Descargar PDF
Regresar a lista de cuentos

Magozwe Magozwe

Texto Lesley Koyi

Ilustraciones Wiehan de Jager

Translated by Erwina N. Kanyenge

Lengua gciriku

Nivel Nivel 5

Contar el cuento completo El audio no está disponible actualmente.


Munkurumbara yaNairobi yaviviyauka ngudu,ure ngudu nalipakerombiri liparu lyakumundi,mwa tungire mbunga yavamati va piliro uturo ndi mandi. Vavo kava tamburanga kehe liyuva momo kali yanga. Ngurangura yimwe,vamati vavo kuna kurongera matjaro ghavo munyima yakurara kudimukindiro dashitaura datendiro.Mukurenka ashi va kangumuke wangu ava vankeda mundiro navihando. Mukatji kavamati vanya mwa kalire Magozwe. Ndje a kaliro po wa mwanuke.

En la ajetreada ciudad de Nairobi, lejos de la apacible vida hogareña, vivía un grupo de jóvenes mendigos. Vivían el día a día como si no hubiera futuro. Una mañana, los chicos estaban empacando sus mantas después de dormir en la fría calle. Prendieron una fogata con basura para espantar el frío. Uno de los jóvenes del grupo era Magozwe. Era el más joven.


Opo va dohorokire vakurona vaMagozwe,uye kwa kalire namwaka ntano tupu. A yendi a katunge nankwirikwendi. Mukafumu uno kapi kapakeranga mbiri mwanuke uno. Kapi kapanga Magozwe ndya dakugwanena. Ka rughanitanga mumatighona uno virughana vyaudito ngudu.

Cuando los padres de Magozwe murieron, él sólo tenía cinco años de edad. Se fue a vivir con su tío. Pero Magozwe no le importaba a ese hombre. No le daba suficiente comida. Y lo hacía trabajar muy duro.


Magozwe nange a shivana ndi a pure ko nkwirikwendi kumu toghona. Opo a pulire Magozwe ashi kuvhura a yende kushure,nkwirikwendi a mutoghona okuno uye kuna kughamba ashi,”Ove kundereko ndunge mukuvhura kukushonga kehe vino.” Munyima yamwaka ntatu darukisho Magozwe a tjwayuka mo mumundi wankwirikwendi. A vareke kutunga mushitarata.

Si Magozwe se quejaba o hacía preguntas, su tío le daba una golpiza. Cuando Magozwe le preguntó si podía ir a la escuela, su tío lo golpeó y le dijo, “eres demasiado estúpido para aprender”. Después de tres años de vivir así, Magozwe se escapó de la casa de su tío. Empezó a vivir en la calle.


Liparu lyamushitarata kwa ditopire ntani shingi shavamati kava kondjanga keheyuva va wane tupu ndya. Virugho vimwe kava va kwatanga vaporoshi, ano virugho vimwe kava va toghonanga. Opo kava veranga,kundereko ogho kavhurango kuva vatera. Mbunga yino kwa huguvarelire tupu patuliva kava wananga mukurombaghera namukughulita vinayirona navimwe vyakuvhura kurughanita rukando rwa kupitakana parumwe. Liparu kwa ditopire nka unene mukondashi kava rwananga nambunga dimwe odo da shanino kupangera maruha ghamwe ghashitata.

La vida en la calle era difícil y muchos de los niños tenían dificultades para conseguir comida día a día. Algunas veces los arrestaban, otras veces les daban golpizas. Cuando se enfermaban, no tenían quién los ayudara. El grupo de jóvenes dependía de lo poco que recibían mendigando, de la venta de plásticos y del reciclaje. La vida era aun más difícil por las peleas con grupos rivales que querían tener el control de ciertas partes de la ciudad.


Liyuva limwe Magozwe uye kuna kuyundja-yundja mumandoromani ghavihando, a wana mo mbapira yakukurupa yavitimwitira. A kukumuna ko rudiro makura ayi tura muntjako yendi. Keheyuva kutunda shirugho shinya ka upanga mbapira mposhi a kenge mafano. Ghuye kapi a yivire kuvarura nkango dakaliro mo.

Un día, Magozwe estaba escarbando los basureros y encontró un libro de cuentos viejo y destrozado. Le quitó el polvo y lo guardó en su bolsa. Todos los días, sacaba el libro y miraba las ilustraciones. Pero no sabía cómo leer las palabras.


Mafano gha mumbapira yinya kwa timwitilire shitimwitira shakuhamena mumati a kuliro nalirwameno ashi nga kakare mushingi ndira. Magozwe nampiri pakurara mwi karotanga ashi naye nga kakare mushingi ndira.Virugho vimwe ka kughayaranga ashi ndje unya mumati wamushitimwitira shinya.

Las ilustraciones contaban la historia de un chico que creció y se convirtió en piloto. Magozwe fantaseaba con ser piloto. A veces, se imaginaba que él era el chico de la historia.


Kwa kalire utenda ngudu ano Magozwe uye kwa yimanine kushitaura okuno uye kuna kukushenga. Mukafumu umwe a yendi opo a yimanine. “Moro,ame Thomas. Kwa rughanenanga pepi napa,kulivango oko u kavhura kawana vyangandi vyakulya,” a ghamba mukafumu unya. A neghe ndjugho vapeyinda shighuhenga vatura vipereki vyashinaliwiru.”Na huguvara ashi kughu yenda pandjugho yinya u kawane ko tundya twa ngandi?”Magozwe a kenge mukafumu uno, ntani ana kenge nka kundjugho.”Walye,”a limburura,makura Magozwe a tundu po a kayende.

Hacía frío y Magozwe estaba mendigando en la calle. Un hombre se le acercó. “Hola, soy Thomas. Trabajo cerca de aquí, en un lugar donde podemos darte comida,” dijo el hombre. Apuntaba hacia una casa amarilla con techo azul. “Ojalá vayas pronto a buscar comida” le dijo. Magozwe miró al hombre, y después miró la casa. “Quizá”, dijo, y se fue.


Mwedi dakukwama ko,vamati vapiliro mandi ava yiki ngoli kukenga-kenga Thomas palivango linya. Ghuye a holire kughamba navantu,unene po vantu ovo va tungiro muvitarata. Thomas ka teghereranga kuvitimwitira vyamaparu ghavantu. Ghuye ali tulire mo nka a kalire nalididimiko, a hana ukarodona ndi lipiro lifumadeko. Vamati vamwe ava vareke kuyenda kundjugho yinya yashighuhenga yavipereki vyashinaliwiru vaka havare ndya pamutwekashi.

Con el paso de los meses, los jóvenes mendigos se acostumbraron a la presencia de Thomas. Él disfrutaba hablar con la gente, especialmente con los mendigos. Thomas escuchaba las historias de sus vidas. Era serio y paciente, y nunca maleducado ni irrespetuoso. Algunos de los chicos empezaron a ir a la casa amarilla y azul a buscar comida al mediodía.


Magozwe kwa shungilire kudimukindiro dashitaura okuno uye kuna kukenga mafano mumbapira yendi yinya yamafano opo aya shungilire Thomas kunyonga yendi.”Vinke shina kutanta shitimwitira?” a pura Thomas.”Kwa timwitira kuhamena mumati ogho a rwamenino kukakara mushingi ndira,” a limburura Magozwe.”Are lidina lyendi ogho mumati?” a pura Thomas.”Kapi ni yiva,kapi na yiva kuvarura,” a limburura Magozwe naliywi lyakusheghumuka.

Magozwe estaba sentado en la calle mirando su libro cuando Thomas vino y se sentó a su lado. “¿De qué trata la historia?” preguntó Thomas. “Trata sobre un chico que se convierte en piloto,” respondió Magozwe. “¿Cómo se llama el niño?” preguntó Thomas. “No sé porque no sé leer,” dijo Magozwe en voz baja.


Opo va gwanekelire,Magozwe a vareke kutimwitira Thomas vyakuhamena liparu lyendi. Kwa kalire shitimwitira shakuhamena kwankwirikwendi ntani morwa nke a tjwayukilire. Thomas kapi a ghambire dadingi,ntani kapi a tantelire Magozwe ashi ndi vinke a vhura kurughana, ano ngoli uye kwa tegherelire nawa-nawa. Virugho vimwe kava timwitiranga okuno vavo kuna kulya mpopanya pandjugho yavipereki vyashinaliwiru.

Cuando volvieron a reunirse, Magozwe le relató la historia de su vida a Thomas. Le habló de su tío y de por qué huyó de esa casa. Thomas no hablaba mucho, y no le decía a Magozwe qué hacer, pero siempre le escuchaba con atención. Algunas veces conversaban mientras comían en la casa del techo azul.


Hambara tupu muligwanito lyaMagozwe lyamwaka murongo,Thomas amu pa mbapira yavitimwitira yayipe. Yayo kwa timwitira kuhamena mumati a kaliro mumukunda ogho a kuliro okuno uye mudani wabara yakutanga. Thomas a varwiri shitimwitira Magozwe vikando vyakukushuva-shuva,dogoro liyuva limwe a ghamba,”nakughayara shi shirugho shina tiki mposhi u yende kushure mposhi u kakushonge kuvarura. Ndi weni omo una kughayara?”Thomas a fwaturura ashi mpoliri livango a yiva kwa kuvhura kukara vanuke,okuno vavo kuna kuyimba shure.

Cuando Magozwe cumplió alrededor de diez años, Thomas le regaló un nuevo libro de cuentos. Era la historia de un niño de una aldea que creció y se convirtió en un famoso jugador de fútbol. Thomas le leyó esa historia a Magozwe en muchas ocasiones, hasta que un día le dijo, “Creo que ya es tiempo que vayas a la escuela y aprendas a leer. ¿Qué te parece?” Thomas le explicó que conocía un lugar donde los niños podían vivir e ir a la escuela.


Magozwe a ghayara kuhamena livango lino lyalipe,ntani kuyenda kushure. Weni ngoli nange nkwirikwendi mughuhunga a kalire mukughamba ashi Magozwe munderemo ndunge mukuvhura kukushonga mposhi a kwate lighano ovyo ana kukushonga? Weni ngoli nange ngava kamu toghona kulivango lino lyalipe? A kalire naghoma.”Walye hasha tupu kutwikira kutunga mushitarata,” a ghayara.

Magozwe pensó en este nuevo lugar y en ir a la escuela. Pero, ¿y si su tío tenía razón y era demasiado estúpido para aprender? ¿Y si volvían a darle golpizas en este nuevo lugar? Magozwe sintió miedo. “Quizá sea mejor seguir viviendo en la calle,” pensó.


A timwitiri Thomas vyaghoma ogho a kalire nagho. Munyima yashirugho mukafumu uno a huguvalita mumati uno ashi liparu ngali kara hasha ko kulivango lino lyalipe.

Magozwe le habló de sus miedos a Thomas. Con el paso del tiempo, Thomas pudo asegurarle al chico que su vida iba a ser mejor en ese nuevo lugar.


Makura Magozwe a yendi munkonda yakaliro mundjugho yavipereki vyashinamahako. Munkonda yino uye kwa kalire mo ngoli navamati vaviri. Muku va pakerera navantje kwa kalire vanuke murongo va tungiro pandjugho yinya. Kumwe namugholikadi Cissy nanturaumbo yendi,mbwa ntatu,mbishi nashimpendje shakukurupa.

Y así fue como Magozwe se fue a vivir a una habitación en una casa con techo verde. Compartía su habitación con otros dos chicos. Había un total de diez chicos viviendo en esa casa. Vivían junto a la tía Cissy y su esposo, tres perros, un gato y una vieja cabra.


Magozwe a vareke shure ene ngoli yamuditopelire. Vyamu vhukilire vyakuvhura kukwata lighano. Virugho vimwe ka shananga kukutapa. Ene ngoli a ghayara mushingi ndira namudani bara mumbapira dinya davitimwitira. Yira mbo,naye kapi a kutapire.

Magozwe empezó a ir a la escuela y fue difícil. Tenía mucho con qué ponerse al día. Muchas veces quiso rendirse. Pero pensaba en el piloto y en el jugador de fútbol de los libros. Al igual que ellos, Magozwe no se rindió.


Magozwe kwa shungilire muliharango yakara ndjugho yinya yavipereki vyashinamahako,okuno kuna kuvarura mbapira yavitimwitira yakushure. Thomas aya makura aya shungiri kunyonga yendi.”Kunke sha hamena shitimwitira?” a pura Thomas.”Kuna hamene kumumati ogho a kaliro mitiri,” a limburura Magozwe.”Are lidina lyendi ogho mumati?” a pura nka Thomas.”Lidina lyendi ndje Magozwe, a ghamba Magozwe nakumenyamenya.

Magozwe estaba sentado en el patio de la casa del techo verde, leyendo un libro de cuentos de su escuela. Thomas se le acercó y se sentó junto a él. “¿De qué trata la historia?” preguntó Thomas. “Trata sobre un chico que se convierte en profesor,” respondió Magozwe. “¿Cómo se llama el chico?” preguntó Thomas. “Su nombre es Magozwe,” dijo Magozwe sonriendo.


Texto: Lesley Koyi
Ilustraciones: Wiehan de Jager
Translated by: Erwina N. Kanyenge
Lengua: gciriku
Nivel: Nivel 5
Fuente: Magozwe del African Storybook
Licencia Creative Commons
Esta obra está bajo una Creative Commons Atribución 4.0 Internacional.
Leer más cuentos nivel 5:
Opciones
Regresar a lista de cuentos Descargar PDF