Descargar PDF
Regresar a lista de cuentos

Pusoloso ya mogaka La venganza del Pájaro Miel

Texto Zulu folktale

Ilustraciones Wiehan de Jager

Translated by Antonia Madi

Lengua setsuana

Nivel Nivel 4

Contar el cuento completo El audio no está disponible actualmente.


Ke kgang ya Ngede, Mogaka.le monna wa lekau yo o timanang a bidiwa Gingile. Letsatsi lengwe Gingile a ile go tsoma a utlwa lentswe la ga Ngede. Legano la ga Gingile la tlala mathe a gopotse lomepe. O ne a ema le reetsa sentle, a batlisisa go tsamaya a bona nonyane mo kalengfa godimo ga tlhogo ya gagwe. “Shitik,shitik, shitik,”e bitsa, e tla a khutla fa gare go netefatsa gore Gingile a e sale morago.

Esta es la historia de Ngede, el Pájaro Miel, y un jovencito avaro llamado Gingile. Un día, mientras Gingile estaba cazando, escuchó el canto de Ngede. A Gingile comenzó a hacérsele agua la boca al pensar en la miel. Se detuvo para escuchar con atención hasta encontrar al pájaro miel que estaba en las ramas del árbol justo encima de su cabeza. “Chitik-chitik-chitik,” cantó el pequeño pájaro mientras volaba de un árbol al árbol. “Chitik-chitik-chitik,” cantaba el Pájaro Miel, haciendo pausas de vez en cuando para asegurarse de que Gingile lo siguiera.


Morago ga ura le halofo, ba fitlhela setlhare feie se se tona.Ngede e ne e tlola tlola jaaka setsenwa mo gare ga dikala.A ye go nna mo kaleng e le ngwe fela a tlhomile tlhofo ya gagwe ko Gingile jaaka e kete e ka re .”Ke a fa!Tla jaanong! O tseelang lobaka lo lo leele jana?”Gingile o ne a sa bone dinotshe dipe ka fa tlase ga setlhare, mme o ne a ikanya Ngede.

Después de media hora, llegaron a una higuera gigante. Ngede brincaba locamente entre las ramas. Luego, se posó en una rama e inclinó su cabeza hacia Gingile diciéndole, “¡Aquí está! ¡Ven ahora! ¿Por qué tardas tanto?” Gingile no podía ver ninguna abeja desde abajo del árbol, pero decidió confiar en Ngede.


Gingile a baya lerumo ka fa tlase ga setlhare,a kokoanya matlhare a gotsa molelo o monnye.E rile molelo o tuka sentle, a tsenya logong lo lo omileng mo gare ga molelo.Logong lo lo ne lo itsege ka go dira mosi o montsi fa lo tuka. A palama, a tshegeditse logong ka fa ntlheng e e tsididi ka meno a gagwe.

Así que Gingile puso su lanza de caza en el suelo, juntó unas cuantas ramas secas e hizo una pequeña fogata. Cuando el fuego estaba alto, puso un palo largo y seco en medio del fuego. Esta madera era conocida por producir mucho humo. Luego, comenzó a trepar el árbol sujetando la parte no quemada del palo con sus dientes.


ka bonako a utlwa modumo wa dinotshe se di dirang. Di ne di tsena le go tswa mo lehogong la setlhare kgoro ya motshitshi ya jone. Fa Gingile a fitlhelela motshitshi a tsenya logong lo lo kubang mosi mo lehogong. Dinotshe di ne tsa tswa, ka bogale le ka boikaelelo. Di ne tsa fofa tsa tsamaya ka di sa rate mosi - mme pele tsa loma loma Gingile thata.

Dentro de poco tiempo escuchó el fuerte zumbido de unas abejas. Estaban entrando y saliendo de un agujero en el tronco del árbol – su colmena. Cuando Gingile llegó hasta la colmena, puso la parte quemada de la rama en el agujero. Las abejas salieron rápidamente del agujero muy enfadadas, picaron a Gingile y se alejaron volando del humo que tanto odiaban.


fa di se na go tswa, Gingile a tsenya mabogo a gagwe mo teng ga setlhaga. A tsaya lomepe seatla se tletse, se ntse se rotha lomepe le mafura, le diboko tse ditshweu. a tsena lomepe mo kgamelong e o ne a itseile, a simolola go phola setlhare.

Cuando las abejas ya no estaban, Gingile metió sus manos en la colmena y tomó el panal lleno de miel y larvas gordas. Luego, lo puso en su bolso y comenzó a bajar del árbol.


Ndege o ne a lebeletse sengwe le sengwe ka thwaafalo se Gingile a se dirang. O ne a mo letile gore a o tla tlogela sengwenyana sa motshitshi go ka leboga nonyane e e mo kaetseng lomepe. Ngede ya fofa fofa mo dikaleng, go atamelana le mmu. Bofelong Gingile a fitlha kwa tlase ga setlhare.Ngede akwaya mo godimo ga letlapa go bapa le mosimanyana mme a letile tuelo ya gagwe.

Ansiosamente Ngede observaba todo lo que Gingile hacía. Estaba esperando que dejara un pedazo grande del panal como muestra de agradecimiento. Ngede volaba de rama en rama, cada vez más cerca del suelo. Finalmente, Gingile bajó de la higuera y Ngede se posó en una roca cerca del joven a esperar su recompensa.


Mme, Gingile a tima molelo, a tsaya lerumo la gagwe a boela gae, a tlhokomologa nonyane. Ngede a bitsa ka letenego,”VIC_torr!VIC_torr!” Gingile a ema, a gotolela nonyane e nnye matho mme a tshegela kwa godimo. “A o batla lomepe. a o a batla tsala ya me? Ha! Mme ke dirile tiro yotlhe, ka lomiwa ga botlhoko. Ke ka ntlha ya eng ke tshwanetse go kgaogana lomepe lo le wena?”Mme a tsamaya. Ngede o ne a sakgala! E ne e se mokgwa o a ka tsewang ka one!Mme o ka ipusololetsa.

Pero Gingile apagó la fogata, tomó su lanza y empezó a caminar hacia su casa, ignorando completamente al Pájaro Miel. Ngede gritaba muy furiosamente, “¡Piii-trrr! ¡Piii-trrr!” Gingile se detuvo, miró al Pájaro Miel y comenzó a reírse fuerte. “¡Amiguito! ¿Quieres miel, ah? ¡Ja! Yo hice todo el trabajo para conseguirla y, además, quedé todo picado. ¿Por qué debería compartir esta dulce y rica miel contigo?” y se alejó. ¡Ngede estaba furioso! ¡Esta no era forma de agradecerle! Pero, se vengaría.


Letsatsi lengwe moraga ga dibeke tse mmalwa Gingile gape a utlwa Ngede a mo biletsa lomepe. A gakologelwa lomepe lo lo monate, ka bogale a latela nonyane gape. Morago ga go gogela Gingile mo sekgweng, Ngede a ema go khutsa ka fa tlase ga setlhare se tona. “Ahh,” ga akanya Gingile.” Motshitshi o tshwanetse o bo o le mo setlhareng se. “Ka bonako a gotsa molelo o monye wa gagwe a simolola go palama setlhare, logong lo lo kubang mosi a le tshegeditse ka meno a gagwe. Ngede o ne a dutse a lebeletse.

Un día, después de varias semanas, Gingile escuchó el canto de Ngede nuevamente. Él recordó lo deliciosa que era esa miel y con entusiasmo siguió el canto del Pájaro Miel. Después de un largo viaje por el borde del bosque, Ngede se detuvo a descansar bajo una acacia de copa plana. “Ah,” pensó Gingile. “El panal de abejas debe estar en este árbol.” Entonces, rápidamente hizo su fogata y comenzó a trepar el árbol con la rama quemada entre sus dientes. Ngede se sentó y miró todo atentamente.


Gingile o ne a pagama, mme a akgamala gore ke eng a sa utlwe modumo wa dinotshe jaaka gale. Gongwe motshitsho o ko teng ga thata mo setlhareng, a ikakanyetsa. A pagamela kwa kaleng e nngwe. Mme mo boemong jwa motshtshi, o ne a gotolela matlho mo sefatlhogong sa lengau! Lengau le ne le kgotsoile ka le tshwentswe mo borokong la jone. A dira matlho a yone mannye, ya bula legano go bontsha meno a yone a a matona le a bogale thata.

Mientras trepaba, Gingile se preguntaba por qué no escuchaba el zumbido de las abejas. “Quizás, el panal está bien escondido en el árbol,” él pensó. Al llegar a la siguiente rama, se encontró con un leopardo. El leopardo estaba muy enojado porque Gingile lo despertó de su siesta. Lo miró de manera amenazadora y abrió su boca para mostrarle sus dientes grandes y filosos.


Pele lengau le ka moloma,a pagologa ka bonako.Mo go itlhaganeneng ga gagwe a se ka ka gata kala nngwe, a wela fa fatshe a wa maswe a utlwa botlhoko mo legwejaneng. A tsamaya ka bonako a ntse a kotsemela. Lesego la gagwe lengau le ne le sa ntse le tshwere ke boroko la palelwa ke go ke go mo leleka. Ngede, nonyane ya lomepe e ne ya ipusolosetsa.Mme Gingile a ithuta sengwe.

Antes de que el leopardo pudiera atacar a Gingile, él bajó muy rápidamente del árbol. Tan rápidamente que no vio una rama y cayó dándose un batacazo en el suelo. Aunque se torció el tobillo, cojeó lo más rápido que pudo para poder escapar. Afortunadamente, el leopardo aún tenía mucho sueño, así que no lo persiguió. Ngede, el Pájaro Miel, se vengó. Y Gingile aprendió una valiosa lección.


Mme e rile bana ba ga Gingile ba utlwa kgang e ya ga Ngede ba tlotla le yone nonyane e e nnye. Gongwe le gongwe ko ba batla lomepe gone, ba leka go tlogelela nonyane ya lomepe ,lomepe lo lontsi.

Y así, cuando los hijos de Gingile escuchen la historia de Ngede, ellos lo respetarán. Cuando sea que les toque recolectar miel, se asegurarán de dejarles la parte más grande del panal de abejas a los Pájaros Miel.


Texto: Zulu folktale
Ilustraciones: Wiehan de Jager
Translated by: Antonia Madi
Lengua: setsuana
Nivel: Nivel 4
Fuente: The Honeyguide's revenge del African Storybook
Licencia Creative Commons
Esta obra está bajo una Creative Commons Atribución 3.0 Internacional.
Opciones
Regresar a lista de cuentos Descargar PDF