Téléchargement PDF
Retour à la liste des contes

ماگۆزوه Magozwe

Écrit par Lesley Koyi

Illustré par Wiehan de Jager

Traduit par Agri Afshin

Langue kurde (sorani)

Niveau Niveau 5

Lire l’histoire en entier L’enregistrement audio de cette histoire est actuellement indisponible.


لە شاری قه‌ره‌باڵغی “ناروبی” دوور لە ژیانی ئاسایی ماڵه‌وه، دەستەیەك لە كوڕانی بێ ماڵ ژیانیان بەسەر دەبرد. ئەوان هەموو رۆژێكیان بەو جۆرەی كە دەهات پێشوازیان لێ دەكرد. ‌به‌یانیان كوڕەكان رایەخەكانیان كۆ دەكردەوە که شه‌وێ له سه‌ر پیاده‌ره‌وێکی ساردا نووست بوون. له سه‌رمان بۆ خۆ گه‌رم کردنه‌وه‌ ئاگریان به زبڵ کرده‌ووه. یەكێك لە كوڕەكانی ناو ئەو گروپە‌، ماگۆزوه بوو. ئەو تەمەنی لە هەموان كەمتر بوو.

Dans la ville animée de Nairobi, loin d’un climat familial attentif et aimant, vivait un groupe de jeunes sans-abris. Ils vivaient au jour le jour. Un matin, les garçons remballaient leurs matelas après avoir dormi sur le trottoir tout froid. Pour braver le froid, ils avaient fait un feu à l’aide de détritus. Parmi ces jeunes garçons se trouvait Magozwe. C’était le plus jeune d’entre eux.


كاتێک دایك و باوكی ماگۆزوه مردن، ئەو تەمەنی تەنیا پێنج ساڵ بوو. ئەو رۆیشت بۆ ئەوەی لەگەڵ مامی ژیان بەسەر بەرێت. بەڵام ئەو پیاوە ئاگای لە منداڵەكە نەدەبوو. ئەو خواردنی تەواوی بە ماگۆزوه نەدەدا. ئەو کوڕه‌که‌ی ناچار كرد كە كاری زۆر سەخت بکات.

Quand Magozwe perdit ses parents, il n’avait que cinq ans. Après leur décès, il alla s’installer avec son oncle, mais ce dernier n’avait pas une once d’affection pour Magozwe. Il ne lui donnait pas assez de nourriture et le faisait travailler très dur.


ئەگەر ماگۆزوه گلەیی یان پرسیارێكی كردبایە، مامی لێی دەدا. کاتێک ماگۆزوه پرسیاری كردبا كە ئەو دەتوانێ بچێتە قوتابخانە، مامی لێی دەدا ودەیگوت: “تۆ گێلی و فێری هیچ شتێك نابیت.” پاش سێ ساڵ به‌و شێوازە هەڵسوكە‌وتە، ماگۆزوه هەڵات و لە مامی دوور كەوتەوە. ژیانی سەر شەقامی دەستپێكرد.

Si Magozwe avait le malheur de se plaindre ou de répliquer, son oncle le frappait. Quand Magozwe demandait s’il pouvait aller à l’école, son oncle le frappait de plus belle, lui disant : « Tu es trop stupide pour apprendre quoi que ce soit. » Après avoir supporté ce traitement pendant trois ans, Magozwe s’enfuit de chez son oncle et commença à vivre dans la rue.


ژیانی سەر شەقامەکان زۆر سەخت بوو، زۆربەی كوڕەكان رۆژانە خۆیان ماندوو دەكرد هەر بۆ ئەوەی خواردنیان دەست كەوێت. هەندێك جار دەگیران و هەندێك جارانیش لێیان دەدرا. كاتێكیش نەخۆش دەكەوتن، كەس نەبوو یارمەتیان بدات. گروپەكە پشتیان بەو پارە كەمەوە دەبەست كە لە رێگای سواڵ كردن و لە فرۆشتنی پلاستیكی كۆن و ئەو كەرەستانەی كە سەرلە نوێ بەكاردێنەوە، دەستیان دەكەوت. ژیان بە هۆی پێكدادان لەگەڵ گروپەكانی دیكەی ڕكابەریان ئەستەمتر دەبوو كە دیانویست بەشەكانی شارەكە كۆنترۆڵ بكەن و بیخەنە ژێردەسەڵاتی خۆیانەوە.

La vie dans la rue était difficile et la plupart des garçons avaient du mal à se procurer de la nourriture. Il leur arrivait de se faire arrêter, et quelquefois, ils se faisaient tabasser. Lorsqu’ils étaient malades, il n’y avait personne pour les aider. Le groupe dépendait du peu d’argent gagné en mendiant, ou en vendant des plastiques ou autres objets recyclables. Les bagarres avec les autres groupes qui voulaient contrôler toute la ville rendait leur vie encore plus difficile.


رۆژێكیان كە ماگۆزوه لە ناو تەنەكە زبڵەكاندا دەگەڕا، كتێبێكی چیرۆكی کۆنی منداڵانی دڕاوی دۆزیه‌وه. ئەو تەپو تۆزەكانی لەسەر تەكاندو لە كیسەكەی خۆی هاویشت. دوای ئەوە هەموو رۆژێك كتێبەكەی دەردێنا و چاوی لە وێنەكانی دەكرد. ئەو نەیدەزانی چۆن وشەكان بخوێنێتەوە.

Un jour, Magozwe fouilla dans la poubelle et trouva un vieux livre. Il le dépoussiéra et le mit dans son sac. Les jours suivants, il prit l’habitude de sortir son livre de son sac et d’en regarder les images. Il ne savait pas lire.


وێنەكان چیرۆكی كوڕێكیان باس دەكرد كە دەیهەویست ببێتە فرۆكەوان، كاتێك كە گەورە دەبێت. ماگۆزوه‌ هەموو رۆژێك لە دونیای خەیاڵاتی خۆیدا ئاواتی دەخواست كە فڕۆكەوان بوایە. جاروبارە وای بە خەیاڵدا دەهات كە ئەو كوڕەی ناو چیرۆكەكە بۆخۆیەتی.

Les images racontaient l’histoire d’un garçon qui, quand il était devenu grand, devint pilote. Magozwe rêvait qu’il était pilote. Quelquefois, il imaginait qu’il était le garçon dans l’histoire.


هەوا سارد بوو و ماگۆزو‌ه لە كەنار شەقامەكە راوەستا بوو و سواڵی دەكرد. پیاوێك چۆ بۆ لای. پیاوەكە گوتی: “سڵاو من ناوم تۆماسە. من له‌و نزیکانه‌وه ده‌ژیم، له شوێنێک که ده‌توانی شتێک بخۆی” ئەو‌ه‌ی گوت و ئاماژەی بە خانوویەكی زەرد كرد كە سەربانەكەی شین بوو. ئەو پرسیاری كرد و گوتی: “هیواداربم كە تۆ بچیته‌ ئەوێ كە هەندێ خواردنت دەستبكەوێ؟” ماگۆزوه‌ تەماشایەكی پیاوەكەی كردو پاشان تەماشایەكی خانوەكەی كرد و گوتی: “لەوانەیە” و رۆیشت.

Il faisait froid. Magozwe se tenait dans la rue, mendiant, quand soudain un homme s’approcha de lui et dit : « Bonjour, je m’appelle Thomas. Je travaille tout près d’ici, dans un endroit où tu pourras manger », dit-il. Il lui montra au loin une maison jaune au toit bleu. « J’espère que tu viendras manger », lui dit-il. Magozwe regarda l’homme, puis la maison, et lui répondit : « Peut-être », puis il s’en alla.


بە درێژایی مانگەكانی دواتر كوڕە بێ لانەكان بە دیتنی تۆماس لەو دەوروبەرە راهاتبوون. ئەو حەزی لێ بوو كە لەگەڵ خەڵك قسە بكات، بەتایبەت ئەو خەڵكانەی كە لەسەر شەقامەكان دەژیان. تۆماس گوێی لە چیرۆكی ژیانی خەڵكی رادەگرت. ئەو راستگۆ و خۆڕاگر بوو، هه‌رگیز بێ شه‌رم و بێ ڕێز نەبوو. هەندێك لە كوڕەكان ده‌چوونە ناو خانوە زەردو شینەكە بۆ ئه‌و‌‌ه‌‌ی نانی نیوەڕۆیان دەست بكەوێت.

Les mois suivants, le jeune sans-abri avait pris l’habitude de voir Thomas dans les parages. Il aimait parler avec les gens qui vivaient dans la rue. Thomas écoutait les histoires que lui racontaient les gens. Il était sérieux, patient. Il n’était jamais impoli ni irrespectueux. Certains garçons commencèrent à se rendre à la maison jaune et bleue pour avoir un repas à midi.


ماگۆزوه‌ لەسەر پیادەڕەوەكە دانیشتبوو و چاوی لە وێنەكانی ناو كتێبەكە دەكرد كاتێك كە تۆماس هات و لە نزیك ئەو دانیشت. تۆماس پرسیاری لێكرد: “چیرۆكەكە باسی چی دەكات؟” ماگۆزوه‌ وه‌ڵامی دایەوە: “كتێبەكە سەبارەت بە كوڕێكە كە دەبێتە فڕۆكەوان.” تۆماس لێی پرسی: “كوڕەكە ناوی چییە؟” ماگۆزوه بە هێمنی وەڵامی دایەوە: “نازانم، من ناتوانم بخوێنمەوە.”

Magozwe s’asseyait sur le trottoir et regardait les images de son livre quand soudain, Thomas vint s’assoir à côté de lui. « De quoi parle l’histoire » ? demanda Thomas. « C’est l’histoire d’un garçon qui devient pilote », lui répondit Magozwe. « Comment s’appelle ce garçon », demanda Thomas. Magozwe répondit calmement : « Je ne sais pas, je ne sais pas lire. »


كاتێ چاویان بەیەك كەوت، ماگۆزو‌ه چیرۆكی ژیانی خۆی بۆ تۆماس گێڕایەوە. چیرۆكی مامی و هەروەها بۆچی ئەو هەڵاتووە. تۆماس زۆر قسەی نەدەكرد ئەو بە ماگۆزو‌ه‌ شی نەدەگوت كە دەبێ چی بكات، بەڵام بەردەوام بە جوانی گوێی رادەگرت. جاروبار ئەوان كاتێك لە خانووە زەرد و شینەكەدا خەریكی نان خواردن بوون، قسەیان دەكرد.

Quand ils se rencontraient, Magozwe commençait à raconter son histoire à Thomas. L’histoire de son oncle et la raison pour laquelle il s’était enfui. Thomas ne parlait pas beaucoup et ne disait pas à Magozwe ce qu’il devait faire, mais l’écoutait toujours très attentivement. Quelques fois, ils parlaient autour d’un repas qu’ils prenaient dans la maison au toit bleu.


لە سەروبەندی دەیەمین ساڵڕۆژی لە دایكبونی ماگۆزوه‌ دا، تۆماس كتێبێكی منداڵانی تازەی بە دیاری دایە. كتێبەكە چیرۆكی كوڕێكی خەڵكی گوندی بوو کاتێ گەورە بوو یاریزانێكی بە ناوبانگی تۆپی پێی لێ دەربچێت. تۆماس ئەو چیرۆكەی چەندین جار بۆ ماگۆزوه خوێندەوە تا رۆژێكیان ئەو گوتی: “من پێم وایە كاتی ئەوە هاتووە كە تۆ بچیتە قوتابخانە و فێری خوێندنەوە ببیت. رای تۆ چییە؟” تۆماس بۆی روونكردەوە كە ئەو جێگایەك پێدەزانێ كە منداڵان دەتوانن لەوێ بمێننەوە و بۆ قوتابخانەش بڕۆن.

Autour du dixième anniversaire de Magozwe, Thomas lui offrit un nouveau livre. C’était l’histoire d’un jeune villageois qui, quand il fut devenu grand, devint joueur de football. Thomas lut cette histoire à Magozwe maintes et maintes fois, jusqu’au jour où il lui dit : « Je pense qu’il est temps que tu ailles à l’école apprendre à lire. Qu’en penses-tu ? » Thomas lui expliqua qu’il connaissait un endroit où les enfants pouvaient rester et aller à l’école.


ماگۆزوه لە بارەی ئەو شوێنە تازەیە و سەبارەت بۆ چوونه قوتابخانە بیری كردەووە. ئەگەر مامی ئەو راستی بگوتبایە كە ئەو نەفامتر لەوە بوایە كە شتێك فێر ببێت چی؟ ئەگەر ئەوان لەو شوێنە تازەیە لێی بدەن چی؟ ئەو ترسابوو. ئەو بیری كردەووە كە: “رەنگە باشتر وابێ كە لە سەر شەقامەكان ژیان بەسەر ببات.”

Magozwe pensa à ce nouvel endroit et à l’idée d’aller à l’école. Et si son oncle avait raison, s’il était vraiment trop stupide pour apprendre quoi que ce soit ? Et si on le battait dans ce nouvel endroit ? Il avait peur. « Peut-être serait-il plus judicieux de rester vivre dans la rue », pensait-il.


ئەو لەبارەی مەترسیەكانی خۆی لەگەڵ تۆماس قسەی كرد. بە تێپەربوونی كات پیاوەكە دڵنیایی بە كوڕەكە دا كە ژیان لە شوێنە تازەكە دەتوانێ باشتر بێت.

Il partagea ses craintes avec Thomas. Avec le temps, Thomas parvint à le rassurer en lui expliquant que la vie là-bas pourrait être meilleure.


لە دوای ئەوە ماگۆزوه رۆیشته ناو ژووری خانوویەك كە سەربانەكەی سەوز بوو. ئەو لەگەڵ دوو كوڕی دیكە پێكەوە لە ژورێكدا بوون. دە مناڵ بوون و پوورە سیزی و مێردەكەی، سێ سەگ، پشیلەیەك و بزنێكی پیر لە ناو خانووە دا دەژیان.

Et Magozwe emménagea dans une chambre, dans une maison au toit vert. Il partageait la chambre avec deux autres garçons. Il y avait dix garçons au total qui vivaient dans la maison. Y vivaient aussi tante Cissy et son mari, trois chiens, un chat et un vieux bouc.


ماگۆزوه لە قوتابخانە دەستی بە خوێندن كرد و پێی زەحمەت بوو. ئەو زۆر شت هەبوو كە دەبوایە بە دەستی بهێنێت. جاروبارە بیری لێدەكردەوە كە واز بهێنێت. بەڵام ئەو بیری لە فرۆكەوانەكە و یاریزانی تۆپی پێیەكەی ناو كتێبی چیرۆكی منداڵه‌کان دەكردەووە. ئەویش وەك ئەوان كۆڵی نەداو وازی نەهێنا.

Magozwe commença l’école. C’était difficile. Il avait beaucoup à rattraper. Quelquefois il voulait abandonner. Mais il pensait à la possibilité de devenir pilote ou joueur de football. Et comme les deux garçons de l’histoire, il n’abandonna pas.


ماگۆزوه لە حەوشەی خانووە سەربان سەوزەكە دانیشتبوو و چیرۆكیكی منداڵانی دەخوێندەوە، كە لە قوتابخانە پێیان دابوو. تۆماس هات و لە لای دانیشت. تۆماس لێی پرسی: “بابەتی چیرۆكەكە چییە؟” ماگۆزوه لە وەڵامدا گوتی: “لەبارەی كوڕێكە كە دەبێتە مامۆستا.” تۆماس لێی پرسی: “ئەو كوڕە ناوی چییە؟” ماگۆزوه بە زەردەخەنەوه‌ وه‌ڵامی دایه‌وه‌ : “ئەو كوڕە ناوی ماگۆزوه‌یه.”

Magozwe était assis à l’entrée de la maison au toit vert, et lisait un livre qui venait de l’école. Thomas vint et s’assis à côté de lui. Il lui demanda : « De quoi parle l’histoire ? » Magozwe répondit : « C’est l’histoire d’un petit garçon qui voulait devenir professeur. » «Comment s’appelle le garçon », lui demanda Thomas. « Son nom est Magozwe », lui répondit Magozwe, avec un sourire.


Écrit par: Lesley Koyi
Illustré par: Wiehan de Jager
Traduit par: Agri Afshin
Langue: kurde (sorani)
Niveau: Niveau 5
Source: Magozwe du Livre de contes africains
Licence de Creative Commons
Ce travail est autorisé sous une licence Creative Commons Attribution 4.0 non transposé.
Lire plus de contes de niveau 5 :
Options
Retour à la liste des contes Téléchargement PDF