Téléchargement PDF
Retour à la liste des contes

كاتی پشوو لە لای نه‌نکی Les vacances avec grand-maman

Écrit par Violet Otieno

Illustré par Catherine Groenewald

Traduit par Agri Afshin

Langue kurde (sorani)

Niveau Niveau 4

Lire l’histoire en entier L’enregistrement audio de cette histoire est actuellement indisponible.


ئۆدۆنگۆ و ئاپیۆ لەگەڵ باوكیان لە شار دەژیان. ئەوان چاوەڕوانی هاتنی پشوویان ده‌کرد. نەك لەبەر ئەوەی قوتابخانە داخرێ، بەڵكو لەبەر ئەوەی ئەوان دەیانهەویست سەردانی نه‌نکیان بكەن. ئەو لە گوندێكی شوێنی ماسی گرتن لە نزیك دەریاچەیەك دەژیا.

Odongo et Apiyo vivaient dans la ville avec leur père. Ils avaient hâte aux vacances. Non seulement parce que l’école serait fermée, mais parce qu’ils iraient rendre visite à leur grand-mère. Elle vivait dans un village de pêche près d’un grand lac.


ئۆدۆنگو و ئاپیۆ خۆشحاڵ بوون لەبەر ئەوەی كاتی ئەوە بوو که دوبارە سه‌ردانی نه‌نکیان بکه‌نه‌وه. شه‌وی پێشتر که‌ل و په‌له‌کانیان له جانتای هاویشتن و خۆیان ئامادە کرد بۆ گەشتێكی دورودرێژ بۆ گوندەكەی نه‌نکیان. ئەوان خەویان لێ نەكەوت وبە درێژای شەو سەبارەت بە پشوەكە قسەیان كرد.

Odongo et Apiyo avaient hâte parce que c’était à nouveau le temps de rendre visite à leur grand-mère. La veille, ils ont fait leurs valises et se sont préparés pour le long voyage jusqu’à son village. Ils ne pouvaient pas dormir et ils ont parlé toute la nuit à propos des vacances.


بەرەبەیانی زووی رۆژی داهاتو ئەوان بە ئوتۆمبیلی باوكیان بەرەو گوندەكە بەڕێكەوتن. ئەوان به لای چیاكان و ئاژەڵە كێویەكان و كێڵگە چاییه‌کاندا لێیانخوڕی. ئەوان ئوتۆمبیله‌کانیان دەژمارد و گۆرانیان دەگوت.

Tôt le lendemain matin, ils sont partis vers le village dans la voiture de leur père. Ils ont vu des montagnes, des animaux sauvages et des plantations de thé. Ils ont compté les voitures et ont chanté des chansons.


دوای ماوەیەك منداڵەكان ماندوو بوون و خەویان لێکه‌وت.

Après un certain temps, les enfants se sont endormis, fatigués.


باوكیان، ئۆدۆنگۆ و ئاپیۆی کاتێک گه‌یشتنه گوندەكە لە خەو هەستاند. ئەوان چاویان به “نیارـ کانیادا”، نه‌نکیان که‌وت كە لەسەر حەسیرێك لەبن دارێك پشووی ده‌دا. نیار-كانیادا به زمانی “لو” بە مانای “كچی گه‌لی كانیادا” دێت. ئەو ژنێكی بە توانا و جوان بوو.

Papa réveilla Odongo et Apiyo lorsqu’ils arrivèrent au village. Ils ont trouvé leur grand-mère Nyar-Kanyada assise sous un arbre. En luo, Nyar-Kanyada veut dire « fille du peuple de Kanyada ». C’ était une femme belle et forte.


نیار-كانیادا بە خێرهاتنی كردن و لە خۆشحاڵیان له ژوورەوە دەستی به سەما كردن و گۆرانی گوتن کرد. نەوەكانی زۆر به خۆشحاڵیه‌وه چاوه‌ڕێی ئه‌وه بوون هه‌تا هه‌رچی زووه ئەو دیاریانەی بدەنێ كە لەشارەو لەگەڵ خۆیان هێنابوو. ئۆدۆنگۆ گوتی: “لە پێشدا دیاریەكەی من بكەوە.” ئاپیۆش گوتی: نا، دیاریەكەی من لە پێشدا بكەوە!”

Nyar-Kanyada les a accueillis dans sa maison et a dansé tout autour de la salle en chantant de bonheur. Ses petits-enfants avaient hâte de lui donner les cadeaux qu’ils avaient apportés de la ville. « Ouvre mon cadeau en premier, » dit Odongo. « Non, ouvre le mien en premier ! » dit Apiyo.


پاش ئەوەی كە ئەو دیاریەكانی كردەوە، نیار-كانیادا بە پێی داب و نەریتەكانی خۆیان سوپاس و پێزانینی ئاراستە كردن.

Après avoir ouvert ses cadeaux, Nyar-Kanyada donna une bénédiction traditionnelle à ses petits-enfants.


دوایە ئۆدۆنگۆ و ئاپیۆ چوونه ده‌رێ. ئەوان شوێن پەپوولەو باڵندەكان كەوتن.

Ensuite, Odongo et Apiyo sont sortis dehors. Ils ont poursuivi des papillons et des oiseaux.


ئەوان چوونه سەر داره‌کان و لە ناو به‌نداوه‌که‌ش گه‌میان به ئاو ده‌کرد.

Ils ont grimpé aux arbres et se sont éclaboussés dans l’eau du lac.


كاتێك كە تاریكی داهات ئەوان بۆ نان خواردنی ئێوارە بۆ ماڵەوە گەڕانەوە. پێش ئەوەی خواردنەكەیان تەواو بكەن خەویان لێ كەوت!

Quand la nuit tomba ils retournèrent à la maison pour souper. Ils se sont endormis avant même de finir de manger!


رۆژی دواتر باوكیان گەڕایەوە بۆ شار و منداڵەكانی لە لای نیار-كانیادا بەجێ هێشت.

Le lendemain, le père des enfants est retourné à la ville, les laissant avec Nyar-Kanyada.


ئۆدۆنگۆ و ئاپیۆ لە كاروبارەكانی ماڵەوە یارمەتی نه‌نکیان دا. ئەوان ئاو و داریان ده‌هێنا. ئەوان لە کۆخی مریشكەكان هێلكەكانیان كۆكردەوە و سەوزیەكانیشیان لە باخچەكە لێده‌کرده‌وه.

Odongo et Apiyo ont aidé leur grand-mère à faire les tâches ménagères. Ils sont allés chercher de l’eau et du bois de chauffage. Ils ont ramassé les œufs des poules et ont cueilli des herbes aromatiques dans le jardin.


نیار-كانیادا فێری نەوەكانی كرد كە چۆن “ئۆگالی” نەرم دروست بكەن و لەگەڵ شۆرباو بیخۆن. ئەو پێشانی دان چۆن “برنجی نارگیلی” دروست بكەن تا لەگەڵ ماسی برژاودا بیخۆن.

Nyar-Kanyada a montré à ses petits-enfants comment faire de l’ugali mou pour manger avec du ragoût. Elle leur a montré comment faire du riz de noix de coco pour manger avec du poisson grillé.


به‌یانیه‌ک ئۆدۆنگۆ مانگاكانی نه‌نکی بردە دەرەوە تا بیانلەوەڕێنێ. ئەوان بۆ ناو كێڵگەی هاوسێكەیان چوون. وه‌رزێڕه‌که‌ لە ئۆدۆنگۆ تووڕە بوو. ئەو هەڕەشەی لێکرد که مانگاکانی بۆ خۆی ببات، لەبەر ئەوەی بەرهەمەكانی ئەویان خواردووە. لەپاش ئەو رۆژەوە كوڕەكە به‌ڵێنی دا كە جاریكی دیكە مانگاكان کێشه دروست ناكەن.

Un matin, Odongo a mené paître les vaches de sa grand-mère. Elles ont couru dans la ferme d’un voisin. Le fermier était fâché envers Odongo. Il a menacé de garder les vaches parce qu’elles avaient mangé ses récoltes. À partir de ce jour-là, le garçon a veillé à ce que les vaches ne fassent pas d’autres bêtises.


رؤژێكی دیكە منداڵەكان لەگەڵ نه‌نکیان چوونه بازار. ئەو کۆگایه‌کی هەبوو كە سەوزە و شەكر و سابونی تێدا دەفرۆشت. ئاپیۆ پێی خۆش بوو نرخی شتەكان بە كڕیارەكان بڵێت. ئۆدۆنگۆش ئەو كەرەستانەی كە كڕیارەكان كڕیبویان بۆیانی دەپێچاوە.

Un autre jour, les enfants sont allés au marché avec Nyar-Kanyada. Elle avait un stand pour vendre des légumes, du sucre et du savon. Apiyo aimait donner le prix des articles aux clients. Odongo emballait ce que les clients achetaient.


لە كۆتایی رۆژەكە ئەوان پێكەوە چاییان خواردەوە. ئەوان یارمەتی نه‌نکیان دهدا لە هەژماركردنی ئەو پارانەی كە بەدەستی هێنابوو.

À la fin de la journée, ils ont bu du thé chai ensemble. Ils ont aidé leur grand-mère à compter l’argent qu’elle avait gagné.


بەڵام کاتی پشوودان تەواو بوو و منداڵەكان ده‌بێ بۆ شار بگەڕێنەوە. نیار-كانیادا كڵاوێكی بە ئۆدۆنگۆ و بلوزێکی بە ئاپیۆ دا. ئەو خواردنیشی بۆ سه‌فه‌ر بۆ ئامادە كردن.

Trop tôt, les vacances étaient terminées et les enfants devaient retourner à la ville. Nyar-Kanyada donna une casquette à Odongo et un chandail à Apiyo. Elle emballa de la nourriture pour leur voyage.


كاتێك باوكیان بە دوایاندا هات كە بیانباتەوە، ئەوان نەیاندەویست كە ئەوێ بە جێ بێڵن. منداڵەكان داوایان لە نیار-كانیادا كرد كە لە گەڵیان بۆ شار بچێ. ئەو پێكەنی و گوتی: “من بۆ ژیان کردن لە شاردا زۆر پیرم. من چاوەڕوانی ئێوە دەبم كە سەرلەنوێ بۆ گوندەكەم بگەڕێنەوە.”

Quand leur père est venu les chercher, ils ne voulaient pas partir. Les enfants ont supplié Nyar-Kanyada de venir avec eux à la ville. Elle sourit et dit, « Je suis trop vieille pour la ville. J’attendrai votre retour à mon village. »


ئۆدۆنگۆ و ئاپیۆ زۆر بەگەرمی هەردووكیان لە ئامێزیان گرت و ماڵئاویان لێکرد.

Odongo et Apiyo l’ont tous les deux embrassée fort et lui ont dit au revoir.


كاتێ ئۆدۆنگۆ و ئاپیۆ بۆ قوتابخانە گەڕانەوە، ژیانی گوندەكەیان بۆ هاوڕێكانیان باس كرد. هەندێك لە منداڵەكان پێیان وابوو كە ژیان لە شار خۆشه. هێندێکیشیان پێیان وابوو گوند خۆشتره. بەڵام له هه‌مووی گرینگتر ئه‌وه‌ بوو که گشتیان پێیان وابوو که ئۆدۆنگۆ و ئایپۆنه‌نکێکی زۆر باشیان هه‌یه.

Quand Odongo et Apiyo sont retournés à l’école ils ont raconté leurs histoires de la vie dans le village à leurs amis. Certains enfants croyaient que la vie en ville était bonne. D’autres étaient de l’avis que le village était meilleur. Et surtout, ils étaient tous d’accord que Odongo et Apiyo avaient une grand-mère merveilleuse !


Écrit par: Violet Otieno
Illustré par: Catherine Groenewald
Traduit par: Agri Afshin
Langue: kurde (sorani)
Niveau: Niveau 4
Source: Holidays with grandmother du Livre de contes africains
Licence de Creative Commons
Ce travail est autorisé sous une licence Creative Commons Attribution 4.0 non transposé.
Options
Retour à la liste des contes Téléchargement PDF