Descargar PDF
Regresar a lista de cuentos

Simbegwire Simbegwire

Texto Rukia Nantale

Ilustraciones Benjamin Mitchley

Translated by Erwina N. Kanyenge

Lengua gciriku

Nivel Nivel 5

Contar el cuento completo El audio no está disponible actualmente.


Opo va dohorokire vawina Simbegwire,a guvire shiri. Vasha vaSimbegwire kwa kondjire mpopo va vhulira mukupakera mbiri monavo wamukadona. Kadidi-kadidi,ava vareke nka kuyuvha ruhafo va hana kukara kumwe navawina vaSimbegwire. Kehe yino ngurangura kava shungiranga mukutimwitira kuhamena liyuva lyakuuto.Kehe yino ngurova kava wapayikanga murarero kumwe. Nange vana mana kukusha visha,vasha vaSimbegwire kava muvateranga navirughanatapo vyendi vyakumundi.

Cuando la madre de Simbegwire murió, ella estaba muy triste. El padre de Simbegwire hizo lo mejor que pudo para cuidar de su hija. Lentamente, aprendieron a ser felices de nuevo, sin la madre de Simbegwire. Cada mañana, se sentaban y hablaban sobre el siguiente día. Cada tarde, hacían la cena juntos. Luego, lavaban los platos y el padre de Simbegwire la ayudaba con sus tareas.


Liyuva limwe vasha vaSimbegwire ava huliliri kuya tika kumundi ene ngoli kapishi mo vyashwa kushoroka.”Kuni una kara monande?”ava yita. Simbegwire a duka a shamberere vashe. A yimana teghete opo a dimburulire ashi vashe kuna kwaterere livoko lyamukamali.”Nashana uya morore umwe washikoda, monande. Ghuye ndje Anita,”ava ghamba vavo kuno kuna kumenyamenya.

Un día, el padre de Simbegwire llegó a casa más tarde de lo usual. “¿Dónde estás mi niña?” él preguntó. Simbegwire corrió hacia su padre, y quedó inmóvil cuando vio que él estaba tomado de la mano con una mujer. “Quiero que conozcas a alguien muy especial, mi niña. Ella es Anita,” dijo sonriendo.


“Moro Simbegwire,vasho va ntantera vyavingi vyakuhamena kukoye,a ghamba Anita. Ene ngoli kapi a menyunine ndi nampiri ndi a kwate mukadona unya mulivoko. Vasha vaSimbagwire kwa kalire vana hafa. Ava timwitiri ngoli vyakuhamena kukwavo vatatu mukutunga kumwe, ntani weni omo ngali va wapa liparu.”Monande,na huguvara ashi ngaghu mutambura Anita ashi vanyoko,”ava ghamba vasha vaSimbegwire.

“Hola Simbegwire, tu padre me ha contado mucho sobre ti,” dijo Anita. Pero no le sonrió ni tomó de la mano. El padre de Simbegwire estaba feliz y emocionado. Él habló sobre los tres viviendo juntos, y cuán bueno eso sería. “Mi niña, espero que aceptes a Anita como tu madre,” él dijo.


Liparu lyaSimbigwire ali kutjindji. Kapi nka kawananga ruvede rwa kushungira navashe ngurangura. Anita kamu panga virughana vyamumundi vyavingi ngudu ovyo kavi murororango ngudu nange dogoro a pire kuwana ruvede rwa kurughana virughanatapo vyendi vyashure kungurova. A vyukiliri aka rare munyima yamurarero. Shininke ashi huru ti shamuyitiliro likuyuvho nawa nguvo yendi yaruvara rwakumoneka shiwa oyo vamu shuvilire vanakufa vawina. Vasha vaSimbegwire kapi va monekire ashi vana vi dimburura ashi monavo kapi ana hafa.

La vida de Simbegwire cambió. Ya no tenía tiempo para sentarse con su padre por las mañanas. Anita le dio muchas tareas domésticas que la agotaban demasiado para hacer sus tareas escolares por las tardes. Ella se iba directo a su cama después de cenar. Su único consuelo era su manta colorida que su madre le regaló. El padre de Simbegwire no parecía notar que su hija estaba triste.


Munyima yamwedi tupu dadisheshu,vasha vaSimbegwire, ava va tantere ashi vavo ngava tunda mo tanko mumundi karugho kangandi.”Na kona kukara naruyendo rwakuvirughana vyande,” ava ghamba.”Ene ngoli ame navi yiva ashi ngamu kufera mbiri.” Simbegwire a negheda shipara sharuguvo ene ngoli vashe kapi vavi dimburulire. Anita uye pore yendi nankumbu shi. Naye kapi a hafire.

Después de varios meses, el padre de Simbegwire les dijo que él estaría fuera de casa por un tiempo. “Tengo que viajar por mi trabajo,” él dijo. “Pero sé que ustedes se cuidarán la una a la otra.” Simbegwire puso cara de decepción, pero su padre no la notó. Anita no dijo nada. Ella tampoco estaba contenta.


Vininke avi kumana mo ngoli mwamudona kwaSimbegwire. Nange kapi ana mana virughana ovyo vana mupa ndi a tape rushivano rwendi,Anita kumu toghona. Ntani pashirugho shamurarero,mugholikadi uno kalyanga shingi shandya,Simbegwire kumu shuvira po tupu tughu vhughunyunu twa ngandi. Kehe ghano matiku Simbegwire kaliranga a kushengawide a rare,okuno uye ana mamatere nguvo yavawina.

Las cosas se pusieron peores para Simbegwire. Si no terminaba sus tareas de la casa, o si se quejaba, Anita la golpeaba. Y a la hora de la cena, la mujer se comía la mayor parte de la comida, dejando sólo las sobras para Simbegwire. Cada noche, Simbegwire lloraba hasta quedarse dormida, abrazando la manta de su madre.


Ngurangura yimwe,Simbegwire a huliliri kurambuka.”Ove mukadona waudwa!” a haruka Anita. Anita a koko Simbegwire a tunde pambete. Nguvo yinya yashikoda ayi haka mumboha makura ayi papuka mukatji mapapi maviri.

Una mañana, Simbegwire se atrasó en levantarse. “¡Qué niña más floja!” Anita le gritó. Ella la tiró fuera de la cama. La manta tan preciada de Simbegwire que había quedado enganchada en un clavo, se rasgó en dos.


Simbegwire a guvu shiri ngudu. A tokora kutjwayuka mo mumundi. A upu mapapi ghanya ghanguvo yavawina,a rongere ko ndya dangandi,a tundu mo mumundi. A kwama shitavura osho va pitire vashe.

Simbegwire estaba muy enfadada. Ella decidió irse de su casa. Tomó los pedazos de la manta de su madre, empacó un poco de comida y se fue de casa. Siguió el mismo camino que su padre había tomado.


Opo lya tokire liyuva,a rondo kushitondo shashire shapepi nashidiva makura a yara mukatji kadimutavi dashitondo shinya di kare cegca yendi. Kughuto wakurara a yimbi:”Yiina,yiina,yiina mwa ntjuva. Mwa ntjuva anwe nka kapi mwa kavyuka. Vavava kapi vana horo nka. Yina,shirugho munke ngamu ka vyuka. Mwa ntjuva.”

Cuando atardeció, Simbegwire se trepó a un árbol muy alto que estaba cerca de un riachuelo e hizo una cama en sus ramas. Mientras se quedaba dormida, ella cantaba: “Maamá, maamá, maamá, me abandonaste. Me abandonaste y nunca regresaste. Mi padre ya no me ama. Madre, ¿cuándo regresarás? Me abandonaste.”


Ngurangura yakukwama ko,Simbegwire a yimbi rushumo ndorunya nka. Vagholikadi opo va yire vaya kushe vyuma vyavo kushidiva shinya,ava yuvhu rushumo rwaruguvo runa kutundiliro kushitondo shinya shashire. Vavo kwa ghayalire ashi walye mpepo yina kupepo ngudu dogoro mahako gha shitondo gha tape mushagharo wantjiva, ene ngoli vavo ava twikiri navirughana vyavo. Umwe wavagholikadi vanya a tegherere nawa kurushumo runya.

A la mañana siguiente, Simbegwire cantó una vez más. Cuando unas mujeres vinieron a lavar sus ropas en el riachuelo, escucharon la triste canción que venía de lo alto del árbol. Pensaron que sólo era el viento moviendo las hojas, y siguieron con su trabajo. Pero una de las mujeres le puso más atención a la canción.


Mugholikadi uno a kenge kushitondo. Opo a monine mukadona namaruvambi ghanguvo yayiwa ngudu,a liri,”Simbegwire,mona mukurwande wamukafumu!”Vagholikadi vamweya navo ava shagheke kukusha makura ava vatere Simbegwire a gcumpuke kushitondo. Vawinaghona ava mumamatere ava shetekere ko kumu shengawida.

Esta mujer miró hacia arriba del árbol. Cuando vio a la niña con su manta en pedazos, gritó, “¡Simbegwire, la hija de mi hermano!” Las otras mujeres dejaron de lavar y ayudaron a Simbegwire a bajar del árbol. Su tía la abrazó y trató de consolarla.


Vananeghona vaSimbegwire ava mutwara kumundi wavo. Opo vaka tikire kumundi vananeghona vendi ava kamu yumbura ndya dauyenyu,ava mufuku nakuyweka nguvo yavawina mumbete. Matiku ghanya Simbegwire a liri kuuto wakurara. Ene ngoli kwa kalire maruntjodi ghalipwiyumuko kwa navintje ovinya a monine kuuto wakutjwayuka mumundi. Avi yivire ashi vawinaghona ngava mupakera mbiri.

La tía de Simbegwire la llevó a su casa. Le dio de comer, y la acomodó en la cama con la manta de su madre. Esa noche, Simbegwire lloraba mientras se quedaba dormida. Pero eran lágrimas de alegría. Sabía que su tía cuidaría de ella.


Vasha vaSimbegwire opo vaka vyukire kumundi, ava ya wana nkonda yendi yakurara muporongwa.”Vinke vya shoroko,Anita?” ava pura namutjima wakundundumana. Mugholikadi Anita a fwaturura ashi Simbegwire a tjwayuka mumundi.”Na shanine a mfumadeke,”a ghamba.”Nani ngoli nakalire nyanya naye.”Vasha vaSimbegwire ava tundu mumundi va pirukire kuruha rwashidiva. Ava katwikira kumukunda a kalire muunyavo wamukamali mukapulida nange vamu mona ko Simbegwire.

Cuando el padre de Simbegwire regresó a casa, encontró su habitación vacía. “¿Qué ocurrió, Anita?” él preguntó con gran tristeza. La mujer le dijo que Simbegwire había huido de casa. “Quería que me respetara,” ella dijo. “Pero quizás fui muy estricta.” El padre de Simbegwire salió de la casa y caminó con dirección hacia el riachuelo. Siguió caminando hasta la villa de su hermana para preguntarle por Simbegwire.


Simbegwire kwa danaukire navaviro vyendi opo a monine vashe vavo shimpe ure vana kuyendera vaye. A kara naghoma ashi walye kuvhura va kare ashi vana garapa,makura a dukiri mundjugho aka vande. Nampiri ndi ngoweyo vashe ava mushupura mundjugho makura ava ghamba ashi,”Simbegwire,waya wana nyokwa wakuwapera. Ogho a kuhoro ntani uye nka kukutegherera. Una hafita ntani nakuhora.” Ava kughu maghano ashi Simbegwire nga kare navawinaghona shirugho ntjosho a shanine mwene.

Simbegwire estaba jugando con sus primos cuando vio a su padre de lejos. Ella tenía miedo de que estuviera enfadado, así que corrió a esconderse. Pero su padre la siguió y le dijo, “Simbegwire, has encontrado a la madre perfecta para ti. Una madre que te ama y te entiende. Estoy orgulloso de ti y te amo.” Los dos estaban de acuerdo en que Simbegwire podía quedarse con su tía el tiempo que quisiera.


Vashe kava mudinguranga kehe liyuva. Va hana kuvi taterera,ava ya naAnita. A kwata livoko lyaSimbigwire. Ngupire po yaya,nakupukire,”a liri.”Kuvhura nka umpe ko mpito ni shetekere ko nka?”Simbegwire a kenge kushipara shavashe sha kaliro naruguvo.Makura a tampura mpadi kadidi-kadidi a yende kumeho makura aka mamata Anita.

Su padre la visitaba todos los días. Con el paso del tiempo, él llevó a Anita. Ella tomó la mando de Simbegwire. “Lo siento mucho pequeñita, me equivoqué,” le dijo. “¿Me darías otra oportunidad?” Simbegwire volteó a mirar a su padre, quien lucía preocupado. Entonces, ella se acercó a Anita lentamente y la abrazó.


Shivike shakukwama ko,Anita a rekere Simbegwire,navaviro vyendi kumwe navawinaghona,vaye kumundi mposhi vaya kare namuyusha. Ashi ndya kughungi!Anita kwa wapayikire marudi ghandya nadintje odo a hora Simbigwire ano navantje ava li nange dogoro ava kuta. Vanuke ava danauka okuno vakurona vavo kuna kutimwitira. Simbegwire a kara naruhafo a hana kuyuvha ghoma. A tokora ashi ntantani-ntantani nga vyuke kumundi wavo nga katunge kumwe navashe navawina vashitumbwena.

A la semana siguiente, Anita invitó a Simbegwire, a sus primos y a su tía, a cenar en su casa. ¡Qué gran festín! Anita cocinó todas las comidas favoritas de Simbegwire, y todos comieron hasta quedar satisfechos. Luego, los niños jugaron y los adultos charlaron. Simbegwire se sentía feliz y valiente. Ella había decidido que pronto, muy pronto, regresaría a casa para vivir con su padre y su madrastra.


Texto: Rukia Nantale
Ilustraciones: Benjamin Mitchley
Translated by: Erwina N. Kanyenge
Lengua: gciriku
Nivel: Nivel 5
Fuente: Simbegwire del African Storybook
Licencia Creative Commons
Esta obra está bajo una Creative Commons Atribución 3.0 Internacional.
Leer más cuentos nivel 5:
Opciones
Regresar a lista de cuentos Descargar PDF