Ndrâ drɨ ̀ò rɨ ̀sɨ ̀, ‘bá àzɨ ́ ndrâ e’yó
nǐpɨ nɨ àlʉ nɨ yo. ‘Bá drɨ ́á nǐ nɨ ́
ndrâ òrɨ sazʉ́, bòngó sòzʉ́ , átà
àfa edélé aya sɨ ̀ ‘dɨyɨ mà àzɨ ́
edézʉ́ àlʉ nɨ kʉ. te àdróá o’ápɨ
‘bùá uru rɨ ̀ vʉ́ òndùá drɨ ́á ndrâ
cɨ ́. Mba ndrâ òndùá ndê mà tà
kílílí émvʉ́ òdrɨ ́ sɨ ̀ nɨ mà aléá.
很久很久以前,人们什么都不知道。
他们不知道怎么耕田织布,也不知道怎么制造铁器。
天上的尼亚美神把世界所有的智慧都藏在一个砂锅里面。
Ó’dú alʉ àdróá egá e’yó émvʉ́á
òndùá be rɨ ̀ fèzʉ́ ìbìó drí. Ó’dú
dríá ìbìó nɨ ́ àngʉ̀ nèzʉ́ émvʉ́á
‘da mà aléá ‘dálé ‘bo rɨ ̀ mà aléá,
èrɨ e’yó àzɨ ́ ó’dɨ ́ nɨ ònì rá. E’yó
‘da ndrɨ ̀ dɨ ́ ìbìó nɨ ́ fudrì cɨ ́.
有一天,尼亚美决定把藏有智慧的砂锅交给蜘蛛神阿南西。
每当阿南西揭开砂锅往里看,他就会学到新的东西。他感到很兴奋!
Ìbìó ànyàmgbòlò be tʉ̀rɨ ̀ e’dó
e’yó egá kɨ ́nɨ ̀, “ma ngǎ émvʉ́á
‘dɨ ̀ mà tàmba kílílí patí èzʉ́ nɨ
mà síá ‘bùá ‘dálé. Ànɨ ́ èrɨ dɨ ́ nga
ovʉ pɨ ́ mâ nɨ ́a’dúle be nɨ ̀.” Pɨ
wízì èzʉ́, otra èrɨ émvʉ́á ‘dà mà
ruá kúrúmù rá rá ombé dɨ ̌ èrɨ
‘ɨ ́mà aléá. E’dó dɨ ̌ tú patí síá. Te
patí tuzà émvʉ́ be alɨ ́á rɨ ̀ ecá
èwá èwá kɨ ̀lé émvʉ́ nɨ ́ èrɨ mà
kùmúti òsǐ kɨ ̀lé émvʉ́á nɨ ́ èrɨ mà
kùmúti ògbǎ ògbà rɨ ̀lé.
贪心的阿南西跟自己说,
“我把砂锅安放在树顶上,那样所有的智慧就都只属于我了!”
所以,他织出了一条长长的丝线,把砂锅牢牢地拴住,然后把丝线的另一端系在自己的肚子上。
他开始往那棵树上爬,
可是砂锅总是撞到他的腿,爬起来很辛苦。
Ìbìó nɨ ́ rɨ ̌ rɨá drì ci rɨá ‘dólé ‘dálé,
èrɨ mà mvî gǎ rɨ ̀ sò pá patí ètɨ ́á
‘ɨ ́mà átî nɨ nèrɨá . Nga ‘yǒ ‘ɨ ́mà
átî nɨ ́ kɨ ́nɨ ̀, “cɨ ̀kà té mɨ ́nɨ ́ émvʉ́á
‘dɨ ̀ ombézʉ́ mî ngʉ́kʉ́á ká mɨ ́nɨ ́
tuzʉ́ ndò kʉ yǎ?” ìbìó ò’bì dɨ ́
émvʉ́a’ ombé ‘ímà ngʉ́kʉ́á ká,
nga dɨ ́ patí tuzà esú èwákóòrʉ́.
阿南西的儿子在树底下看到了一切。
他跟阿南西说,“把砂锅扛在背上不就容易了吗?”
于是阿南西就试着把砂锅扛在背上,果然容易很多。
‘Du sâ ángɨ ́rɨ ́ kʉ rʉ́ ca patí síá
‘bùá lɨ ́lɨ ́á ‘dǎ rá.
Te e’dó e’yó egá kɨ ́nɨ ̀, ma té cé
belé ovʉ òndʉ̀á dríá rɨ ̀ be ma ‘ɨ ́
yâ rɨ ̀ tem â mvî mà òndʉ̀á aga
vɨ ́nɨ má vɨ ́lé rɨ ̀ rá dô! Àwókó nya
ìbìó nɨ e’yó ‘dɨ ̀sɨ ̀ rá e’bé émvú
‘dà patí síá rɨ ̀sɨ ̀ vǎ ‘dólé.
阿南西很快就爬到树顶上。
可是他突然想到一个问题:
“拥有所有智慧的人应该是我,可是刚才我儿子居然比我还聪明!”
阿南西气得差点跳起来了,一气之下竟把砂锅扔到树下。
Émvʉ́á ndê andi ‘ɨ kpélékpélé.
Òndʉ́á ngá dɨ ̌ yɨ adɨ ̌ ‘bá dríá nɨ ́
awazʉ́ yɨ mà èseléá. ‘Dà dɨ ́ gèrì
‘bá yɨ nɨ ́ ándrâ ònìzʉ́ ámvú
‘yazʉ́, bòngó sòzʉ́ àfa àzɨ ́ ‘dɨ ̀yɨ
edézʉ́ aya sɨ ̀ àzínɨ àfa ‘bá yɨní nǐ
edêsɨ ̀ rá ‘dɨyɨ pie.
砂锅一落地就碎成小片。
砂锅碎了,所有的智慧也跑了出来,大家可以自由分享了。
就是这样,世上的人们才学会如何耕田、如何织布,如何打铁做铁器,还有所有现在人会做的一切。