Descargar PDF
Regresar a lista de cuentos

Lwimbo wakwa Sakima La canción de Sakima

Texto Ursula Nafula

Ilustraciones Peris Wachuka

Translated by Ruth Kapamba, Mwitila Ntabo

Lengua kaonde

Nivel Nivel 3

Contar el cuento completo El audio no está disponible actualmente.


Sakima waikalanga na bansemi yanji ne nyenga yanji wamyaka yakusemwa ina. Baikalanga mumpunzha ya munonshi. Nzubo yabo yansono yajinga kunsa kwapela bichi.

Sakima vivía con sus padres y su hermana de cuatro años de edad. Vivían en el terreno de un hombre rico. Su choza de paja estaba al final de una fila de árboles.


Kimye Sakima kyoajinga namyaka ya kusemwa isatu, wabeleele kabiji walekele ne kumona. Sakima wajinga nsongwalume wajinga na kyabupe.

Cuando Sakima tenía tres años de edad, se enfermó y perdió la vista. Sakima era un chico talentoso.


Sakima waubanga bintu byavula byakankalwanga kuuba bakwabo banyike bamyaka yakusemwa yonka yoajinga nayo itanu nakimo. Nobe kyakumwenako, wakonshanga kwikala nabakulumpe bamumuzhi ne kwisamba nabo pamitwe yanema.

Sakima hacía muchas cosas que los otros chicos de seis años no podían hacer. Por ejemplo, podía sentarse con los miembros mayores de la aldea y discutir asuntos importantes.


Bansemi yanji Sakima basebezanga kunzubo ya munonshi. Bafumanga pa nzubo lukeelo-keelo kabiji babwelangatu mabanga ene. Sakima washalanga ne nyenga yanji wamwanyike.

Los padres de Sakima trabajaban en la casa del hombre rico. Salían a trabajar temprano en la mañana y volvían a casa tarde por la noche. Sakima se quedaba con su hermana pequeña.


Sakima watemenwe kwimba nyimbo. Juuba jimo bainanji bamwipwizhe amba, “Nanchi nyimbo yowimba wiifunjila kwepi?”

A Sakima le encantaba cantar. Un día su madre le preguntó, “¿Dónde aprendes estas canciones, Sakima?”


Sakima wakumbwile amba, “Iyatu ine maama. Patanshi neyumvwa mumutwe apa bino kañimbe.”

Sakima le respondió, “Simplemente llegan, madre. Las escucho en mi cabeza y después las canto.”


Sakima watemenwe kwimbila nyenga yanji wamwanyike, kikatakata inge waumvwa nzala. Nyenga yanji watelekanga saka bamwimbila lwimbo wanji yeatemwisha. Waimbangako lwimbo wa kumulelezha.

A Sakima le gustaba cantarle a su hermana pequeña, especialmente cuando ella tenía hambre. Su hermana le escuchaba cantar la canción favorita de Sakima. Y se relajaba bailando con su canción.


Nyenga yanji wamupopwelanga amba,” bwezhapo ne jikwabo ne jikwabo. Sakima waswanga ne kwimba jikwabo.

“¿Podrías cantarla una y otra vez, Sakima?”, le suplicaba su hermana. Sakima asentía y le cantaba una y otra vez.


Juuba jimo mabanga, bansemi yanji byobabwelele kunzubo, bazhindamine bingi. Sakima wayukile amba pajinga lukatazho.

Una noche después del trabajo, sus padres volvieron muy callados. Sakima sabía que algo estaba mal.


“Maama, taata, kika kyakatazha?” Sakima waipwizhe. Sakima ba mubujile amba mwana wa munonshi waeleka. Munonshi wajinga bingi na bulanda ne bunke.

“¿Cuál es el problema, madre, padre?” Preguntó Sakima. Sakima se enteró que el hijo del hombre rico se había perdido. El hombre se sentía muy triste y solo.


Sakima waambile amba, “Nakonsha kumwimbila. Kampepo wakonsha kwikala kusangalala jikwabo,” Sakima wabujile bansemi yanji. Bino bansemi yanji bamukanyishile amba, “Awa munonshi bingi. Obewa wimwayiketu kabiji wimputa. Nanchi walanguluka amba lwimbo obe wakonsha kumukwashanyi?”

“Yo puedo cantar para él. Quizá eso lo hará feliz,” le dijo Sakima a sus padres. Pero sus padres lo desestimaron. “Él es muy rico. Tú sólo eres un chico ciego. ¿Crees que tu canción lo va a ayudar?”


Nangwa byonkabyo, Sakima kechi wikilekelene. Nyenga yanji mwanyike wamutundaikile. Waambile amba, “Nyimbo yakwa Sakima indelezha inge naumvwa nzala. Yakonsha kumutekeneshako munonshi.”

Pero Sakima no se rindió. Su hermana pequeña lo apoyó. Le dijo: “Las canciones de Sakima me ayudan cuando tengo hambre. Van a tranquilizar al hombre rico también.”


Juuba jalondejileepo, Sakima walombele nyenga yanji mwanyike kumutwala kunzubo yauno shetu munonshi.

Al día siguiente, Sakima le pidió a su hermana pequeña que lo llevara a la casa del hombre rico.


Waimene munshi yawindo ikatampe kabiji watendekele kwimba lwimbo yeatemenwe. Pachepache, mutwe wauno shetu munonshi watendekele kuseela pa windo ikatampe.

Se paró debajo de una gran ventana y empezó a cantar su canción favorita. Lentamente, el hombre rico comenzó a asomar su cabeza por la gran ventana.


Bamingilo balekele byo baubilenga. Batelekele kulwimbo lwakwa Sakima wawama bingi. Shetu umo waambile amba, “Kafwako nangwa umo wakonsheshe kutekenesha bantangi betu ne. Nanchi awe mwanyike mputa walanguluka amba wakonsha kwiba tekenesha nyi?”

Los trabajadores dejaron de hacer sus tareas. Escucharon la hermosa canción de Sakima. Pero un hombre dijo, “Nadie ha podido consolar al jefe. ¿Acaso este chico ciego cree que él puede consolarlo?”


Sakima wapwishishe kwimba kabiji wa alukile amba ayenga. Bino uno shetu munonshi walupukile lubilo ne kumwambila Sakima amba, “Nasansapo, imbako ne jikwabo.”

Sakima terminó de cantar y se dio vuelta para irse. Pero el hombre rico salió de prisa y dijo: “Por favor canta de nuevo.”


Pakyonkakya kimye, bashetu babiji baishile saka basenda muntu pamakila. Bataine mwananji uno munonshi bamupuma kabiji bamusha ne kunsa ya mukwakwa.

En ese mismo momento, llegaron dos hombres que llevaban a alguien en una camilla. Habían encontrado al hijo del hombre rico apaleado y tirado a un lado del camino.


Uno shetu munonshi wasangalele bingi pakumona mwananji jikwabo. Wamulambwile Sakima pakumutekenesha na lwimbo. Watwajile mwananji ne Sakima kukipatela pakuuba amba Sakima atambule lubuko lwa menso.

El hombre rico estaba muy feliz de ver a su hijo otra vez. Y le dio una recompensa a Sakima por consolarlo. Llevó a su hijo y a Sakima al hospital para que Sakima pudiera recuperar la vista.


Texto: Ursula Nafula
Ilustraciones: Peris Wachuka
Translated by: Ruth Kapamba, Mwitila Ntabo
Lengua: kaonde
Nivel: Nivel 3
Fuente: Sakima's song del African Storybook
Licencia Creative Commons
Esta obra está bajo una Creative Commons Atribución 4.0 Internacional.
Opciones
Regresar a lista de cuentos Descargar PDF