Descargar PDF
Regresar a lista de cuentos

Khari ǃKhomros: Hôas Wangari Maathaais disa Una pequeña semilla: la historia de Wangari Maathai

Texto Nicola Rijsdijk

Ilustraciones Maya Marshak

Translated by Maureen Merley So-Oabes

Lengua khoekhoe

Nivel Nivel 3

Contar el cuento completo El audio no está disponible actualmente.


ǃGaroǃās ǃgoaǃnāgu ǀApas Afrikab Keniab ǃhomgu ǃnâs ge khari axarosa ǃhanab ǃnâ ǁîs di îs ǀkhā ra sîsen. ǁÎs ge Wangari ti ra ǀōngaihe.

En una aldea ubicada en la cuesta del Monte Kenia en África del Este, una niña pequeña trabajaba en los campos con su madre. Su nombre era Wangari.


Wangaris ge ǃauga hâsa a ǀnamsa. ǁÎs ǀaokhoen ǃhanab ǃnâs ge ǁgapahaib ǀkhā ǃhūba ra nauǃā. Khari ǃhomrodes ge ǀgamsa ǃhūb ǃnâ ra ǁgâigā.

A Wangari le encantaba estar afuera. En el huerto de su familia, ella separaba la tierra con su machete y plantaba pequeñas semillas en la tierra tibia.


ǁÎs ǀō-aisa ǁaeb tsēs dib ge soresgâb khaoǃgâ ge īsa. Kaise i gere ǃhae nē hairode mûsa, os ge Wangarisa ge an i oms ǁga oas ǁaexa i go ǃkhaisa. ǁÎs ge ō daorogu, ǃāroga ra ǃgâuse gere oa.

Su momento favorito del día era justo después del anochecer. Cuando se ponía muy oscuro y no podía mirar las plantas. Entonces era cuando Wangari sabía que debía regresar a casa. Ella caminaba por los senderos angostos del campo, cruzando los ríos que estaban en su camino.


Wangaris ge kaise ge gā-ai i ǀgôasa tsîs ge ǁkhāti ge ǃâuǁoa i skolǃgûsa. Xawe ra ge ǁîs mamas tsî dadab tsî ra ge hâba hâ i hâ tsîs nî ǁgâus ai nî hui ra ǃkhaisa. Hû kurixas ge ī o, ob ge ǁîs abutiba ǁgûra ge ǁgari îs skolgâkaihe.

Wangari era una niña astuta y no podía esperar para ir a la escuela. Pero su madre y padre querían que ella se quedara para ayudarlos con los quehaceres del hogar. Cuando cumplió siete años, su hermano mayor convenció a sus padres para que ella fuera a la escuela.


ǁÎs ge ǁkhāǁkhāsensa a ǀnamsa! Wangaris ge ǃnāamsase ra ǁkhāǁkhāsen khomais ra khanidi ǀkhā. ǁÎs ge skoli ǃnâ kaise ǃgâise ge dī ǁhauuisas ge hōs kōse United States Amerikab dis ǁga ǁkhāǁkhāsens ǃaroma. Wangaris ge kaise ge khî hâ i. ǁÎs ge ǃhūbaib xa ge re anui gao.

¡A ella le gusta aprender! Wangari aprende muy rápido con cada libro que lee. A ella le iba tan bien en la escuela que la invitaron a estudiar en Estados Unidos. ¡Wangari estaba muy entusiasmada! Ella quería aprender más acerca del mundo.


Amerikab universitaits tawas ge Wangarisa gui xūna ge ǁkhāǁkhāsen. ǁÎs ge hain age ǁkhāǁkhāsen tsî ǁîn ra kai ǀgausa. Tsîs ge ra âi-oa ǁîs ge kai ǀgausa: ǁîs abutigu ǀkhās gere ǀhuru ǀgausa îxa haidi somgu Keniab ǃgaroǃhūb di di ǃnâ.

En la universidad americana, Wangari aprendió muchas cosas nuevas. Ella estudió sobre las plantas y cómo ellas crecen. Y recordó cómo ella creció: jugando con su hermano bajo la sombra de árboles hermosos en los bosques de Kenia.


ǃNāsases gere ǁkhāǁkhāsen khamis ge ge mûan Keniab khoenas kaise a ǀnam ǃkhaisa. ǁÎs ge hâba hâ îs ge khî tsî ǃnorasasen nî hâsa. ǃNāsases ra ǁkhāǁkhāsen khamis ge gere âi-oa ǁîs Afrikaǁî hâǃkhais xa.

Mientras más aprendía, más se daba cuenta de que le encantaba la gente de Kenia. Ella quería que ellos fueran felices y libres. Mientras más aprendía, más recordaba su casa en África.


ǁÎs di ǁkhāǁkhāsendes ge a toa, os ge Keniaba ǃoa ge oa. Xaweb ge ǁîs ǃhūba ge dawa. Kai ǃgāroǃādi ge ǃhūb habase khorauisase ge ǁgoe-i. Taradi ge ǀaena ge ūhâ tama hâ-i sâi-ūs dina. Khoen ge ge ǀgâsa i tsîn ge ǀgôana gere ǃâ.

Al finalizar sus estudios, regresó a Kenia. Pero su país había cambiado. Habían granjas enormes que atravesaban todo el territorio. Las mujeres no tenían madera para hacer fogatas para cocinar. La gente era pobre y los niños tenían hambre.


Wangaris ge ge an i tare-es nî dīsa. ǁÎs ge tarade ge ǁkhāǁkhā mâti di ǃkhomde xū haide nî ǃīkai ǃkhaisa. Nē taradi ge haide ǁamaxū tsî mari-e gere sîsenū ǁîdi di omaride kōǃgâ-ūsa. ǁÎdi ge kaise ge khî i ǁnās ama. Wangaris ge ǁîde ge hui ǀgaisaǁâkhōba ūhâse tsî ǀgaisase tsâkais ǃnâ.

Wangari sabía qué hacer. Les enseñó a las mujeres a plantar árboles con semillas. Las mujeres vendían los árboles y usaban aquel dinero para cuidar a sus familias. Las mujeres estaban muy contentas. Wangari las había ayudado a sentirse poderosas y fuertes.


ǁAeb ra ī khami di ge nē ǀasa haide ǃgaroba ge kuruui, tsî gu ge ǃāga ge ǃkhoetsoatsoa. Wangaris hôas ge Afrikab ǃnâ ge abaoa. Nētsē, miljun haidi ge Wangaris ǃkhomrode xū ge kai.

Con el paso del tiempo, los árboles nuevos siguieron creciendo hacia el bosque, y los ríos comenzaron a fluir nuevamente. El mensaje de Wangari se difundió por toda África. Hoy en día, millones de árboles han crecido gracias a las semillas de Wangari.


Wangaris ge kaise ǃgarise gere sîsen. ǃHūbaib haba hâ khoen hoan ge nēsa ge ǃkhōǃgâ, tsî ǁîsa anansa māsa ge māsi. ǁÎs ge Nobel Peace Prize ti ansa, tsîs ge ǁîsa ge guro Afrikab tarare khoe kai ǁîsa ge ǃkhōǃoasa.

Wangari había trabajado muy duro. La gente de alrededor del mundo lo notó, y le otorgaron un premio famoso. Se llama Premio Nobel de la Paz ella fue la primera mujer africana en recibirlo.


Wangaris ge 2011ǁî kurib ǃnâ ge ǁō, xawe da ga îxa haide mû ǁaeb hoaba da ge ǁîs xa ra âi.

Wangari murió el año 2011, pero la podemos recordar cada vez que miramos un hermoso árbol.


Texto: Nicola Rijsdijk
Ilustraciones: Maya Marshak
Translated by: Maureen Merley So-Oabes
Lengua: khoekhoe
Nivel: Nivel 3
Fuente: A Tiny Seed: The Story of Wangari Maathai del African Storybook
Licencia Creative Commons
Esta obra está bajo una Creative Commons Atribución 4.0 Internacional.
Opciones
Regresar a lista de cuentos Descargar PDF