Descargar PDF
Regresar a lista de cuentos

Eyuva ndu mba za ponganda okuyenda kotjihuro El día que dejé mi casa para irme a la ciudad

Texto Lesley Koyi, Ursula Nafula

Ilustraciones Brian Wambi

Translated by Angelika Tjoutuku & Asnath Mundjindjiri

Lengua herero

Nivel Nivel 3

Contar el cuento completo

Velocidad del audio

Reproducir automáticamente


Pokaruveze okaṱiṱi komakurameno wozombesi motjirongo tjetu aape nyangatara ovandu nozombesi nḓa turike okukapita etota. Pehi ngunda tjandje pe ura omitwaro omingi mbi sokuturikwa. Ovatjiukise tjandje mave ravaere omana wokoṋa ku maku i ozombesi zavo.

La pequeña parada de autobuses de mi aldea estaba llena de gente y de autobuses sobrecargados. En el suelo había aun más cosas por cargar. Los pregoneros anunciaban los lugares a los que iban sus autobuses.


“Otjihuro otjinene! Otijhuro otjinene! Okuyenda koutokero!” Ami mba zuu omutjiukise ama ravaere. Ombesi ndjo omu me sokuronda mo.

“¡A la ciudad! ¡A la ciudad! ¡Autobús hacia el oeste!” escuché que gritaba un pregonero. Ése era el autobús que yo necesitaba tomar.


Ombesi yokuyenda kotjihuro tjandje ape ye ura, nu ovandu ovengi ngunda mave ṋiṋikizasana kutja ve ronde. Tjiva va hitisa omitwaro vyawo mombesi kehi. Varwe va twa imbi ovyawo moviraka vyokombanda moukoto.

Aunque el autobús con destino a la ciudad estaba casi lleno, había más gente empujando para subirse. Algunos ponían su equipaje en la parte de abajo. Otros lo ponían en las repisas de adentro.


Ovaronde ovape va handa oukarata nawa, ngunda amave yevayeva pu mave haama mombesi ndja pama. Ovakazendu mbe na ounatje va haama oupore ava rongerere ouyenda oure.

Los pasajeros recién llegados se subían al autobús con sus boletos en mano buscando un asiento. Las mujeres con hijos pequeños los confortaban para el largo viaje.


Ami mbe riṋeere keṋe yoruho. Omundu ngwa haama meṋe yandje wa handa otite ongirine oukukutu. Eye wa zara ovitjapwite mbya kurupa, ombaikiha ndja pita motjivara, nu eye ma munika aayo wa kurunga momwinyo.

Me apretujé al lado de una ventana. La persona a mi lado sujetaba con fuerza una bolsa de plástico verde. Llevaba sandalias viejas, un abrigo harapiento, y se veía nervioso.


Ami mba tara pendje ne munu kutja nangwari me zu mo motjirongo tjetu, motjirongo mu mbe ku rira. Nambano me i kotjihuro ihi otjinene povikwao.

Miré por la ventana del autobús y me di cuenta de que estaba dejando atrás mi aldea, el lugar donde había crecido. Ahora me iba a la gran ciudad.


Nambano ya turike okuyenena nu ovaronde avehe va haama. Ovarandise vomorupanda ngunda mave ṋiṋikiza okuhita mombesi okukarandisa oviṋa vyavo kovaronde. Auhe wavo ma ravaere ena rotjirandisiwa tje. Omana ngo maye ndji posire oukumise tjinene.

Terminaron de cargar el autobús y todos los pasajeros se sentaron. Los vendedores ambulantes se apretujaron para entrar a venderle sus productos a los pasajeros. Gritaban los nombres de lo que tenían para vender. Las palabras me parecían graciosas.


Ovaronde tjiva va randa ounuwa, varwe va randa ouriwa pekepeke nu ave utu okuṱaṱuna. Imba mbe hi na ovimariva, tjimuna ami, mave tarere uriri.

Algunos pasajeros compraron bebidas, otros compraron pequeños refrigerios y empezaron a comer. Los que no tenían dinero, como yo, solamente nos quedamos mirando.


Ovitjitwa mbi vya virurwa i ohupe yombesi, otjiraisiro tjokutja eṱe twa tye okukaenda. Omutjiukise wa tjenene movarandise kutja ngave heruke.

Todo este ajetreo fue interrumpido por el claxon del autobús, señal de que estábamos listos para partir. El pregonero gritó a los vendedores ambulantes para que se bajaran.


Ovarandise mave undurasana ngunda amave kondjo okuheruka mombesi. Tjiva mave yarura otjendja kovaenda. Varwe ngunda mave kondjisa okurandisa po ouṋa tjiva kotjikando otjisenina.

Los vendedores ambulantes se empujaban para salir del autobús. Algunos le entregaron su cambio a los pasajeros. Otros intentaron vender productos por última vez.


Ombesi ngunda amai nana ami mba tara moruho. Ami me ripura kutja tjii nai mee kotoka kotjirongo tjetu rukwao.

Mientras el autobús partía desde la estación, miré por la ventana. Me preguntaba si alguna vez volvería a mi aldea.


Ngunda amatu kaenda komeho, moukoto wombesi mwa hara oupyu tjinene. Ami mba pata omeho ame zeri kutja naṋi me rara.

A medida que pasaba el tiempo, el autobús se puso muy caluroso. Cerré los ojos con la esperanza de quedarme dormido.


Nungwari imbwi ouruvi wandje tjandje wa yaruka konganda. Tjii mama nai ma tjeverwa nawa? Oupi wandje mape ya au kotora otjimariva? Omuangu wandje ma zemburuka okutjatja oumuti wandje?

Pero volví a pensar en mi casa. ¿Estará a salvo mi madre? ¿Traerán dinero mis conejos? ¿Se acordará mi hermano de regar los árboles que planté?


Mondjira tjandje me yende ame rihongo ena ropoṋa pu pa tura ongundwandje motjihuro otjinene. Ngunda amba rara ee unauna ena ndo.

Mientras viajaba, recitaba el nombre del lugar donde vivía mi tío en la gran ciudad. Seguí murmurando ese nombre mientras dormía.


Kombunda yozoiri muvyu, mba pendurwa i omungunda omunene nomaisaneno wovandu mbu mave yaruka kotjirongo tjetu. Ami mba puku okaaṱu kandje ne tukire pehi.

Nueve horas más tarde, desperté escuchando fuertes golpeteos y gritos llamando a los pasajeros que viajaban de vuelta a mi aldea. Tomé mi pequeño morral y me bajé del autobús.


Ombesi indji ndji mai yaruka ya uta okuturika hakahana. Tjimanga nai mai tinyuka okuyaruka koutjiro. Otjiṋa otjinahepero ku ami nambano okukondja okupaha onganda yongundwandje.

El autobús de vuelta a mi aldea se llenó rápidamente. Pronto empezaría su viaje de vuelta al este. Por ahora, lo más importante para mí era empezar a buscar la casa de mi tío.


Texto: Lesley Koyi, Ursula Nafula
Ilustraciones: Brian Wambi
Translated by: Angelika Tjoutuku & Asnath Mundjindjiri
Lengua: herero
Nivel: Nivel 3
Fuente: The day I left home for the city del African Storybook
Licencia Creative Commons
Esta obra está bajo una Creative Commons Atribución 4.0 Internacional.
Opciones
Regresar a lista de cuentos Descargar PDF