Odongo ni Apiyo nebapila hamoho ni bondataa bona mwa tolopo. Kabaka la kuziba kuli nebaswanela kuyopumula ni kukwabona, balibelela nako yapumulo kuli ifite. Bokukwaa bona nebapila mwamunzi oli kwatuko a lisa lelituna mone kuyambiwa litapi.
Odongo y Apiyo vivían en la ciudad con su padre. Esperaban con ansias sus vacaciones. No sólo porque cerraban la escuela, sino porque iban a visitar a su abuela. Ella vivía en una aldea de pescadores cerca de un gran lago.
Odongo ni Apiyo nebatabile haifita nako yakupumula kakuli nebaswanela kuya kubo kukwaa bona hape. Lizazi lisikafita kale, baitukiseza musipili omutelele ka kulonga libyana zabona mwamikotana. Bapalelwa kulobala kapa kunopa buloko busihu bo mi baambola kaza musipili wabona wa kwa pumulo.
Odongo y Apiyo estaban emocionados con la idea de visitar de nuevo a su abuela. La noche antes del viaje, empacaron sus cosas y dejaron todo listo para irse a la aldea. No pudieron dormir y se quedaron toda la noche hablando sobre sus vacaciones.
Kakusasani lizazi lelitama bakala musipili wabona ka kuitusisa mota yabo ndatabona. Bafita mwa malundu, mwahalaa lifolofolo ni mwa masimu mokucezwi licalo za tii. Nebasweli kubala limota zenelibafitelela nikushelana nibona mwa mukwakwa ni kuopela lipina inge baliba kubo kukwaa bona.
Temprano a la mañana siguiente, salieron de viaje a la aldea en el auto de su padre. Pasaron por las montañas y vieron animales salvajes y plantaciones de té. Contaron autos y cantaron canciones.
Hasekufitile nakonyana, banana bakatala mi balobala.
Al poco tiempo, se cansaron y se quedaron dormidos.
Bo ndataa bona babazusa boOdongo ni Apiyo hasebafitile mwahae yabo kukwaa bona. Nebafumani bokukwaa bona boNyar-Kanyada inge baipumulisa fa museme mwatasa kota. Libizo le la Nyar-Kanyada mwamushobo wa siLuo litalusa kuli, “mwana wa musali wabatu bakwa Kanyada”. Neli mucembele yanasa ikutwa nikutiya hape nibunde.
El padre despertó a Odongo y Apiyo cuando llegaron a la aldea. Se encontraron a su abuela, Nyar-Kanyada, descansando con una manta debajo de un árbol. Nyar-Kanyada significa “hija de la gente de Kanyada” en el idioma Luo. La abuela era una mujer fuerte y hermosa.
Nyar-Kanyanda a amuhelala baeñii bahae nikukala kulumelisana ni kubina inge apotoloha mwa ndu ni kuopela katabo. Baikulu bahae Nyar-Kanyada bataba hahulu nikumutambeka limpo zahae zezwelela kwa tolopo inze banyakalile. “Kakukala amukwaulule mpo yezwa kuna,” abulela Odongo. “Batili, amukale yaka pili,” abulela Apiyo.
Nyar-Kanyada les dio la bienvenida a su casa, bailando y cantando de alegría. Sus nietos estaban ansiosos por entregarle los regalos que le trajeron de la ciudad. “Abre mi regalo primero,” dijo Odongo. “¡No, mi regalo primero!” dijo Apiyo.
Bo kukwaa bona hasebafelize kukwaulula limpo zabona, bafuyola baikulyabo ka sizo.
Después de abrir los regalos, Nyar-Kanyada le dio la bendición tradicional a sus nietos.
Habafeza zeo Odongo ni Apiyo bazwela fande nikukala kumatisa lipulumuki ni linyunywani.
Después, Odongo y Apiyo salieron a jugar. Persiguieron mariposas y aves.
Bapahama kwa likota hape nikuhasanya mezi mwa lisa.
Escalaron árboles y chapotearon en el lago.
Haselilikezi lizazi bakutela kwa hae kuli bayoca mulalelo. Basikafeza kale kuca bakala kuozela!
Cuando oscureció, volvieron a la casa a cenar. ¡Se estaban quedando dormidos antes de terminar de comer!
Lizazi lelitatama, bondataa bona basiya banana kubo kukwaa bona boNyar-Kanyada.
Al día siguiente, el padre de los niños se fue de vuelta a la ciudad y los dejó con Nyar-Kanyada.
Odongo ni Apiyo batusa bokukwaa bona kwamisebezi yamwandu. Babakela mezi nikulwalela likota. Neba nopanga mai alikuhu nikuyonga muloho wamwa simu.
Odongo y Apiyo ayudaron a su abuela con las tareas del hogar. Fueron a buscar agua y leña. Recolectaron los huevos de las gallinas y recolectaron verduras de la huerta.
Nyar-Kanyada aluta baikulu bahae mwakusokela buhobe bwakucisa ni mulo. Nimwakutatehela buloto bwakucisa nilitapi za kubesa.
Nyar-Kanyada le enseñó a sus nietos a hacer ugali para comer con estofado. Les enseñó a hacer arroz con coco para comerlo con pescado asado.
Lizazi leliñwi, Odongo aisa likomu zabo kukwaa hae kwa kufula. Zakena mwasimu ya muuna yabapani nibo kukwaa bona. Mulimi yo anyemela Odongo. Amusabisa kuli likomu ze ukalikwalela mwamulaka wahae kabakala kuli licile licalo zahae. Kuzwa lizazi leo, Odongo akala kumamelanga likomu haya kwakulisa.
Una mañana, Odongo llevó a las vacas de su abuela a pastar. Pero las vacas entraron en la granja de un vecino. El vecino se enojó con Odongo. Lo amenazó con quedarse con las vacas por haberse comido sus cultivos. Después de ese día, Odongo se aseguró que las vacas no se volvieran a meter en problemas.
Lizazi leliñwi banana baya kwa musika hamoho ni Nyar-Kanyada. Bokukwaa bona nebanani sintolo monebalekiseza muloho, swikili ni milola. Apiyo natabela kubulelela batu liteko zalika zemwasintolo. Odongo yena nalongelanga batu benabaleka lika.
Otro día, los niños fueron al mercado con Nyar-Kanyada. Ella tenía un puesto para vender vegetales, azúcar y jabón. A Apiyo le gustaba decirle a los clientes cuánto costaban los productos. Odongo empacaba los productos para los clientes.
Al final del día, tomaban té juntos. Le ayudaban a su abuela a contar cuánto dinero había ganado.
Kono kanakonyana mazazi apumulo afeela mi nebanani nikukutela kwa tolopo. BoNyar-Kanyada bafa mpo ya komoki ku Odongo, Apiyo yena bamufa sweta. Kukwaa bona abalongela niza kucela mwa nzila.
Pero las vacaciones se terminaron muy rápido y los niños tuvieron que regresar a la ciudad. Nyar-Kanyada le regaló una gorra a Odongo y un chaleco a Apiyo. Luego les empacó comida para su viaje de vuelta a casa.
Bo ndataa bona habatobanga, banana nebasalati kukutela kwa tolopo. Bakupa bokukwaa bona kuli bafunduke nibona kuya kwa tolopo. Bamenya ni kuli, “Nihulile hahulu kupila mwabukuwa hanikoni. Nikana ni milibelela kufitela mukatopota hape mwapumulo yetaha.”
Cuando su padre vino a recogerlos, no querían irse. Los niños le suplicaron a Nyar-Kanyada que se fuera con ellos a la ciudad. Ella sonrió y les dijo: “Estoy muy vieja para la ciudad. Estaré esperándolos cuando vuelvan a mi aldea otra vez.”
Odongo ni Apiyo bakumatela bokukwaa bona niku batubeta nikubalaeza.
Odongo y Apiyo le dieron un abrazo muy apretado y le dijeron adiós.
Hanebafitile kwasikolo, Odongo ni Apiyo bakandekela balikani babona za bupilo bwa kwahae. Babañwi banana banahana kuli bupilo bwamwa tolopo kibobunde kufita bwa mwahae. Babañwi banahana kuli bupilo bwamwa hae bwafita bwa mwa tolopo. Kono zetabisa kikuli kaufela bona balumela kuli Odongo ni Apiyo nebanani bokukwabona babamakaza.
Cuando Odongo y Apiyo volvieron a la escuela, le hablaron a sus amigos acerca de la vida en la aldea. Algunos niños opinaron que la vida en la ciudad era buena. Otros opinaron que la aldea era mejor. ¡Pero lo más importante es que todos opinaron que Odongo y Apiyo tenían una abuela maravillosa!