Descargar PDF
Regresar a lista de cuentos

Simbegwire Simbegwire

Texto Rukia Nantale

Ilustraciones Benjamin Mitchley

Translated by Tsemkxao Cwi

Lengua juǀʼhoan

Nivel Nivel 5

Contar el cuento completo

Velocidad del audio

Reproducir automáticamente


ǁ’Aea Simbegwire ǁ’a ha taqe ǃai, ha ǃka koh nǃobe ta’am ǀkau. Simbegwire ǁ’a ha ba koh nǁuri ha ko ha gǀaohsi ǁ’a ha ǃ’uin ha ǂxae. Koqesi si nǃaroh ǃka nǀa’ng ko xabe ka Simbegwire ǁ’a ha taqe koara. Nǃoma nǀui woaqnke siǃa gǃho ka nǂoahn gǀa’anǃang tciasi. Gǃoah nǀui waqnke siǃa du ǀ’a siǃa waqnsi ko gǃoah ‘ma. Ka siǃa ǁka toan tansi, Simbegwire ǁ’a ha ba ku huia ha ko tjuǀho ǁkoasi.

Cuando la madre de Simbegwire murió, ella estaba muy triste. El padre de Simbegwire hizo lo mejor que pudo para cuidar de su hija. Lentamente, aprendieron a ser felices de nuevo, sin la madre de Simbegwire. Cada mañana, se sentaban y hablaban sobre el siguiente día. Cada tarde, hacían la cena juntos. Luego, lavaban los platos y el padre de Simbegwire la ayudaba con sus tareas.


ǀAm nǀui, Simbegwire ǁ’a ha ba tsi ǂaeh ǂoan tca ǁxoasi ha oo tsi ǂaeha. “Mi da’ama kore a o?” ha koe ǃ’au. Simbegwire ǃaah gǀaea ha ba. Ha nǃomtsau ko ka ha se he ha ǁae dshau gǃau. “Mi kare ka a ho ju gǀaoha he, mi da’ama. Anita hin he,” ha zoma te koe nǁae.

Un día, el padre de Simbegwire llegó a casa más tarde de lo usual. “¿Dónde estás mi niña?” él preguntó. Simbegwire corrió hacia su padre, y quedó inmóvil cuando vio que él estaba tomado de la mano con una mujer. “Quiero que conozcas a alguien muy especial, mi niña. Ella es Anita,” dijo sonriendo.


“Ehee Simbegwire, a ba nǂoahn mi ko tcisa ǂ’hai ko a tci oa,” Anita koe nǁae. Te ha tia ǀoa zoma nǀang gu dshauma gǃau. Simbegwire ǁ’a ha ba zoquin te ha ǃka tsau. Ha nǂoahn tca siǃa nǃani ku oo ǃxoana ǁkaea, kosin tca ǀxoah ku oo jan ǀ’an siǃa. “Mi ǂxae mi ǂum tca a te zaihan Anita ko tca ha te o a taqe, “ha koe nǁae.

“Hola Simbegwire, tu padre me ha contado mucho sobre ti,” dijo Anita. Pero no le sonrió ni tomó de la mano. El padre de Simbegwire estaba feliz y emocionado. Él habló sobre los tres viviendo juntos, y cuán bueno eso sería. “Mi niña, espero que aceptes a Anita como tu madre,” él dijo.


Simbegwire ǁ’a ha ǀxoah mani. Ha ǁa’ike koara ǁ’aea o ha ba ku nǀang ǀxoa ko nǃoma. Anita ku ǀ’an ha ko ǁkoa sa ǂhai ko ǃaoh, ka nǂai ǁ’huin ha ka ha ǀoa du ha skore ǁkoasi ko gǃoahsi. Ka ha ‘m toan gǃoa ‘ma ha sin to ka ua ha gǃahm. Ka nǀaea nǂai nǀa’nga ha ǃka o nǂahma kxae ǂ’usi he ha taqe ǀ’an ha. Simbegwire ǁ’a ha ba ko ǀoa ho tca ha ǂxae ǃka te ta’am ǀkau.

La vida de Simbegwire cambió. Ya no tenía tiempo para sentarse con su padre por las mañanas. Anita le dio muchas tareas domésticas que la agotaban demasiado para hacer sus tareas escolares por las tardes. Ella se iba directo a su cama después de cenar. Su único consuelo era su manta colorida que su madre le regaló. El padre de Simbegwire no parecía notar que su hija estaba triste.


Ka nǃui sa ǀkoromh ǂaun, Simbegwire ǁ’a ba ǃoa sa te ko ha te kxaice nǁah tjuǀho ka u ko ǁ’aema ǃoma. “Mi u ǁkoasi tcioa,” ha koe nǁae. “Mi ǃ’han tca itsa te ǁau ǃ’uian khoe.” Simbegwire ǀ’hotzana, ha ba ǀoa ǃ’han. Anita sin ǀoa nǁa tci nǀui. Ha ǃka xabe koh ǀoa nǀa’ng.

Después de varios meses, el padre de Simbegwire les dijo que él estaría fuera de casa por un tiempo. “Tengo que viajar por mi trabajo,” él dijo. “Pero sé que ustedes se cuidarán la una a la otra.” Simbegwire puso cara de decepción, pero su padre no la notó. Anita no dijo nada. Ella tampoco estaba contenta.


Tcisi ǀoa ǁau jan ǀ’an Simbegwire. Ka ha ǀoa du toan ǃaoh ǁkoasi, he nǁan gǃxa ha tih, Anita nǂam ha. Te gǃoa ‘ma, ha dshau ku ‘m ‘ma nǃa’an. Ka nǁah ǀ’an ha ko ‘ma tzema. Ko gǀu gǃoah waqnsi Simbegwire gǀae tjin tjin ka ǁahǁah ha ǀ’ae ko ha taqe nǂahm ka cu.

Las cosas se pusieron peores para Simbegwire. Si no terminaba sus tareas de la casa, o si se quejaba, Anita la golpeaba. Y a la hora de la cena, la mujer se comía la mayor parte de la comida, dejando sólo las sobras para Simbegwire. Cada noche, Simbegwire lloraba hasta quedarse dormida, abrazando la manta de su madre.


ǀAm nǀui, Simbegwire ǀoa ǂxai ko ha gǃahm ǃ’o. “A o dshauma ǀkanǀkana!” Anita koe ǃ’au. Te ǁhai khaurua Simbegwire ko gǃahm ǃ’o. Te nǂahm ǂam ha ǀkai ǃ’uru te ǁaq’in nǃang tsaqn.

Una mañana, Simbegwire se atrasó en levantarse. “¡Qué niña más floja!” Anita le gritó. Ella la tiró fuera de la cama. La manta tan preciada de Simbegwire que había quedado enganchada en un clavo, se rasgó en dos.


Simbegwire ǃka koh ho te ta’am ǀkau. Ha ǁ’ae te ko ha te ku gǀaia ǃaoh. Ha nǀhui ha taqe nǂahm ǃabisi, te nǀhui ‘m mh gesin te u. Ha nǃuan nǃama ha ba koh nǂau ǁkoasi he nǃuan.

Simbegwire estaba muy enfadada. Ella decidió irse de su casa. Tomó los pedazos de la manta de su madre, empacó un poco de comida y se fue de casa. Siguió el mismo camino que su padre había tomado.


Te ka ha tsia gǃoah, ha ǂxuru ǃaihan gǂa’in ko gǃu tzi, te dua gǃahm ko ǃaihn ǁ’hausi. Te ka du ǀ’an tza, ha ge’e: “Aiia, Aiia, Aiia, a nǁah mi. A nǁah me te sin ǀoa ce nǀm ǀam. Mba ǁa’ike ǀoa are me. Aia, ǁ’aea nere a ce tsi? A nǁah mi.”

Cuando atardeció, Simbegwire se trepó a un árbol muy alto que estaba cerca de un riachuelo e hizo una cama en sus ramas. Mientras se quedaba dormida, ella cantaba: “Maamá, maamá, maamá, me abandonaste. Me abandonaste y nunca regresaste. Mi padre ya no me ama. Madre, ¿cuándo regresarás? Me abandonaste.”


Te nǃoma, Simbegwire cete ge’e ǁ’a ge’ea. Te ǁ’ae dshausi tsi ǂaeha dohm, ǁ’a si ǁka ǃxaisi si ku tsa’a ǃka ta’am ǀkau ge’ea ǁama ǃaihan gǂa’in nǀai ǃka. Si koh ǂ’ang te ko ka te ǃaihn nǃu’ubusi sa ǃaihn te tia ge te du tca si ǁkoa. Te ǁau te ǂaeǂae ǁ’a ge’ea.

A la mañana siguiente, Simbegwire cantó una vez más. Cuando unas mujeres vinieron a lavar sus ropas en el riachuelo, escucharon la triste canción que venía de lo alto del árbol. Pensaron que sólo era el viento moviendo las hojas, y siguieron con su trabajo. Pero una de las mujeres le puso más atención a la canción.


Dshaua he se ǃ’an ǃaihn ǃ’o. Te ka ha se dshauma kota nǂahm ǃabia kxae ǂ’usi, ha tjin, “Simbegwire mi ǃo ǁ’a ǂxae!” Dshau gesin nǃom tuih ǀxoa tcisi ǁka te siǃa hui ha ko ǃaihn khaurua. Ha ǁaq nǃama ha te kare ha ǃka nǂai nǀa’anga.

Esta mujer miró hacia arriba del árbol. Cuando vio a la niña con su manta en pedazos, gritó, “¡Simbegwire, la hija de mi hermano!” Las otras mujeres dejaron de lavar y ayudaron a Simbegwire a bajar del árbol. Su tía la abrazó y trató de consolarla.


Simbegwire ǁ’a ha gǁaq gu ha te tani ua ha ko ha ǃaoh. Ha ǀ’an ha ko ‘msa ǁ’un, te ǁahǁah gǁxuan ha ko gǃahm ko ha taqe nǂahm. Gǀu to’a Simbegwire sin tjin nǂai tza ha ǀ’ae. Ka koh gǀa’a ǃusa ku ǁae khauru ha. Te ha hin ǃ’han tca ha gǁaq te ku ǁau ka ǃ’uin ha.

La tía de Simbegwire la llevó a su casa. Le dio de comer, y la acomodó en la cama con la manta de su madre. Esa noche, Simbegwire lloraba mientras se quedaba dormida. Pero eran lágrimas de alegría. Sabía que su tía cuidaría de ella.


ǁ’Aea Simbegwire ǁ’a ha ba ce tsia tjuǀho, ha gǀae h te da’ama tju nǃang sin ǀ’hoan. “Hatce re ǃan, Anita?” Ha tsisa’a ǀxoa ǃka khui. Dshau ǃoa sara ha ko tca da’ama te ǃaah u. “Mi kare ka ha ǂum mi,” ha koe nǁae. “Xabe mi hin koh kare ka ha sin to.” Simbegwire ǁ’a ha ba ǁama ǃaoh te tsin ǁxam ǁ’a dohma khoea. Te sin ǂaun ua ha tshin tjuǀho ǁ’a ha gǀae tsisa’a ha he ko ha re ca ho Simbegwire.

Cuando el padre de Simbegwire regresó a casa, encontró su habitación vacía. “¿Qué ocurrió, Anita?” él preguntó con gran tristeza. La mujer le dijo que Simbegwire había huido de casa. “Quería que me respetara,” ella dijo. “Pero quizás fui muy estricta.” El padre de Simbegwire salió de la casa y caminó con dirección hacia el riachuelo. Siguió caminando hasta la villa de su hermana para preguntarle por Simbegwire.


Simbegwire koh ge te kui ǀxoa ha tsoma sin. ǁ’Aea ha hoha ba ko koa ǂxan. Ha koh koqa tca ha te taun, te kahin ha ǃaah gǃa’ama tju nǃang ǁ’a ha gǀae djxoma. Te ka ha ba gǀae ha ko, “Simbegwire, a ho ǀ’ae a ǀ’ae ko a taqe jan. He o ha nǀe’ea are he ku ǁau ǂae ǂae a. Mi ǃka kaice nǀa’ng ǀxoa a te mi are a.” Siǃa tsa’a khoe tca Simbegwire te ku sin ǃxoana ǀxoa ha gǁaq ko tca ha ku oo karea.

Simbegwire estaba jugando con sus primos cuando vio a su padre de lejos. Ella tenía miedo de que estuviera enfadado, así que corrió a esconderse. Pero su padre la siguió y le dijo, “Simbegwire, has encontrado a la madre perfecta para ti. Una madre que te ama y te entiende. Estoy orgulloso de ti y te amo.” Los dos estaban de acuerdo en que Simbegwire podía quedarse con su tía el tiempo que quisiera.


Ha ǁa’ike ǀ’hoo ha ko ǀam wece. Xabe ǁoeh sa Anita ku ǁkae. Ha gu Simbegwire gǃau te gǂara ǁae ǀ’an. “ǁae na tcima ǃo mi koh nǃobe du,” ha koe tjin. “A ku kxoe ka mi cea du se?” Simbegwire se ha ba ǀho te ho tca ha ba ǀho te mani. Te kahin ha ǂ’auce te nǃun tsi ǃ’an te nǃama Anita.

Su padre la visitaba todos los días. Con el paso del tiempo, él llevó a Anita. Ella tomó la mando de Simbegwire. “Lo siento mucho pequeñita, me equivoqué,” le dijo. “¿Me darías otra oportunidad?” Simbegwire volteó a mirar a su padre, quien lucía preocupado. Entonces, ella se acercó a Anita lentamente y la abrazó.


Te bekea gǀae, Anita ǀ’ho Simbegwire, ǁae ǀxoa ha tsuma sin kota ha gǁaq sin, ko ǃaoh ‘m ǁkaea. Hatce re jan ǀ’an ‘m ǁkae! Anita toto Simbegwire ǁ’a ha ǃka nǃang ‘masi, ju nǀui waqn to’a ‘m te ǁka. Te ǁama da’abi ge te kui te nǃausi ge te nǂoahn. Simbegwire kxae ǃka nǀ’ang te nǃun gǀaoha. Ha ǁ’ae te ǁ’ae to’om he nǃobe to’om te ha ce ua tjuǀho ka gǀae ǃxoana ǀxoa ha ba sa taqe gǁaq.

A la semana siguiente, Anita invitó a Simbegwire, a sus primos y a su tía, a cenar en su casa. ¡Qué gran festín! Anita cocinó todas las comidas favoritas de Simbegwire, y todos comieron hasta quedar satisfechos. Luego, los niños jugaron y los adultos charlaron. Simbegwire se sentía feliz y valiente. Ella había decidido que pronto, muy pronto, regresaría a casa para vivir con su padre y su madrastra.


Texto: Rukia Nantale
Ilustraciones: Benjamin Mitchley
Translated by: Tsemkxao Cwi
Lengua: juǀʼhoan
Nivel: Nivel 5
Fuente: Simbegwire del African Storybook
Licencia Creative Commons
Esta obra está bajo una Creative Commons Atribución 3.0 Internacional.
Leer más cuentos nivel 5:
Opciones
Regresar a lista de cuentos Descargar PDF