Descargar PDF
Regresar a lista de cuentos

Lipwiyumuko namamakadi De vacaciones con la abuela

Texto Violet Otieno

Ilustraciones Catherine Groenewald

Translated by Erwina N Kanyenge

Lengua gciriku

Nivel Nivel 4

Contar el cuento completo El audio no está disponible actualmente.


Odongo naApiyo kwa tungire munkurumbara kumwe nashavo. Ava taterere shankondonkondo kuyenda mulipwiyumuko. Kapishi walye mbyovyo vyakalire tupushi shure yina pata, nani ngoli vavo kwa yendire vaka dingure nyakulyavo wamukamali. Ghuye kwa tungire pamukunda wakuhuga ntjwi wapepi nalidiva lyalinene.

Odongo y Apiyo vivían en la ciudad con su padre. Esperaban con ansias sus vacaciones. No sólo porque cerraban la escuela, sino porque iban a visitar a su abuela. Ella vivía en una aldea de pescadores cerca de un gran lago.


Ondongo naApiyo kwa hafire shiri ngudu mukondashi ntjo shirugho nka shakadingura mamakadi wavo. Matiku ghakuuto waliyuva lyakuyenda, ava rongere ndjato davo nakukuwapayikira ruyendo rwavo rwarure rwa kutamba kumukunda wavo. Kapi va vhulire kurara makura ava ghambaura matiku naghantje vya kuhamena lipwiyumuko.

Odongo y Apiyo estaban emocionados con la idea de visitar de nuevo a su abuela. La noche antes del viaje, empacaron sus cosas y dejaron todo listo para irse a la aldea. No pudieron dormir y se quedaron toda la noche hablando sobre sus vacaciones.


Makyatiku gha liyuva lyakukwamako, ava yendi kumukunda wavo mushihaghuto shashavo. Ava shingi vapite ndundu, vikorama vyamuwiya ntani navikunino vyakofi. Ava vara vihaghuto nakuyimba ntjumo.

Temprano a la mañana siguiente, salieron de viaje a la aldea en el auto de su padre. Pasaron por las montañas y vieron animales salvajes y plantaciones de té. Contaron autos y cantaron canciones.


Munyima yaruvede rwangandi, vanuke ava roroka kumwe nakurara turo.

Al poco tiempo, se cansaron y se quedaron dormidos.


Shavo arambwita Odongo and Apiyo pakuya tika pamukunda wavo. Ava wana Nyar- Kanyada, mamakadi wavo, kuna kupwiyumuka po palitjaro munda yashitondo. Nyar-Kanyada muruLuo ndi ruKenya ne, kutanta ‘monakadona waliro lya vaKanyada’. Ghuye kwa kalire mukamali wankondo ntani wamuwa mushipa.

El padre despertó a Odongo y Apiyo cuando llegaron a la aldea. Se encontraron a su abuela, Nyar-Kanyada, descansando con una manta debajo de un árbol. Nyar-Kanyada significa “hija de la gente de Kanyada” en el idioma Luo. La abuela era una mujer fuerte y hermosa.


Nyar-Kanyanda ava tambura vangene mumundi makura a vareke kudana akunduruke ndjugho okuno kuna kuyimba naruhafo. Vatekuru vendi kwa hafire shiri makura ava tapa ushwi ogho va mupitwilire utunde kunkurumbara. “Pamuhovo paturura tanko ushwi wande,” aghamba Odongo. “Hawe, ushwi wande tanko!” a ghamba Apiyo.

Nyar-Kanyada les dio la bienvenida a su casa, bailando y cantando de alegría. Sus nietos estaban ansiosos por entregarle los regalos que le trajeron de la ciudad. “Abre mi regalo primero,” dijo Odongo. “¡No, mi regalo primero!” dijo Apiyo.


Pakumana kufikura maushwi naghantje, Nyar-Kanyada a fiyiri vatekuru vendi kutwara pashinaumpo.

Después de abrir los regalos, Nyar-Kanyada le dio la bendición tradicional a sus nietos.


Makura Odongo naApiyo ava yendi pandje. Ava katjidatjida mambimbidi navidira.

Después, Odongo y Apiyo salieron a jugar. Persiguieron mariposas y aves.


Vavo ava karondaura kuvitondo ntani nakutjavaratjavara mumema ghamushidiva.

Escalaron árboles y chapotearon en el lago.


Opo lyatokire liyuva wagho mundema ava vyuka kumundi wavo vaka lye murarero. Kughuto wakumana kulya, vavo kare kuna kukumauka!

Cuando oscureció, volvieron a la casa a cenar. ¡Se estaban quedando dormidos antes de terminar de comer!


Liyuva lyakukwamako, sha wavanya vanuke ashingi avyuke kunkurumbara nko kuva shuva nyakulyavo Nyar-Kunyanda .

Al día siguiente, el padre de los niños se fue de vuelta a la ciudad y los dejó con Nyar-Kanyada.


Odongo naApiyo ava vatere nyakulyavo naviruwana vyamumundi. Kuvheta mema nakutjava vikuni. Kukapongayika maghuta ghankuku kumwe nakafura lividi mushipata.

Odongo y Apiyo ayudaron a su abuela con las tareas del hogar. Fueron a buscar agua y leña. Recolectaron los huevos de las gallinas y recolectaron verduras de la huerta.


Nyar-Kayanda a shongo ntekuru dendi mwatereka vitima vyakudira kukwata unene va lye nanyama yakuvhonga nalividi. Ava negheda nka mwatereka ruvishi rwakuvhonga nandongo vyakulita nantjwi dakuyota.

Nyar-Kanyada le enseñó a sus nietos a hacer ugali para comer con estofado. Les enseñó a hacer arroz con coco para comerlo con pescado asado.


Ngurangura yimwe, Odongo atwara ngombe davanyakulyendi dika lye. A di ka ngena mulifarama yavakamaparambo ghavo. Munafarama unya agarapere Odongo. A mu rondora akukunge nawa ngombe kapishi dika lye mbuto yendi. Kutunda liyuva linya, mumati uno avi tikitamo vyakukeverera nawa mposhi ngombe di dire kukara nka muudito.

Una mañana, Odongo llevó a las vacas de su abuela a pastar. Pero las vacas entraron en la granja de un vecino. El vecino se enojó con Odongo. Lo amenazó con quedarse con las vacas por haberse comido sus cultivos. Después de ese día, Odongo se aseguró que las vacas no se volvieran a meter en problemas.


Muliyuva limwe, vanuke ava yendi kushitanda nanyakulyavo Nyar-Kanyada. Nyakulyavo kwa kalire nalivango opo aghulitilire vikwalividi, shuka ntani namurora. Apiyo uye kwa holire shiri kutantera vaghuli mukosho waviulitwa vyavo. Odongo uye kurongera vininke ovyo vana uru vauli.

Otro día, los niños fueron al mercado con Nyar-Kanyada. Ella tenía un puesto para vender vegetales, azúcar y jabón. A Apiyo le gustaba decirle a los clientes cuánto costaban los productos. Odongo empacaba los productos para los clientes.


Kuuhura waliyuva vavo ava nu kumwe tiye yachai. Ava vatere mamakadi wavo mukuvara maliva ogho a wanine mo.

Al final del día, tomaban té juntos. Le ayudaban a su abuela a contar cuánto dinero había ganado.


Ngoli kare lipwiyumuko lina pu makura vanuke vana hepa nka kuvyuka ko kukurumbara. Nyar-Kanyada apa Odongo likoli lya kapi ntani Apiya a mupa mbindja. Mamakadi ava rongerere nka ndya yamuruyendo rwavo.

Pero las vacaciones se terminaron muy rápido y los niños tuvieron que regresar a la ciudad. Nyar-Kanyada le regaló una gorra a Odongo y un chaleco a Apiyo. Luego les empacó comida para su viaje de vuelta a casa.


Opo a yire shavo aya va shimbe, kapi va shanine kuvyuka. Vanuke ava shungida nyakulyavo Nyar-Kanyada ashi ayende navo kunkurumbara. A shepe nakughamba weno ashi,”Ame ne nakurupa unene mukukara mushitata. Ngani mutaterera nga muye nka kuno kumukunda.”

Cuando su padre vino a recogerlos, no querían irse. Los niños le suplicaron a Nyar-Kanyada que se fuera con ellos a la ciudad. Ella sonrió y les dijo: “Estoy muy vieja para la ciudad. Estaré esperándolos cuando vuelvan a mi aldea otra vez.”


Odongo naApiyo navantje ava mamatere unene nyakulyavo nakughamba ashi mba yenu.

Odongo y Apiyo le dieron un abrazo muy apretado y le dijeron adiós.


Opo vakayendire va Odongo naApiyo kushure yavo ava katantera vaholi vavo vyakuhamena kuliparu lyakumukunda. Vanuke vamwe ava kuyuvhu ashi liparu lyamunkurumbara liwa ngudu. Ano vamwe ava kara nalikuyuvho ashi liparu lyakudimukunda ne liwa. Ngoli mwanavintje, kehe uno aya vi pura ashi Odongo naApiyo kwa kalire mamakadi wavo wamuwa!

Cuando Odongo y Apiyo volvieron a la escuela, le hablaron a sus amigos acerca de la vida en la aldea. Algunos niños opinaron que la vida en la ciudad era buena. Otros opinaron que la aldea era mejor. ¡Pero lo más importante es que todos opinaron que Odongo y Apiyo tenían una abuela maravillosa!


Texto: Violet Otieno
Ilustraciones: Catherine Groenewald
Translated by: Erwina N Kanyenge
Lengua: gciriku
Nivel: Nivel 4
Fuente: Holidays with grandmother del African Storybook
Licencia Creative Commons
Esta obra está bajo una Creative Commons Atribución 4.0 Internacional.
Opciones
Regresar a lista de cuentos Descargar PDF