Oshino shitimwitira shaNgede, mushani waghushi, ntani mukafumughona wamakurulya va ta Gingle. Liyuva limwe opo ayendire Gingle aka shane a yuvu Ngede ana ku mu yito. Gingle ava vareka kukugwemena pakughaya ushi. A yimana ategherere nawa, kupupwida dogoro a mono shidira pamutavi pamutwe wendi. “Chitik-chitik-chitik,” shina kutjopitira shidira, omo shina kuteremba-teremba kuta shitondo yenda shitondo.”Chitik-chitik-chitik,” a shi yita, kuminanga kadidi mposhi Gingle a kwame.
Esta es la historia de Ngede, el Pájaro Miel, y un jovencito avaro llamado Gingile. Un día, mientras Gingile estaba cazando, escuchó el canto de Ngede. A Gingile comenzó a hacérsele agua la boca al pensar en la miel. Se detuvo para escuchar con atención hasta encontrar al pájaro miel que estaba en las ramas del árbol justo encima de su cabeza. “Chitik-chitik-chitik,” cantó el pequeño pájaro mientras volaba de un árbol al árbol. “Chitik-chitik-chitik,” cantaba el Pájaro Miel, haciendo pausas de vez en cuando para asegurarse de que Gingile lo siguiera.
Muruku rwaukahe waviri, ava katika mughukuyu waunene. Ngede ayimana munda yadimutavi. Nko shungiri pamutavi umwe nko kungumukira Gingle naku mu tantera ashi, “Odino pano! Yiya ngoli! Vinka una kudighamena weyo?” Gingle kapi adi monine mpuka uye munda yashitondo, ene ngoli a huguvalire Ngede.
Después de media hora, llegaron a una higuera gigante. Ngede brincaba locamente entre las ramas. Luego, se posó en una rama e inclinó su cabeza hacia Gingile diciéndole, “¡Aquí está! ¡Ven ahora! ¿Por qué tardas tanto?” Gingile no podía ver ninguna abeja desde abajo del árbol, pero decidió confiar en Ngede.
Gingle nko kutura lighonga lyendi palivhu munda yashitondo, a pongayiki tuhako natumushoni twakukukuta a vankede mundiro. Opo wahwamine mundiro utwere nawa, a turapo tutondo twakukukuta mposhi ghukwate mundiro. Shikuni shinya kwayuvikire mukutapa muti waghuyingi pakutwera. A vareke kuronda, kuno uye ana patende shitiki shina kutumuku muti namayegho.
Así que Gingile puso su lanza de caza en el suelo, juntó unas cuantas ramas secas e hizo una pequeña fogata. Cuando el fuego estaba alto, puso un palo largo y seco en medio del fuego. Esta madera era conocida por producir mucho humo. Luego, comenzó a trepar el árbol sujetando la parte no quemada del palo con sus dientes.
Na kadidishi a vareke kuyuva muyoyo wampuka. Darupuka tupu dangene kurupako- muutuo wado. Opo a katikire Gingle a yweke kanya katondo katutumukiro muti kurupako. Mpuka adi vareke kurupuka mo, dina garapa ntani dina keregenya. A di tuka mukondashi kapi daholire muti- ene ngoli kumeho yavyo da mu yuvitire tjutju Gingle paku mu bota!
Dentro de poco tiempo escuchó el fuerte zumbido de unas abejas. Estaban entrando y saliendo de un agujero en el tronco del árbol – su colmena. Cuando Gingile llegó hasta la colmena, puso la parte quemada de la rama en el agujero. Las abejas salieron rápidamente del agujero muy enfadadas, picaron a Gingile y se alejaron volando del humo que tanto odiaban.
Opo da rupukire, Gignle a ngeneke lighoko lyendi mushitunguru. A ghupu mo lighoko lyakuyura lyaushi, kuna kushonya ushi wamaghadi, ndya dadikenu. A di tura mu ncunu yandi nko kukukambeka, a vareke kudumpuka kushitondo.
Cuando las abejas ya no estaban, Gingile metió sus manos en la colmena y tomó el panal lleno de miel y larvas gordas. Luego, lo puso en su bolso y comenzó a bajar del árbol.
Ngede kengire navintje vinya a rughanine Gingle. Kwa mu tatililire tupu a mu shushivereko ushi wampandu- kwa muneghedi waushi. Ngede a narauka kutunda tunda mutavi yenda mutavi, nakukokera pendi napalivu. Kuruku Gingle a ya tiki palivu munda yashitondo. Ngede a nyotama paliwe pepi namumati a tatere mfuto yendi.
Ansiosamente Ngede observaba todo lo que Gingile hacía. Estaba esperando que dejara un pedazo grande del panal como muestra de agradecimiento. Ngede volaba de rama en rama, cada vez más cerca del suelo. Finalmente, Gingile bajó de la higuera y Ngede se posó en una roca cerca del joven a esperar su recompensa.
Ene ngoli, Gingle a dimita mundiro, a damuna lighonga lyendi nko kayenda kumundi, nakushuva shidira. Ngede a yiyiri naugara, “VIC-torr! VIC-torrr!” Gingle a yimana, a tetuka nakukengurura shidira nko kushepa unene. “Una shana udhi ndi, una shana, muholi wande? Ha! Ene ngoli ame kurughana virughana navintje, kumwe nakuntjuma mpuka. Mukonda munke tukutaperera ushi nove?” Nko kayenda. Ngede a garapa! Kapi wakalire muteku wauwa unya kwendi! Ana hepa ku mu vyuta ruvoko.
Pero Gingile apagó la fogata, tomó su lanza y empezó a caminar hacia su casa, ignorando completamente al Pájaro Miel. Ngede gritaba muy furiosamente, “¡Piii-trrr! ¡Piii-trrr!” Gingile se detuvo, miró al Pájaro Miel y comenzó a reírse fuerte. “¡Amiguito! ¿Quieres miel, ah? ¡Ja! Yo hice todo el trabajo para conseguirla y, además, quedé todo picado. ¿Por qué debería compartir esta dulce y rica miel contigo?” y se alejó. ¡Ngede estaba furioso! ¡Esta no era forma de agradecerle! Pero, se vengaría.
Liyuva limwe muruku rwa vivike vyangandi Gingle a yuvu shivito shaushi sha Ngede. A vurukuka utovali waushi, nko kukwama shidira shinya nka. Muruku rwaku mu pititira Gingle kuntere yawiya, Ngede a yimana a pwiyumukeko mushitondo muugumbaghamo. “Ahh,” A ghayara Gingle. “Ushi mpoghuli una hepa kukara ngoli muno mushitondo.” Nko kuvankeda mundiro wangu-wangu, kumwe nakuvareka kuronda, ano katondo kamundito kana kutumuko muti ana kapandeka navayegho. Ngede a shungiri a mu kengere.
Un día, después de varias semanas, Gingile escuchó el canto de Ngede nuevamente. Él recordó lo deliciosa que era esa miel y con entusiasmo siguió el canto del Pájaro Miel. Después de un largo viaje por el borde del bosque, Ngede se detuvo a descansar bajo una acacia de copa plana. “Ah,” pensó Gingile. “El panal de abejas debe estar en este árbol.” Entonces, rápidamente hizo su fogata y comenzó a trepar el árbol con la rama quemada entre sus dientes. Ngede se sentó y miró todo atentamente.
Gingle a rondo, na kuteteka ngoli ashi morwa nka ana kupulira kuyuva mpuka. “Walye hushi ure una kara mushitondo,” a ghayara. A shenye shimpe pamutavi umweya. Mulivango lya kumona ushi, hawe twaka-twaka namajto ghalishimbu! Lishumbu lina garapa mukonda yakuluyakumuna paturo. Nko kuferera kadidi, nakuyashama lineghede mayegho ghalyo ghamanene ghamatwe.
Mientras trepaba, Gingile se preguntaba por qué no escuchaba el zumbido de las abejas. “Quizás, el panal está bien escondido en el árbol,” él pensó. Al llegar a la siguiente rama, se encontró con un leopardo. El leopardo estaba muy enojado porque Gingile lo despertó de su siesta. Lo miró de manera amenazadora y abrió su boca para mostrarle sus dientes grandes y filosos.
Kumeho yakurenka ashi lishumbu livatukire Gingle, a kwangura kudumpuka. Mukukwangulita ngoweyo a potomoka kumutavi, nko kakudaya palivu nk kateturuka lighuru. A rambuka wangu-wangu. Lirago tupu ashi, Lishumbu kwa kalire shimpe kapu tuna lipu turo mukurenka ashi li mu tjide. Ngede, muneghedi waghushi, a vyitire ruvoko. Ano Gingle a kushongilire ko.
Antes de que el leopardo pudiera atacar a Gingile, él bajó muy rápidamente del árbol. Tan rápidamente que no vio una rama y cayó dándose un batacazo en el suelo. Aunque se torció el tobillo, cojeó lo más rápido que pudo para poder escapar. Afortunadamente, el leopardo aún tenía mucho sueño, así que no lo persiguió. Ngede, el Pájaro Miel, se vengó. Y Gingile aprendió una valiosa lección.
Makura, vana va Gingle opo va yuvire shitimwitira shino sha Ngede ava fumadeke ngoli shidira shinya. Ntjeneshi kuna kavanda ushi, kehe pano kava kamushuviirango ushi wauyingi naye muneghedi waushi.
Y así, cuando los hijos de Gingile escuchen la historia de Ngede, ellos lo respetarán. Cuando sea que les toque recolectar miel, se asegurarán de dejarles la parte más grande del panal de abejas a los Pájaros Miel.