Descargar PDF
Regresar a lista de cuentos

Kwapumulo Ni Bokuku De vacaciones con la abuela

Texto Violet Otieno

Ilustraciones Catherine Groenewald

Translated by Limbali Muyendekwa

Lengua lozi

Nivel Nivel 4

Contar el cuento completo El audio no está disponible actualmente.


Odongo ni Apiyo ne nebapila amoho ni bondatabona mwa tolopo. Bakeng’isa kuziba kuli nebaswanela kuyopumula nikukwabona, batalimela nako yapumulo kuli ifite. Bokukwabona nebapila mwamunzi oli kwatuko ni lisa mo mwenekuyambiwa litapi.

Odongo y Apiyo vivían en la ciudad con su padre. Esperaban con ansias sus vacaciones. No sólo porque cerraban la escuela, sino porque iban a visitar a su abuela. Ella vivía en una aldea de pescadores cerca de un gran lago.


Odongo ni Apiyo nebatabile aifita nako yakupumula kakuli nebaswanela kuya kubokukwabona. Lizazi lisikafita kale baitukiseza kulonga libyana zabona mwamikotana. Bapalelwa kulobala kapa kunopa buloko busihu bakeng’isa musipili wabona.

Odongo y Apiyo estaban emocionados con la idea de visitar de nuevo a su abuela. La noche antes del viaje, empacaron sus cosas y dejaron todo listo para irse a la aldea. No pudieron dormir y se quedaron toda la noche hablando sobre sus vacaciones.


Kakusasani lizazi lelitama bakala musipili wabona. Bakwela mota yabondatabona. Bafita mwamalandu nimwalisimu mokuchezwi licalo za tii. Nebasweli kubala limota zenelibafitelela nikushelana nibona mwamukwakwa inge baliba kubokukwabona.

Temprano a la mañana siguiente, salieron de viaje a la aldea en el auto de su padre. Pasaron por las montañas y vieron animales salvajes y plantaciones de té. Contaron autos y cantaron canciones.


Asekufitile kanako kakainyanyani bakatala onafo balobala nikulobala.

Al poco tiempo, se cansaron y se quedaron dormidos.


Bondatabona babazusa banana bo Udongo ni Apiyo asebafitili mwahae yabokukwabona. Nebafumani bokukwabona bo Nyar- Kanyanda inge baipumulisa fa museme. Libizo le la Nyar-Kanyanda mwamushobo wa siLuo italusa kuli, ‘musali wamwana wabatu bakwa Kanyanda’. Nelimucembele yanasaikutwa nikutiya hape nibunde.

El padre despertó a Odongo y Apiyo cuando llegaron a la aldea. Se encontraron a su abuela, Nyar-Kanyada, descansando con una manta debajo de un árbol. Nyar-Kanyada significa “hija de la gente de Kanyada” en el idioma Luo. La abuela era una mujer fuerte y hermosa.


Nyar-Kanyanda atambula baenyi bahae nikukala kulumelisana hape nikukala kuhopela mwandu. Bayikulu bahae Nyar-Kanyanda bataba ahulu nikumutambeka limpo zahae zezwelela kwa tolopo. “Kakukala amukwahulule mpo yezwa kuna,” abulela Odongo. “Batili, amukale yaka fokung’ozwi libizo,” abulela Apiyo.

Nyar-Kanyada les dio la bienvenida a su casa, bailando y cantando de alegría. Sus nietos estaban ansiosos por entregarle los regalos que le trajeron de la ciudad. “Abre mi regalo primero,” dijo Odongo. “¡No, mi regalo primero!” dijo Apiyo.


Bokukwabona asebafelize kukwahulula limpo zabona, baitumela ahulu.

Después de abrir los regalos, Nyar-Kanyada le dio la bendición tradicional a sus nietos.


Abafeza zeo Odongo ni Apiyo bazwela fande nikukala kumatisa tunyunywani nilikuhu.

Después, Odongo y Apiyo salieron a jugar. Persiguieron mariposas y aves.


Bapahama mwalikota hape nikuposa zakuposa mwa lisa.

Escalaron árboles y chapotearon en el lago.


Aselilikezi lizazi bakutela kwa hae kuli bayoca mulalelo. Basikafeza kale nikuca bakala kuozela!

Cuando oscureció, volvieron a la casa a cenar. ¡Se estaban quedando dormidos antes de terminar de comer!


Lizazi lelitama, bondatabona babasiya banana kubokukwabona bo Nyar-Kanyanda.

Al día siguiente, el padre de los niños se fue de vuelta a la ciudad y los dejó con Nyar-Kanyada.


Odongo ni Apiyo batusa bokukwabona kwamisebezi yamwandu. Babakela mezi nikulwalela likota. Nabanganga nimayi alikuhu nikuyanga muluho wamwagadeni.

Odongo y Apiyo ayudaron a su abuela con las tareas del hogar. Fueron a buscar agua y leña. Recolectaron los huevos de las gallinas y recolectaron verduras de la huerta.


Nyar-Kanyanda aluta bayikulu bahae mwakutateyela buhobe bwakucisa ni mulo. Nimwakutateyela muloho wakucisa nilitapi.

Nyar-Kanyada le enseñó a sus nietos a hacer ugali para comer con estofado. Les enseñó a hacer arroz con coco para comerlo con pescado asado.


Lizazi leling’wi, Odongo anga likomo zabukukwahae kuya kwakulisa. Zakena mwasimu Yamuuna yababapani nibokukwahae. Mulimi yo anyemela ahulu Odongo. Atongoka kuli likomu ze ukalikwalela mwamulaka wahae bakeng’isa kuli licile mwasimu yahae. Kuzwa lizazi leo, Odongo akala kumamelanga likomu aya kwakulisa.

Una mañana, Odongo llevó a las vacas de su abuela a pastar. Pero las vacas entraron en la granja de un vecino. El vecino se enojó con Odongo. Lo amenazó con quedarse con las vacas por haberse comido sus cultivos. Después de ese día, Odongo se aseguró que las vacas no se volvieran a meter en problemas.


Lizazi leling’wi hape banana baya kwa maketi amoho ni Nyar-Kanyanda. Bokukwabona nebana nisintolo monebalekiseza lepu, chuka nimulola. Apiyo atabela ahulu kubulelela batu liteko zalika zamwasintolo. Odongo yena niyena inge alonela batu bonabaleka lika mwamapulasitiki.

Otro día, los niños fueron al mercado con Nyar-Kanyada. Ella tenía un puesto para vender vegetales, azúcar y jabón. A Apiyo le gustaba decirle a los clientes cuánto costaban los productos. Odongo empacaba los productos para los clientes.


Asebakotokile, lizazi inge lilikezi, banwa tii. Batusa bokukwabona kubala masheleng’i yanabafumani mwalizazi leo lakulekisa.

Al final del día, tomaban té juntos. Le ayudaban a su abuela a contar cuánto dinero había ganado.


Kono inge basikananela nihona mazazi apumulo afeela mi bakutela kubona. Nyar-Kanyada afa mpo yakomoki ku Odongo, Apiyo yena bamufa sweta. Kukwabona abalongela nizakucela mwanzila.

Pero las vacaciones se terminaron muy rápido y los niños tuvieron que regresar a la ciudad. Nyar-Kanyada le regaló una gorra a Odongo y un chaleco a Apiyo. Luego les empacó comida para su viaje de vuelta a casa.


Bondatabona abatobanga, banana nebasalati kukutela kwa tolopo.    Bakupa bokukwabona kuli bafunduke nibona kuya kwa tolopo. Bamenya ni kuli, “Nihulile ahulu kupila mwabukuwa anikoni. Nikana nimilibelela kufitela mukatopota hape mwapumulo yetaha.”

Cuando su padre vino a recogerlos, no querían irse. Los niños le suplicaron a Nyar-Kanyada que se fuera con ellos a la ciudad. Ella sonrió y les dijo: “Estoy muy vieja para la ciudad. Estaré esperándolos cuando vuelvan a mi aldea otra vez.”


Odongo ni Apiyo bakumbatela bokukwabona nikubatubeta nikubalaeza.

Odongo y Apiyo le dieron un abrazo muy apretado y le dijeron adiós.


Anebafitile kwasilolo, Odongo ni Apiyo bakandekela balikani babona zakwa hae. Babang’wi banana banahana kuli bupilo bwamwa tolopo kibobunde kufita bwamwa hae. Babang’wi banana kuli bwamwa hae bwafitelela bwamwa tolopo. Kono zetabisa kikuli lwalumela kuli Odongo ni Apiyo nebana ninako yende amoho nibokukwabona.

Cuando Odongo y Apiyo volvieron a la escuela, le hablaron a sus amigos acerca de la vida en la aldea. Algunos niños opinaron que la vida en la ciudad era buena. Otros opinaron que la aldea era mejor. ¡Pero lo más importante es que todos opinaron que Odongo y Apiyo tenían una abuela maravillosa!


Texto: Violet Otieno
Ilustraciones: Catherine Groenewald
Translated by: Limbali Muyendekwa
Lengua: lozi
Nivel: Nivel 4
Fuente: Holidays with grandmother del African Storybook
Licencia Creative Commons
Esta obra está bajo una Creative Commons Atribución 4.0 Internacional.
Leer más cuentos nivel 4:
Opciones
Regresar a lista de cuentos Descargar PDF