Descargar PDF
Regresar a lista de cuentos

Simbegwire Simbegwire

Texto Rukia Nantale

Ilustraciones Benjamin Mitchley

Translated by Oscar Zangata

Lengua lunda

Nivel Nivel 5

Contar el cuento completo El audio no está disponible actualmente.


Chafwiliyi mama ya Simbegwire wadin’ga wataminina. Tata ya simbegwire welili zhezhima kulonda mwanindi wamubanda ekali chachiwahi. Chanti-chanti atachikili kwikala chiwahi chen’gi nakuwahilila chakadi mama ya Simbegwire. Intetemena yidi yezhima adin’ga nakuhosha hefuku idikwinzahu. Melela adi ezhima adin’ga nakuwayisha yakuda mwayedi wawu. Neyi anakosi dehi yen’ga Tata ya Simbegwire wadin’ga nakukwasha mwanindi mudimu wa kushikola.

Cuando la madre de Simbegwire murió, ella estaba muy triste. El padre de Simbegwire hizo lo mejor que pudo para cuidar de su hija. Lentamente, aprendieron a ser felices de nuevo, sin la madre de Simbegwire. Cada mañana, se sentaban y hablaban sobre el siguiente día. Cada tarde, hacían la cena juntos. Luego, lavaban los platos y el padre de Simbegwire la ayudaba con sus tareas.


Ifuku dimu tata ya Simbegwire wafuntili kwitala chakulaba nankashi. “Wudi kudihi mwana I?” watambikili. Simbegwire watemukilili tata yindi. ilan’ga wemeni chamweniyu Tata yindi nakwati mubanda kuchikasa. “Nakuken’ga wudiluki naniwu wawukalawenu, mwanani. Iwu diyi Anita,” wahosheli iku nakusehelela.

Un día, el padre de Simbegwire llegó a casa más tarde de lo usual. “¿Dónde estás mi niña?” él preguntó. Simbegwire corrió hacia su padre, y quedó inmóvil cuando vio que él estaba tomado de la mano con una mujer. “Quiero que conozcas a alguien muy especial, mi niña. Ella es Anita,” dijo sonriendo.


“Simbegwire tata yeyi nalezhi zhazhivulu hadeyi,” Nindi Anita. Ilan’ga hamwetwili kanwaku hela kulwata chikasa chindi. Tata ya simbegwire wadin’ga wamuzan’galu. Wahosheli kachi mwasatu wawu ashakaman’ga hamu, nimukuwahila kashakaminu kawu. “Mwanami, nakuhweleli wukwitiya Anita ekali mama yeyi,” Wahosheli.

“Hola Simbegwire, tu padre me ha contado mucho sobre ti,” dijo Anita. Pero no le sonrió ni tomó de la mano. El padre de Simbegwire estaba feliz y emocionado. Él habló sobre los tres viviendo juntos, y cuán bueno eso sería. “Mi niña, espero que aceptes a Anita como tu madre,” él dijo.


Kashakaminu ka Simbegwire kahimpili. Hewedin’ga impinji yakushakama chengi na Tata yindiku muntetemena. Anita wadin’ga nakumwinka nyidimu yayivulu dichi hadin’ga na impinji ya shikola mu melelaku. Wadin’ga nakuya nakukama hohu impinji yezhima neyi nadi yakuda ya melela. Chuma chadin’ga nakumukokwezha hohu ipayi damwinkeliwu kudi mama yindi. Tata ya Simbegwire hadin’ga nakumona wanyi neyi mwanindi nakabakani

La vida de Simbegwire cambió. Ya no tenía tiempo para sentarse con su padre por las mañanas. Anita le dio muchas tareas domésticas que la agotaban demasiado para hacer sus tareas escolares por las tardes. Ella se iba directo a su cama después de cenar. Su único consuelo era su manta colorida que su madre le regaló. El padre de Simbegwire no parecía notar que su hija estaba triste.


Chimwahitili tukwezhi, Tata ya Simbegwire wayelezhili nindi hakwika hohu wanyi hetala. “Nakuya ku mudimu,” nindi. “ilan’ga neluki nami mukuditala,” Simbegwire wataminini nankashi ilan’ga Tata yindi hachimweni wanyi. Anita hahosheli zhidi zhezhimaku ilan’ga wataminini niyena.

Después de varios meses, el padre de Simbegwire les dijo que él estaría fuera de casa por un tiempo. “Tengo que viajar por mi trabajo,” él dijo. “Pero sé que ustedes se cuidarán la una a la otra.” Simbegwire puso cara de decepción, pero su padre no la notó. Anita no dijo nada. Ella tampoco estaba contenta.


Yuma yamutamininini Simbegwire. Neyi nashiyihu mudimu wakubula kwila, hela neyi nayayabali, Anita wukumweta. Hakuda kwa melela, ona muka mama wukuda zhazhivulu nakushiya twatunyanya hohu. Wufuku wezhima, Simbegwire wadin’ga nakudila hakukama naku kamata ipayi da mama yindi.

Las cosas se pusieron peores para Simbegwire. Si no terminaba sus tareas de la casa, o si se quejaba, Anita la golpeaba. Y a la hora de la cena, la mujer se comía la mayor parte de la comida, dejando sólo las sobras para Simbegwire. Cada noche, Simbegwire lloraba hasta quedarse dormida, abrazando la manta de su madre.


Ifuku dimu intetemena, Simbegwire walabili kuhinduka mukadidi. “Wudi wumubanda wakatala!” Anita wazuwili. Wakokeli Simbegwire kufuma mukadidi. Dina ipayi dakwatili kumusumadi nakutabuka hayedi.

Una mañana, Simbegwire se atrasó en levantarse. “¡Qué niña más floja!” Anita le gritó. Ella la tiró fuera de la cama. La manta tan preciada de Simbegwire que había quedado enganchada en un clavo, se rasgó en dos.


Simbegwire wadin’ga wataminina nankashi. Wazhinini kufuma Kuna kwitala. Wasendeli tuna tuyisasa twa mapayi amama yindi nayakuda nakufuma kwitala. Walondeli inzhila yahitili Tata yindi.

Simbegwire estaba muy enfadada. Ella decidió irse de su casa. Tomó los pedazos de la manta de su madre, empacó un poco de comida y se fue de casa. Siguió el mismo camino que su padre había tomado.


Chikwashikili melela, wakandamini kumutondu nakwala kakadidi mumpaku yamutondu. Chadin’ga nakukamayu, wembili kamina: Maama, maama, maama, wanshiya. Wanshiya chakadi kufunta. Tata hanken’ga chen’giku. Mama wukenza chaakanyi? Wanshiya.”

Cuando atardeció, Simbegwire se trepó a un árbol muy alto que estaba cerca de un riachuelo e hizo una cama en sus ramas. Mientras se quedaba dormida, ella cantaba: “Maamá, maamá, maamá, me abandonaste. Me abandonaste y nunca regresaste. Mi padre ya no me ama. Madre, ¿cuándo regresarás? Me abandonaste.”


Ntetemena Simbegwire wembili kana kamina chen’gi. Akamama chenziliwu nakutaha menzhi atiyili kamina kawushona kanakufumina kumutondu. Adin’ga nakutiya neyi hamu mafu hohu kwiwulu da mutondu dichi atwalekelihu na mudimu wawu. Ilan’ga mukamama wuma watiyilili chachiwahi kukamina.

A la mañana siguiente, Simbegwire cantó una vez más. Cuando unas mujeres vinieron a lavar sus ropas en el riachuelo, escucharon la triste canción que venía de lo alto del árbol. Pensaron que sólo era el viento moviendo las hojas, y siguieron con su trabajo. Pero una de las mujeres le puso más atención a la canción.


Iwu mama watalili kwiwulu da mutondu. Chamweniyu Kansi kwiwulu da mutondu na yisasa yamapayi wadilili, “Simbegwire mwana ka manakwami!” aka mama amakwawu alekeli kutaha menzhi kulonda amukwashi Simbegwire kusuluka kumutondu. Tata yindi wamubanda wamukumbatili nakumukokwezha.

Esta mujer miró hacia arriba del árbol. Cuando vio a la niña con su manta en pedazos, gritó, “¡Simbegwire, la hija de mi hermano!” Las otras mujeres dejaron de lavar y ayudaron a Simbegwire a bajar del árbol. Su tía la abrazó y trató de consolarla.


Tata wamubanda ya Simbegwire wamutweli kwitala dindi. Wamwinkeli Simbegwire yakuda yitata nakumubuta Ana mapayi ama yindi. Wuna wufuku, Simbegwire wadilili hakuya nakukama. Ilan’ga edin’ga madilu akusubuka. Welukili nindi tata yindi wamubanda wukumuhemba.

La tía de Simbegwire la llevó a su casa. Le dio de comer, y la acomodó en la cama con la manta de su madre. Esa noche, Simbegwire lloraba mientras se quedaba dormida. Pero eran lágrimas de alegría. Sabía que su tía cuidaría de ella.


Chafuntiliyu Tata ya Simbegwire waweni kapeka kindi himudi yumaku. “Yumanyi yinamwekani Anita?” wehwili nakudakamena. Mukamama wakwili nindi Simbegwire watemuka hetala. “Naken’gelen’ga nami kulonda alemeshi, wahosheli.” Ilan’ga hamu nadin’ga wakola muchima nankashi.” Tata ya Simbegwire wanyanchikili nakuya kumbadi ya kalon’ga. Watwalekelihu nakushika kumukala wa muhelindi nakwihula neyi Simbegwire wudikoku.

Cuando el padre de Simbegwire regresó a casa, encontró su habitación vacía. “¿Qué ocurrió, Anita?” él preguntó con gran tristeza. La mujer le dijo que Simbegwire había huido de casa. “Quería que me respetara,” ella dijo. “Pero quizás fui muy estricta.” El padre de Simbegwire salió de la casa y caminó con dirección hacia el riachuelo. Siguió caminando hasta la villa de su hermana para preguntarle por Simbegwire.


Simbegwire wadin’ga nakuhema na asonyi zhindi chamweniyu Tata yindi hahalehi. Watiyili woma nindi hamu wukumuzuwila dichi watemukilili mwitala nakuswama. Ilan’ga tata yindi wadin’ga nakumuken’ga hakuhosha nindi, “Simbegwire wunawani mama yeyi washikilamu chikupu. Wumu wakuken’ga wakwiluka nawa. Wunantiyishi kuwaha kaha nawa nakuken’ga.” Etezhelina nawu Simbegwire wukushakan’ga na tata yindi wamubanda hadimpinji yezhima yanaken’giyi.

Simbegwire estaba jugando con sus primos cuando vio a su padre de lejos. Ella tenía miedo de que estuviera enfadado, así que corrió a esconderse. Pero su padre la siguió y le dijo, “Simbegwire, has encontrado a la madre perfecta para ti. Una madre que te ama y te entiende. Estoy orgulloso de ti y te amo.” Los dos estaban de acuerdo en que Simbegwire podía quedarse con su tía el tiempo que quisiera.


Tata yindi wadin’ga nakumwendela impinji neyi impinji. Ifuku dimu wenzili na Anita. Wakwatili chikasa cha Simbegwire. In’ganakeniku mwaneyi, natamishili, wadilili. “Wukun’gitezha kweseka chen’gi?” Simbegwire watalili tata yindi na chihanga chakudinyenga. Dichi waswilili kwakamwihi Chanti-chanti nakukumbata makasa indi Anita.

Su padre la visitaba todos los días. Con el paso del tiempo, él llevó a Anita. Ella tomó la mando de Simbegwire. “Lo siento mucho pequeñita, me equivoqué,” le dijo. “¿Me darías otra oportunidad?” Simbegwire volteó a mirar a su padre, quien lucía preocupado. Entonces, ella se acercó a Anita lentamente y la abrazó.


Mulungu wasinsilihu, Anita watambikili Simbegwire nawasonyi zhindi na Tata yindi wamubanda kwitala nakwinza nakuda yakuda. Kwadin’ga kuda, Anita wawayishili yakuda yezhima yaken’gayi Simbegwire, ezhima wawu adili nichiyekutiliwu. Kaha anyana ahemeni akulumpi adin’ga natuyihandi. Simbegwire watiyili kuwaha naku kasunuka nawa. Waken’gesheli nindi kachawuichi wukufunta chen’gi kwitala nakushakama na tata yindi na mama yindi wachiyedi

A la semana siguiente, Anita invitó a Simbegwire, a sus primos y a su tía, a cenar en su casa. ¡Qué gran festín! Anita cocinó todas las comidas favoritas de Simbegwire, y todos comieron hasta quedar satisfechos. Luego, los niños jugaron y los adultos charlaron. Simbegwire se sentía feliz y valiente. Ella había decidido que pronto, muy pronto, regresaría a casa para vivir con su padre y su madrastra.


Texto: Rukia Nantale
Ilustraciones: Benjamin Mitchley
Translated by: Oscar Zangata
Lengua: lunda
Nivel: Nivel 5
Fuente: Simbegwire del African Storybook
Licencia Creative Commons
Esta obra está bajo una Creative Commons Atribución 3.0 Internacional.
Leer más cuentos nivel 5:
Opciones
Regresar a lista de cuentos Descargar PDF