Descargar PDF
Regresar a lista de cuentos

Shidongi ghona El Niño Burro

Texto Lindiwe Matshikiza

Ilustraciones Meghan Judge

Translated by Erwina N Kanyenge

Lengua gciriku

Nivel Nivel 3

Contar el cuento completo El audio no está disponible actualmente.


Mukadona ghona ndje a hoviro kukenga rupe rwarutu rwande rwa kutetukita mukantanndo kangandi.

Una niña pequeña fue la primera en ver una figura misteriosa a lo lejos.


Apa runa kushenya rutu pepi, makura a kenge ashi nani mukamali wamarutu maviri walipumba lyalinene.

Mientras la figura se acercaba, la niña se dio cuenta que era una mujer embarazada a punto de dar a luz.


Ntjoni ngoli utjimantu, mukadona a shenya pepi-peni namukamali uno. “Tuna hepa kukara naye,” Ava tokora vantu vakaliro namukadona. “Kutu va kunga naye namonendi.”

Tímida pero valientemente, la pequeña niña se acercó a la mujer. “Tenemos que cuidar de ella,” decidieron los familiares de la niña pequeña. “Ella y su bebé estarán a salvo con nosotros”.


Mukeke kara mundjira ana kara ya kumushampuruka. “Kukeme!” “Yitenu ngugho dendi!” “Mema!” “Kukemeeeee!!!”

Al poco tiempo, el bebé empezó a nacer. “¡Puja!” “¡Traigan mantas!” “¡Agua!” “¡¡¡Puuuuujjjjjaaa!!!”


Ngoli opo va kengire mukeke, kehe uno a vatuka avyuke munyima kushitetu. “Shidongi?”

Pero cuando vieron al recién nacido, todos se llevaron una gran sorpresa. “¡¿Un burro?!”


Kehe uno atameke ngoli nakukanyeka. “Tuna ghamba ashi kutu va kengera vawina namona muntu nawa, mbyo tu ruwana mbyovyo,” ava ghamba vamwe. “Mara kuva tuyitira ngoli lihudi sha!” ava ghamba vamwe.

Todos empezaron a discutir. “Prometimos que cuidaríamos de la madre y su hijo, y eso es lo que haremos,” decían algunos. “¡Pero ellos nos van a traer mala suerte!” decían otros.


Makura mukamali akara nka mpentjendi. A tameke kukupura mwene ashi vinke arughana naunya mwanuke wakutetukita. Ntani akupura nka ashi vinke avhura kurughana ko kwanaumwendi pauntu wendi.

Y así fue como la madre volvió a quedar sola otra vez. Se preguntaba qué hacer con este extraño bebé. Se preguntaba qué hacer consigo misma.


Makura muruhulilira nko kuvitambura tupu ashi unya ndje monendi wamumati ntani uye ndje nyokwa.

Pero finalmente tuvo que aceptar que ese era su bebé y que ella era su madre.


Oghunya mwanuke ndi kwa kalire tupu namutika umwe waudidi hasha ndi navintje vyawapire tupu. Ano ngoli shidongi ghona shino ashi kuru nakukura unene dogoro kapi nka ana kugwana mo mumughongo wavawina. Ntani kakondjanga ashi ndi akare yira muntu naye, ngoli kapi avhulire kunegheda nkalito yashiuntu. Vawina kehepano kava rorokanga kumwe nakukupakera shinka. Maruvede ghamwe kumupa viruwana ovyo vyawapero kurughana vikorama.

Si el niño se hubiera quedado del mismo tamaño, todo habría sido diferente. Pero el niño burro creció y creció hasta que su madre no pudo cargarlo más en su espalda. Y no importaba cuánto lo intentase, el niño burro no lograba comportarse como un niño humano. Su madre se la pasaba cansada y frustrada. A veces ella le ordenaba hacer trabajo de animales.


Lipiyagano naugara aghu kungangere munda yamutjima waShidongi ghona. Kapi avhuranga kuruwana vino ntani kapi arughananga vinya. Kapi avhuranga kukara yira weno ntani kapi avhuranga kukara yira unya. Makura aya garapa shiri liyuva limwe a tanga vawina ava were palivhu.

Burro sentía cada vez más confusión y rabia. Que no podía hacer esto, que no podía hacer aquello. Que él no podía ser esto ni aquello. Un día se puso tan furioso que botó a su madre al suelo de una patada.


Shidongi makura ashi kufu ntjoni. Makura ashi tameke kuduka shikayende kwaure kuno shasho kuna kuduka unene.

Burro se sintió lleno de vergüenza. Corrió tan rápido y lejos como pudo.


Opo shakashaghekire kuduka, liyuva lyayo lina toko matiku, makura Shidongi ashi puka. “Ooghiii oghiiii?” ashi ghoghotere mundema. “Ooghiii oghiiii?” a shi vyukirimo nka. Shasho pentjasho tii. Ashi kupetayiki rutu rwasho rukare yira bala yakudjindja, makura ashi porokere muturo twakufa nakurambuka ngoli kapishi turo twatuwa.

Cuando dejó de correr, ya era de noche y Burro estaba perdido. “¿Hiaaa?” susurró en la oscuridad. “¿Hiaaa?” le respondió su eco. Estaba solo. Se acurrucó y cayó rendido en un sueño profundo e intranquilo.


Opo sharambukire kukenga ko tupu mukondi wamukafumu wakutjilita ogho ana kushinungurukiro opo sha ralire. Makura nasho ashi kenge mumantjo mukondi unya kumwe nakukara nalikuyuvho lyalihuguvaro.

Cuando Burro despertó, había un extraño anciano mirándolo. Burro le miró a los ojos y comenzó a sentir una chispa de esperanza.


Shidongi makura ashi yendi shika tunge namukondi unya wamukafumu, ogho a vhuliro kushironga ndjira dakukushua-shuva dakuvhura kuparuka. Shidongi makura ashi tegherere nawa kumwe nakukushongera ko, ntani naye nka mukondi mushikwavo. Vavo kava kuvateranga unene, ntani kushepaghana kehepano kumwe.

Burro se fue a vivir con el anciano, quien le enseñó muchas formas diferentes de sobrevivir. Burro escuchaba y aprendía, y lo mismo hacía el anciano. Se ayudaban y reían juntos.


Liyuva limwe, mukondi unya arenke Shidongi shi mutware kuwiru yandundu.

Una mañana, el anciano le pidió a Burro que lo llevara hasta la cima de una montaña.


Kuwiru wiru mukatji kamaremo ava ka porokera muturo. Shidongi ashi roto ashi vawina kuna kuvera makura kuna kumuyita. Opo sha rambukire …

Se quedaron dormidos más arriba de las nubes. Burro soñó que su madre estaba enferma y que lo llamaba. Y cuando despertó…


… maremo ghana dongonoka kumwe namuholi washo, mukondi unya wamukafumu.

…las nubes habían desaparecido junto con su amigo, el anciano.


Shidongi makura ashi yiva ashi vinke shiruwana.

Burro finalmente se dio cuenta de lo que tenía que hacer.


Shidongi ashi ka wana vawina, pantjavo okuno vavo vana guvu kuna kulira monavo. Makura ava kunwiki muruvede rwarure. Makura ava kushamberere nakukumamatera mavoko muntingo unene-nene.

Burro encontró a su madre, sola y llorando por su hijo perdido. Se quedaron mirándose a los ojos por largo tiempo. Luego se abrazaron muy apretadamente.


Shidongi ghona nanyokwa kwa kulire kumwe nakudimburura ndjira dakukushuva-shuva dakukuparukira papepi. Kadidi kadidi, navintje namandi ghaliro lyakukushuva-shuva ava vareke kuya tunga.

El hijo burro y su madre ya llevan tiempo creciendo juntos y han aprendido a convivir. Lentamente, otras familias se han instalado a vivir cerca de ellos.


Texto: Lindiwe Matshikiza
Ilustraciones: Meghan Judge
Translated by: Erwina N Kanyenge
Lengua: gciriku
Nivel: Nivel 3
Fuente: Donkey Child del African Storybook
Licencia Creative Commons
Esta obra está bajo una Creative Commons Atribución 4.0 Internacional.
Opciones
Regresar a lista de cuentos Descargar PDF