogolo.

…las nubes habían desaparecido junto con su amigo, el anciano.


Tonki o ne a itse gore a dire eng.

Burro finalmente se dio cuenta de lo que tenía que hacer.


Tonki o ne a fitlhela mmagwe a le esi gape a hutsafaletse ngwana wa gagwe yo o timetseng. Ba lebana lebaka le le leele. Morago ba tlamparelana thata.

Burro encontró a su madre, sola y llorando por su hijo perdido. Se quedaron mirándose a los ojos por largo tiempo. Luego se abrazaron muy apretadamente.


Ngwana Tonki le mmagwe ba godile mmogo jalo ba bone mekgwa e e farologaneng ya go tshela ba bapile. Ka bonya, mo tikologong ya bona, malwapa a ne a simolola go nna mmogo.

El hijo burro y su madre ya llevan tiempo creciendo juntos y han aprendido a convivir. Lentamente, otras familias se han instalado a vivir cerca de ellos.


Texto: Lindiwe Matshikiza
Ilustraciones: Meghan Judge
Translated by: McDonald Kgobetsi
Lengua: setsuana
Nivel: Nivel 3
Fuente: Donkey Child del African Storybook
Licencia Creative Commons
Esta obra está bajo una Creative Commons Atribución 4.0 Internacional.
Opciones
Regresar a lista de cuentos Descargar PDF