Mutaunyi wa Nairobi, kwalepa namuzhi, kwajinga jibumba ja banyike babalume babujile pakwikala. Baikalangatu monka muila moba. Juuba jimo lukeelo, bano banyike bapaikile bisanswe byabo byobalaajilepo mumashika. Baambwile mujilo kwingijisha ndochi pakuuba amba bomvweko kyuuya. Pabano banyike pajinga ne nsongwalume wajizhina ja Magozwe. Uno nsongwalume yewanjinga mwanyike pa bonse.
En la ajetreada ciudad de Nairobi, lejos de la apacible vida hogareña, vivía un grupo de jóvenes mendigos. Vivían el día a día como si no hubiera futuro. Una mañana, los chicos estaban empacando sus mantas después de dormir en la fría calle. Prendieron una fogata con basura para espantar el frío. Uno de los jóvenes del grupo era Magozwe. Era el más joven.
Magozwe wajingatu na myaka ya kusemwa itanu pa kimye kyafwile bainanji. Magozwe wayile nakwikala ne ba mwisho yanji. Bano ba mwisho wanji kechi bamulaminenga bulongo uno mwanyike ne. Ba mwisho wanji kechi bamupangapo kajo kafikilamo ne. Bamupanga kwingila nkito yakosa bingi.
Cuando los padres de Magozwe murieron, él sólo tenía cinco años de edad. Se fue a vivir con su tío. Pero Magozwe no le importaba a ese hombre. No le daba suficiente comida. Y lo hacía trabajar muy duro.
Magozwe bamupumanga kuuba mwinsho wanji inge wijizhanya nangwa wibepuzhapo. Kimye kyonse inge Magozwe wabuula ba mwinsho wanji pabya sukuulu, abo bamupumanga ne kumwambila amba, “Obewa wikileya kuuba wafunda kyonse ne.” Panyuma yakumuyanjisha ku ba mwinsho yanji pa mwaka isatu, Magozwe wanyemene. Magozwe watendekele kwikalatu mumukwakwa.
Si Magozwe se quejaba o hacía preguntas, su tío le daba una golpiza. Cuando Magozwe le preguntó si podía ir a la escuela, su tío lo golpeó y le dijo, “eres demasiado estúpido para aprender”. Después de tres años de vivir así, Magozwe se escapó de la casa de su tío. Empezó a vivir en la calle.
La vida en la calle era difícil y muchos de los niños tenían dificultades para conseguir comida día a día. Algunas veces los arrestaban, otras veces les daban golpizas. Cuando se enfermaban, no tenían quién los ayudara. El grupo de jóvenes dependía de lo poco que recibían mendigando, de la venta de plásticos y del reciclaje. La vida era aun más difícil por las peleas con grupos rivales que querían tener el control de ciertas partes de la ciudad.
Juuba jimo, Magozwe asalawilenga mobataya ndochi, kabiji wataine kabuuku katabauka kamashimikila. Wikatolele kabuuku, wikakuntakunta kabiji ne kwikabika mujisaka janji. Wamishishe ne kwika longa mu mufuko wanji. Moba onse Magozwe watoolanga kano kabuuku ne kutala pa bikope mambo akuuba kechi wayukile kutanga byambo ne.
Un día, Magozwe estaba escarbando los basureros y encontró un libro de cuentos viejo y destrozado. Le quitó el polvo y lo guardó en su bolsa. Todos los días, sacaba el libro y miraba las ilustraciones. Pero no sabía cómo leer las palabras.
Las ilustraciones contaban la historia de un chico que creció y se convirtió en piloto. Magozwe fantaseaba con ser piloto. A veces, se imaginaba que él era el chico de la historia.
Juuba jimo kwajinga mashika bingi bino Magozwe waimene kunsa ya mukwakwa na kulombaizha. Shetu umo waishile kubwipi ne kumubula amba, “Byepi, yami Thomas. Uno wamulume waambile jikwabo amba, Nsebezhela pabwipi nampunzha powakonsha kutana byakuja,” Uno shetu watongwelenga nzubo yakibobo yajinga musemi wa bbulu. “Naketekela usa kukonsha kuyako nakutambulako kajo?” wamubujile. Magozwe wamutajile shetu nekwamba amba, “Kampe,” kabiji wafumapo ne kufumapo.
Hacía frío y Magozwe estaba mendigando en la calle. Un hombre se le acercó. “Hola, soy Thomas. Trabajo cerca de aquí, en un lugar donde podemos darte comida,” dijo el hombre. Apuntaba hacia una casa amarilla con techo azul. “Ojalá vayas pronto a buscar comida” le dijo. Magozwe miró al hombre, y después miró la casa. “Quizá”, dijo, y se fue.
Byo papichilepo bañondo, bano bansongwalume babujile pakwikala batendekele kupijilwa kumumona Thomas. Thomas watemenwe kwisamba na bantu kikatakata aba baikalanga pamukwakwa. Thomas watelekanga kumashimikla abwikalo bwa bantu. Magozwe wajinga nabukishinka, butekanyi kabiji ne mushingi. Bansangwalume bakwabo batendekele kuya kunzubo yakibobo ya musemi wabbulu nakujako kajo kapachaile.
Con el paso de los meses, los jóvenes mendigos se acostumbraron a la presencia de Thomas. Él disfrutaba hablar con la gente, especialmente con los mendigos. Thomas escuchaba las historias de sus vidas. Era serio y paciente, y nunca maleducado ni irrespetuoso. Algunos de los chicos empezaron a ir a la casa amarilla y azul a buscar comida al mediodía.
Magozwe waikele kunsa ya mukwakwa saka atamba mubuuku wanji wa bikope kabiji Thomas waishile waikala peepi nanji. Thomas wamwipwizhe Magozwe amba, “Ñanyi jishimikila jijimo?” Magozwe wakumbwile amba, “Jino jishimikila jibena kwamba mwanyike wamulume waendeshanga ndeke,” Thomas wamwipwizhe jikwabo amba, “Jizhina ja nsongwalume wajinga ñanyi?” Magozwe wakumbwile kishinshi amba, “Kechi nayuka,”
Magozwe estaba sentado en la calle mirando su libro cuando Thomas vino y se sentó a su lado. “¿De qué trata la historia?” preguntó Thomas. “Trata sobre un chico que se convierte en piloto,” respondió Magozwe. “¿Cómo se llama el niño?” preguntó Thomas. “No sé porque no sé leer,” dijo Magozwe en voz baja.
Byobasambakene, Magozwe watendekele kushimikizha Thomas jishimikala jabwikalo bwanji. Wamushimizhenga jishimikila jaba mwisho yanji ne kyalengele kuuba amba anyeme pa nzubo. Thomas kechi waambile byavula ne kabiji kechi wamubujilepo Magozwe byoalangulukilenga kuuba ne, bino watelekelengatu bulongo. Kimo kimye besambanga aku saka baja kajo kunzubo yamusemi wabbulu.
Cuando volvieron a reunirse, Magozwe le relató la historia de su vida a Thomas. Le habló de su tío y de por qué huyó de esa casa. Thomas no hablaba mucho, y no le decía a Magozwe qué hacer, pero siempre le escuchaba con atención. Algunas veces conversaban mientras comían en la casa del techo azul.
Kubwipi na juuba jakufikizha mwaka yakusemwa jikumi, Thomas wamupele Magozwe buuku wa mashimikila wakatataka. Jino jishimikila jajinga ja mwanyike wamulume wa kumuzhi waishile kwikala keshenyenye wampila. Thomas wamutangijilenga Magozwe jino jishimikila bimye byavula, kabiji juuba jimo wamwambile amba, “Nalanguluka namba kimye kyafika kyakuya kusukuulu pa kuuba amba ukafunde ne kuyuka kutanga. Walangulukapo byepi?” Thomas wamulumbulwijile Magozwe amba wayukapo mpunzha kwakonsha kwikala banyike saka baya kusukuulu.
Cuando Magozwe cumplió alrededor de diez años, Thomas le regaló un nuevo libro de cuentos. Era la historia de un niño de una aldea que creció y se convirtió en un famoso jugador de fútbol. Thomas le leyó esa historia a Magozwe en muchas ocasiones, hasta que un día le dijo, “Creo que ya es tiempo que vayas a la escuela y aprendas a leer. ¿Qué te parece?” Thomas le explicó que conocía un lugar donde los niños podían vivir e ir a la escuela.
Magozwe walangulukilepo pampunzha yakatataka kabiji nepa kuya kusukuulu. Watendekele kulanguluka pa byamwambijile ba mwisho wanji. Walangulukilenga amba kampepo kileya kya kine kabiji kechi wakonsha kufundane? Walangulukile jikwabo amba pano inge bamupuma kuno kumpunzha yakatataka? Wajinga na moyo amba, “Kampepo kyawama kutwajijila kwikala kwa kubula pamukwakwa.”
Magozwe pensó en este nuevo lugar y en ir a la escuela. Pero, ¿y si su tío tenía razón y era demasiado estúpido para aprender? ¿Y si volvían a darle golpizas en este nuevo lugar? Magozwe sintió miedo. “Quizá sea mejor seguir viviendo en la calle,” pensó.
Washilañene milangwe yanji yamoyo ne Thomas. Pakupitapo kimye uno shetu wamutundaike amba bwikalo bwakonsha kupimpulwa inge wayako kumpunzha yakatataka.
Magozwe le habló de sus miedos a Thomas. Con el paso del tiempo, Thomas pudo asegurarle al chico que su vida iba a ser mejor en ese nuevo lugar.
Nanchi ponkapo Magozwe wavilukijile mu kibamba kimo kya nzubo yaji kyamusemi wa manzhamatamba. Magozwe waikelenga mukino kibamba naba kwabo bansongwalume babiji. Bonse pano bansongwalume bajinga jikumi muyoya nzubo. Muno munzubo mwajinga ba Cissy ne benakwabo, bakabwa basatu, kamenshi ne mbuzhi mukote.
Y así fue como Magozwe se fue a vivir a una habitación en una casa con techo verde. Compartía su habitación con otros dos chicos. Había un total de diez chicos viviendo en esa casa. Vivían junto a la tía Cissy y su esposo, tres perros, un gato y una vieja cabra.
Magozwe watendekele sukuulu kabiji kyamukatezhe. Wajinga na byavula bya kukeba kuyuka. Kimye kimo wakebanga kwibileka. Pano walangulukanga pa waendeshanga ndeke ne wapamanga mpila mu mashimikila. Nobe ano mashimikila, kechi wikilekele ne.
Magozwe empezó a ir a la escuela y fue difícil. Tenía mucho con qué ponerse al día. Muchas veces quiso rendirse. Pero pensaba en el piloto y en el jugador de fútbol de los libros. Al igual que ellos, Magozwe no se rindió.
Magozwe waikele mulubanza panzubo yamusemi wamanzhamatamba saka atanga buuku wa mashimikila kufuma kusukuulu. Thomas waishile ne kwikala peepi ne Magozwe. Thomas wamwipwizhe amba, “Nanchi jishimikila jibena kwamba paka?” Magozwe wakumbwile amba, “Jishimikila jibena kwamba pa mwanyike wamulume waikele mufunjishi,” Thomas waipwizhe jikwabo amba nachi wajinga ñanyi jizhina awa nsongwalume?” Magozwe waambile nakumwemwesela amba,” jizhina janji Magozwe.
Magozwe estaba sentado en el patio de la casa del techo verde, leyendo un libro de cuentos de su escuela. Thomas se le acercó y se sentó junto a él. “¿De qué trata la historia?” preguntó Thomas. “Trata sobre un chico que se convierte en profesor,” respondió Magozwe. “¿Cómo se llama el chico?” preguntó Thomas. “Su nombre es Magozwe,” dijo Magozwe sonriendo.