Descargar PDF
Regresar a lista de cuentos

Aumas tawa mâiǂuis ǃnâ De vacaciones con la abuela

Texto Violet Otieno

Ilustraciones Catherine Groenewald

Translated by Petrus Josob

Lengua khoekhoe

Nivel Nivel 4

Contar el cuento completo El audio no está disponible actualmente.


Odongob tsî Apiyos hâra ge kaiǃās ǃnâ,dadasab ǀkha ge ǁan hâ i. ǁÎra ge kaise gere mûǂui ǃgoaxa mâiǂuis xa. Skolgu ra ǂganam ǃkhais ǃaroma tama i tsî, xawe ra nî si aumasa sari xui-ao. ǁÎra aumas ge ǁaun ra ǃkhōhe ǃgaroǃās hîa kai ǃā-ammi ai ǂnôas taw age ǁan hâ i.

Odongo y Apiyo vivían en la ciudad con su padre. Esperaban con ansias sus vacaciones. No sólo porque cerraban la escuela, sino porque iban a visitar a su abuela. Ella vivía en una aldea de pescadores cerca de un gran lago.


Odongob tsî Apiyos hâra ge ǁkhawa ra aumasa nî si sari, ǃkhais xa kaise gere ǃgâiaǂgao. Īgo ǃoesa ra ge ǁîra sarana ǁgarugu ǃnâ ge ǂgā,ǃgaroǃās ǁga hâ gaxu ǃnarisa ra gere aiǂhomisenba ǃkhais ǃaroma.ǂOm-e hō tama i tsîra ge mâiǂuis xa ge ǁgam ǂkhai.

Odongo y Apiyo estaban emocionados con la idea de visitar de nuevo a su abuela. La noche antes del viaje, empacaron sus cosas y dejaron todo listo para irse a la aldea. No pudieron dormir y se quedaron toda la noche hablando sobre sus vacaciones.


Sao ra ǁgoaga kaise furuse ra ge ǁîra dadasab ǀkha ǃgaroǃās ǁga ge ǃnari. ǁÎn ge ǃhomgu,xamarin tsî tē ǃhanagu tsîna gere ǃnariǃkharu ǀkha. Audona ǃgôa tsîra ge ǁnae-made gere ǁnae.

Temprano a la mañana siguiente, salieron de viaje a la aldea en el auto de su padre. Pasaron por las montañas y vieron animales salvajes y plantaciones de té. Contaron autos y cantaron canciones.


ǁAe-i khaoǃgâ ra ge ǀgôara tsau tsî ge ǁom.

Al poco tiempo, se cansaron y se quedaron dormidos.


ǃGaroǃās ain ge sī,ob ge ǁîra dadaba ge ǂkhaiǂkhai ra.Nyar-Kanyadasan ge ǂgoa i ais hais ǃnaga ǁgoese ra ǀhao-u.Nyar-Kanyadas ti hâ ǀons ge Luo gowab ǃnâ ‘Kanyadab khoen ǀgôas’ ti ra ǂâibasen. ǁÎs ge îxa tsî ǀgaisa tara ge isa.

El padre despertó a Odongo y Apiyo cuando llegaron a la aldea. Se encontraron a su abuela, Nyar-Kanyada, descansando con una manta debajo de un árbol. Nyar-Kanyada significa “hija de la gente de Kanyada” en el idioma Luo. La abuela era una mujer fuerte y hermosa.


Aumas ge khoe-ôaguna ǁkhoreǁhare tsî ǁnae ra se oms ǃnâ ǃgâiaǂgaob xa gere ǂnāmâ. ǁÎs ǁnurira ge kaise gere ǃgâiaǂgao tsî ǀkhaex¡n hîa ra kaiǃāsa xu ge sī-una ge mā si. “Ti ǀkhaeba ǂguro ǀhui-am” tib ge Ondongoba ram î. “Hî-i, ti ǀkhaeba ǂguro ǀhui-am” tis ge Apiyosa ra mî.

Nyar-Kanyada les dio la bienvenida a su casa, bailando y cantando de alegría. Sus nietos estaban ansiosos por entregarle los regalos que le trajeron de la ciudad. “Abre mi regalo primero,” dijo Odongo. “¡No, mi regalo primero!” dijo Apiyo.


ǀKhaex¡nas ge ǀhui-ams khaoǃgâs ge Nyar-Kanyadasa ǁîs ǁnurira ǃhaoǃnāsi ǀgaub ai ge ǀkhae.

Después de abrir los regalos, Nyar-Kanyada le dio la bendición tradicional a sus nietos.


Ondongob tsî Apiyos hâra ge ǃauga ǂoa tsî gurlabedi tsî Anina gere sarumâ.

Después, Odongo y Apiyo salieron a jugar. Persiguieron mariposas y aves.


ǁÎra ge haidi ai gere ǃapamâ tsî ǁgammi ǃnâ gere uriǂgâ.

Escalaron árboles y chapotearon en el lago.


ǃKhae i ge,o ra ge oms ǁga oa tsî ǃoes ǂûsa gere si ǂû. ǂÛ toa ra nîs aiǃâ ra ge gere ǁom ǂnôa.

Cuando oscureció, volvieron a la casa a cenar. ¡Se estaban quedando dormidos antes de terminar de comer!


Sao ra tsēb ge dadasaba kaiǃās ǁga ge ǃnari-oa tsî ǀgôara Nyar-Kanyadas ǀkha ge ǃgoro.

Al día siguiente, el padre de los niños se fue de vuelta a la ciudad y los dejó con Nyar-Kanyada.


Odongob tsî Apiyos hâra ge ǁnaosasa oms sîsengu ǀkha gere hui. ǁGam-e si xuri tsîra ge ǀaena gere ǀare. ǁÎra ge aniǃupuna si ¡ tsî haina gere si ǃhanab ǃnâ ǃkhai.

Odongo y Apiyo ayudaron a su abuela con las tareas del hogar. Fueron a buscar agua y leña. Recolectaron los huevos de las gallinas y recolectaron verduras de la huerta.


ǁNurisaras ge Nyar-Kanyandasa tsaura ugali- i hîa goma ǁgan- i ǀkha ra ǂûhe i ra sâihe ǀgausa ra ǁkhāǁkhā.Amsa ǁau i ǀkha ra ǂûhe kokonut raisi- i ra sâihe ǀgaus tsînas ge ra ǁgau ra.

Nyar-Kanyada le enseñó a sus nietos a hacer ugali para comer con estofado. Les enseñó a hacer arroz con coco para comerlo con pescado asado.


ǀGui ǁgoagab ge Odongoba ǁîb aumas gomana ǃarob gure în si ǃû. Goman ge ǁanxōǃnan hâ farams ǃnâ ge ǃkhoeǂgâ.Nē aob ge Odongob ǀkha kaise ge ǁaixa tsî ge ǁēbabi, ǁîb gomanab nî ¡ ǃkhaisa, ǁÎn ǃhanaǂûna ge hîkaka xui-ao. ǁNātsēs khaoǃgâb ge nē axaba ge dītsâ în ta ǁîn gomana ǁkhawa ǃgomsib ǃnâ ǂgābi.

Una mañana, Odongo llevó a las vacas de su abuela a pastar. Pero las vacas entraron en la granja de un vecino. El vecino se enojó con Odongo. Lo amenazó con quedarse con las vacas por haberse comido sus cultivos. Después de ese día, Odongo se aseguró que las vacas no se volvieran a meter en problemas.


ǀGôara ge ǀnîhâ tsēs ai aumas ǀkha ǁamaǂharuguǁgâub ǁga ge ǃgû, ǁîs ge nēba ge ǁamax¡ ǃkhairo-e ¡hâ i tsîs ge nē stors ǃnâ ǃhanaǂûn, sugur- i, tsî sē- i tsîna gere ǁamax¡. Apiyos ge matikō- en x¡na ra ǂgan ǃkhaisa ǁama-aona mapas xa ge ǃgâibahe i. Odongob ge ǁama-aon ra ǁama-aon ra ǁama x¡na ǁgarub ߮ǃnâ gere ǂgāba.

Otro día, los niños fueron al mercado con Nyar-Kanyada. Ella tenía un puesto para vender vegetales, azúcar y jabón. A Apiyo le gustaba decirle a los clientes cuánto costaban los productos. Odongo empacaba los productos para los clientes.


Tsēs ǀams ain ge nē khoeǁnuriguna chai tē- i gere ǀguipa ā. Aumasa ra ge hōǂgās ge marina gere ǃgôahui.

Al final del día, tomaban té juntos. Le ayudaban a su abuela a contar cuánto dinero había ganado.


Xawes ge nē mâiǂuisa kaise ǃhaese ge toa,tsîra ge ǀgôara nî kaiǃās ǁga oa.Nyar-Kanyadas ge Odongoba ǀgapasa mâ tsîs ge Apiyosa jersisa ge mā.

Pero las vacaciones se terminaron muy rápido y los niños tuvieron que regresar a la ciudad. Nyar-Kanyada le regaló una gorra a Odongo y un chaleco a Apiyo. Luego les empacó comida para su viaje de vuelta a casa.


Dadasab ge ôaǀkhīra, ora ge nē ǀgôara ge oa ǂgao tama hâ i. ǀGôara ge Nyar-Kanyadasa gere ǀkhoma, îs ǁîn ǀkha kaiǃās ǁga ǃnari-oa sao. ǀNom rases ge ra mîba ra ” Tita ge kaise kaira hâ kaiǃās ǃaroma,” tita ge nî ǃâu ro ǁkhawa ro nî ǃgaroǃās ǁga sari ǀkhīse.

Cuando su padre vino a recogerlos, no querían irse. Los niños le suplicaron a Nyar-Kanyada que se fuera con ellos a la ciudad. Ella sonrió y les dijo: “Estoy muy vieja para la ciudad. Estaré esperándolos cuando vuelvan a mi aldea otra vez.”


Odongob tsî Apiyos hâra ge ra ǁnamǂgāsi tsî ra tawede ǁnâx¡si.

Odongo y Apiyo le dieron un abrazo muy apretado y le dijeron adiós.


Skoli tawa ra ge oasī, ora ge Odongob tsî Apiyos tsîra ǀhōsana gere ǃgāroǃās ûib xa ǁgamba. ǀNî ǀgôan ge kaiǃā ûib a ǃgâi ǃkhaisa gere mî. Naun ge ǃgaroǃā ûib a ǂoaǂamsa ti gere mî. Xawen ge hoa ǀgôana gere ǃkhōǃgâ Odongob tsî Apiyos hâra kaise ǃgâi aumasa ¡hâ ǃkhaisa.

Cuando Odongo y Apiyo volvieron a la escuela, le hablaron a sus amigos acerca de la vida en la aldea. Algunos niños opinaron que la vida en la ciudad era buena. Otros opinaron que la aldea era mejor. ¡Pero lo más importante es que todos opinaron que Odongo y Apiyo tenían una abuela maravillosa!


Texto: Violet Otieno
Ilustraciones: Catherine Groenewald
Translated by: Petrus Josob
Lengua: khoekhoe
Nivel: Nivel 4
Fuente: Holidays with grandmother del African Storybook
Licencia Creative Commons
Esta obra está bajo una Creative Commons Atribución 4.0 Internacional.
Opciones
Regresar a lista de cuentos Descargar PDF